Wstęp. Wysoko rozdzielcze obrazowanie rezonansem magnetycznym (magnetic resonance imaging, MRI) jest nieinwazyjną metoda pozwalającą określić morfologię blaszki miażdżycowej w tętnicy szyjnej. W procesie obrazowania automatycznie określane są takie składniki jak czapeczka włóknista, bogate w lipidy jądro nekrotyczne i zwapnienia. Brak jest danych w jaki sposób leczenie statynami wpływa na poszczególne składowe blaszki miażdżycowej
Cel badania. Zmiany objętości i zmiany poszczególnych składowych blaszki miażdżycowej po 24 mies. leczenia rosuwastatyną u chorych z umiarkowana hipercholesterolemią.
Grupę badaną stanowiło 33 chorych z poziomem LDL ≥100 i <250 mg/dl i zwężeniem tętnicy szyjnej pomiędzy 16% a 79% w badaniu ultrasonograficznym duplex, bez objawów neurologicznych. Do badania nie włączano chorych z stężeniem glukozy >150 mg/dl na czczo i stężeniem TG >400 mg/dl.
Randomizacja do grupy leczonej małą dawka rosuwastatyny (5 mg) (n=13 chorych) lub do grupy leczonej dużą dawką rosuwastatyny (40/80 mg) (n=20 chorych). Chorzy otrzymujący dużą dawkę rosuwastatyny rozpoczynali leczenie od 40 mg dziennie i po 4 tyg. dawkę zwiększano do 80 mg dziennie. W przypadku gdyż poziom LDL uległ obniżeniu <50 mg/dl ponownie wracano do dawki 40 mg dziennie. Pacjenci kontrolowani przez 2 lata w 12 kontrolnych wizytach. U chorych oceniano tętnice szyjne obustronnie, przed rozpoczęciem badania i po 24 mies.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: zmiana objętości blaszki miażdżycowej po 2 latach.
Drugorzędowy punkt końcowy: zmiany poszczególnych składowych blaszki miażdżycowej.
Średni wiek chorych wyniósł 65 lat, mężczyźni stanowili 64% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 61% chorych, przebyty zawał u 12%, cukrzycę u 21%. Palacze – 21% badanych. Średnie stężenie cholesterolu – 226 mg/dl, LDL – 148 mg/dl, HDL – 47 mg/dl i TG – 154 mg/dl.
Po 2 latach leczenia obniżenie poziomu LDL w stosunku do wartości wyjściowych wyniosło 38,2±2,4% w grupie chorych otrzymujących mała dawkę rosuwastatyny (p<0,001) i 59,9±3,3% w grupie otrzymującej dużą dawkę rosuwastatyny (p<0,001). Różnica pomiędzy grupami była istotna statystycznie w średnim stężeniu LDL (95,0 vs 57,7 mg/dl w grupach; p<0,001).
Pierwszorzędowy punkt końcowy: nie obserwowano różnic pomiędzy grupami w objętości światła tętnic i objętości ścian tętnic. Również grubość ścian tętnic była podobna w grupach
Drugorzędowy punkt końcowy: procentowa objętość bogatolipidowego jądra uległa zmniejszeniu w porównywalnej wielkości w obu grupach. W grupie otrzymującej mała dawkę rosuwastatyny objętość ta uległa obniżeniu średnio o -46,7% (p=0,1 w porównaniu do wartości wyjściowych), a grupie otrzymującej dużą dawkę rosuwastatyny o -37,0% (p=0,014 w porównaniu do wartości wyjściowych). Łączne obniżenie procentowej objętości jądra lipidowego wyniosło -41,4% (p=0,005). Nie obserwowano zmian w wielkości zwapnień w grupach w porównaniu do wartości wyjściowych. Natomiast objętość tkanki łącznej uległa wzrostowi w obu grupach łącznie o 1,8% (p=0,02).
Wnioski. Rosuwastatyna chociaż zmniejszała objętości jadra bogatolipidowego blaszki miażdżycowej, nie spowodowała zmniejszenia całej objętości blaszki po dwóch latach leczenia. Statyny korzystnie zmieniają skład blaszki miażdżycowej.
Underhill HR, Yuan C, Zhao XQ, Kraiss LW, Parker DL, Saam T, Chu B, Takaya N, Liu F, Polissar NL, Neradilek B, Raichlen JS, Cain VA, Waterton JC, Hamar W, Hatsukami TS. Effect of rosuvastatin therapy on carotid plaque morphology and composition in moderately hypercholesterolemic patients: A high-resolution magnetic resonance imaging trial. Am Heart J. 2008 Mar, 155(3), 584.e1-8. [PMID]: 18294500.