Wstęp. Cel badania
Wprowadzony przed 30 laty ciśnień w tętnicy płucnej (PAC pulmonary artery catheter), jest szeroko stosowany w leczeniu ciężko chorych, ale nie znane są wyniki leczenia chorych u których zastosowano monitorowanie hemodynamiczne, ani kosztów leczenia. Celem pracy było porównanie wyników leczenia ciężko chorych u których wykonywano monitorowanie hemodynamiczne, tym bardziej, że badania retrospektywne wskazują na wzrost śmiertelności u takich chorych.
Chorzy w wieku >16 lat leczeniu w oddziałach intensywnej terapii, u których wskazane było cewnikowanie hemodynamiczne. Do badań nie włączono chorych kierowanych celem stabilizacji przed zabiegiem chirurgicznym i przyjmowanych celem stabilizacji hemodynamicznej przed przeszczepieniem organów.
Chorzy byli kwalifikowani celem uniknięcia cross-over do grupy, która mogła być oceniana tylko poprzez założenie PAC lub do grupy gdzie monitorowanie można było przeprowadzić innymi metodami. Podgrupy chorych ze względu na wiek (16-44, 45-64 i >65), ze względu na objawy kliniczne (ostra niewydolność oddechowa, niewydolność wielonarządowa, dekompensacja wydolności serca lub inne) i ze względu na stan chirurgiczny (nie chirurgiczny, leczony ze wskazań chirurgicznych i leczony chirurgicznie ze wskazań nagłych). PAC zakładano bezpośrednio po randomizacji i utrzymywano do okresu wymagającego takiego postępowania n=519 chorych. Grupa kontrolna n=522 chorych. Chorych w ciągu pierwszych 24 godzin oceniano w skali APACHE II i SOFA.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: zgon przed opuszczeniem szpitala.
Drugorzędowy punkt końcowy: długość pobytu w oddziale intensywnym i w szpitalu oraz liczba dni, w którym stasowano sprzęt celem podtrzymania czynność narządów licząc dla każdego narządu osobno liczbę dni.
Średni wiek chorych 65 lat, leczeni z przyczyn medycznych 66.5% chorych, po leczeniu chirurgicznym 6%, po leczeniu ze wskazań nagłych 27.5% chorych. Ostra niewydolność oddechowa u 13% chorych, wielonarządowa 65.5% chorych, niewydolność serca 11% chorych z innych przyczyn 10.5% chorych. W skali APACHE II 17.5 punktów, w skali SOFA 8.6 punktów.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: Liczba zgonów w grupie PAC 346/506(68%) chorych, w grupie kontrolnej 333/507(66%) chorych HR 1.09 (95%CI;0.94-1.27) p=0.25.
Drugorzędowy punkt końcowy: Długość pobytu chorych, którzy zmarli 2.6(0.7-8.4) dni z grupy PAC i 2.5(0.8-7.2) w grupie kontrolnej p=0.71. Chorzy, którzy opuścili oddział z grupy PAC przebywali 12.1(6.2-22.3) dni i 11.0(5.7-21.0) dni z grupy kontrolnej p=0.26. Również długość pobytu szpitalnego nie różnicowała grup 34(23-61) vs 40(21-70) dni w grupach odpowiednio p=0.43. Średni liczba dni, w którym stosowano sprzęt do podtrzymania życia wyniosła 19(12-33) dni w grupie PAC i 19(10-32) dni w grupie kontrolnej p=0.32.
W grupie chorych z cewnikiem odnotowano powikłania u 46/486 chorych, bez powikłań śmiertelnych.
Wnioski
W badaniu nie wykazano korzyści czy też pogorszenia z zastawania cewnika zakładanego do tętnicy płucnej, do pomiarów hemodynamicznych. Potrzebne jest badanie określające, kiedy leczenie z zastosowaniem cewnika do monitorowania hemodynamicznego powinno być użyte celem poprawienia wyników leczenia w podgrupach chorych, jeżeli tej techniki nie można zastąpić innymi urządzeniami.
Harvey S, Harrison DA, Singer M, Ashcroft J, Jones CM, Elbourne D, Brampton W, Williams D, Young D, Rowan K; PAC-Man study collaboration. Assessment of the clinical effectiveness of pulmonary artery catheters in management of patients in intensive care (PAC-Man): a randomised controlled trial. Lancet. 2005 Aug 6-12, 366(9484), 472-477. [PMID]: 16084255.