Warfaryna stosowana w prewencji zdarzeń zakrzepowych żylnych i tętniczych jest lekiem wyjątkowym, głównie z powodu wysokiej nieprzewidywalności efektu leczniczego w zależności od stosowanej dawki i czasu stosowania. Z tego powodu należy cały czas monitorować wskaźnik INR (International Normalized Ratio), który powinien zawierać się pomiędzy 2,0 a 3,0, gdyż niższa wartość wskaźnika wiąże się z większym ryzykiem zdarzeń zatorowych, a przy INR powyżej 4,5 wzrasta ryzyko krwawień. Zwykle przy wysokich wartościach wskaźnika INR większość klinicystów przerywa leczenie do momentu osiągnięcia wymaganej wartości wskaźnika, lub stosują doustnie witaminę K, która szybciej normalizuję wskaźnik INR.

 

Ocena skuteczności stosowania doustnie witaminy K w celi normalizacji wskaźnika INR u chorych leczonych warfaryną z wskaźnikiem >4,5.

Grupę badaną stanowiło 724 chorych w wieku ≥ 18 lat leczeni ambulatoryjnie antykoagulacyjnie, u których w wyniku stosowania leku doszło do wzrostu INR do wartości pomiędzy 4,5 a 10, bez objawów krwawienia.

Randomizacja do grupy otrzymującej jednorazowo 1,25 mg witaminy K (n = 355 chorych) lub do grupy placebo (n = 369 chorych). W przypadku stwierdzenia nieprawidłowych wartości wskaźnika INR przerywano leczenie warfaryną przez jeden dzień. Wskaźnik INR kontrolowano codziennie i informowano o jego wartości lekarzy leczących. Ocena objawów lub oznak krwawienia lub zatorowości poprzez kontakt telefoniczny z chorymi w 1., 3., 7., 14., 28. i 90. dniu badania.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: krwawienia w ciągu 90 dni po randomizacji.

Drugorzędowy punkt końcowy: liczba dużych krwawień, zatorów żylnych lub tętniczych i zgonów w ciągu 90 dni.

Średni wiek chorych wyniósł 69 lat, mężczyźni stanowili 53% badanych.

Z powodu przebytej zatorowości żylnej lub tętniczej warfarynę otrzymywało 39% chorych, w ramach prewencji – 8%, w przebiegu migotania przedsionków – 44% i po implantacji urządzeń do jam serca – 23%. Wyższe ryzyko krwawień z powodu uprzednio stwierdzanego krwawienia miało 18% chorych, z powodu niewydolności nerek – 5% i w przebiegu choroby nowotworowej – 8%. Średnia wartość INR w okresie randomizacji – 5,9.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: krwawienia obserwowano u 56(15,8%) chorych w grupie w której podano witaminę K i u 60(16,2%) chorych otrzymujących placebo (p = 0,86).  Również różnicę nieistotną statystycznie obserwowano po 30 dniach obserwacji (41 vs 47 chorych odpowiednio w grupach, p = 0,63) jaki po 7 dniach (28 vs 34 chorych, p = 0,52).

Drugorzędowy punkt końcowy: duże krwawienia (krwawienie zakończone zgonem, transfuzja co najmniej 2 jednostek krwi, krwawienie wymagające leczenia interwencyjnego, krwawienie do ograniczonej przestrzeni) stwierdzono u 9(2,5%) chorych i u 4(1,1%) chorych odpowiednio w grupach, z nieistotną statystycznie różnicą pomiędzy grupami (p = 0,22).

W okresie 90 dni zator żylny lub tętniczy stwierdzono u 4 chorych w grupie która otrzymywała witaminę K i u 3 chorych w grupie placebo (p = 0,72). Zmarło 7 chorych w każdej z grup (p = 0,94).

Obniżenie wartości wskaźnika INR było istotnie statystycznie większe następnego dnia w grupie otrzymującej witaminę K niż w grupie placebo. W grupie leczonej witaminą K wskaźnik uległ obniżeniu z 5,95 do 3,17, a w grupie placebo z 5,75 do 4,4, z średnim obniżeniem wskaźnika o 2,8 vs 1,4 odpowiednio w grupach (p < 0,001). W grupie otrzymującej witaminę K u 25 chorych wskaźnik był poniżej 2,0, a w grupie placebo u 3 chorych. Wskaźnik pomiędzy 2,0 a 3,0 osiągnęło 136(41,6%) vs 34(10,1%) chorych odpowiednio w grupach (p < 0,001).

 

Mała dawka witaminy K nie zmniejsza liczby krwawień chorych leczonych warfaryną u których stwierdzono INR pomiędzy 4,0 a 10,0.