Wstęp. Cel badania
Pomimo powszechnej zgody że redukcja nasyconych tłuszczy obniża ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, nie jest znana optymalna dieta zastępująca nasycone tłuszcze. Celem pracy była ocena trzech różnych diet i ich wpływ na wartości lipidów i ciśnienia tętniczego.
Zdrowi respondenci w wieku >30lat z wartościami SBP 120-159 mmHg i DBP 80-89mmHg (wysokie prawidłowe wartości ciśnienia tętniczego) lub chory w I okresie nadciśnienia tętniczego z wartościami SBP 140-159mmHg i DBP 90-99mmHg.
Badani byli randomizowani do trzech typów diety: typu DASH z zawartością 58% węglowodanów, 15% białka i 27% tłuszczów, białkowej z zawartością 48% węglowodanów, 25% białka i 27% tłuszczów i diety bez nasyconych kw. Tłuszczowych z zawartością 48% węglowodanów, 15% białka i 37% tłuszczów (mononienasyconych 21%, polinienasyconych 10% i nasyconych 6%). W zależności od zapotrzebowania przygotowano 5 poziomów kalorycznych diet 1600, 2100, 2600, 3100 i 3600 kcal. Chorzy otrzymywali dietę przez 6 tygodni. Po okresie 2-4 tygodni własnych posiłków przechodzili na kolejny typ diety (cross-over).
Średnia wieku grupy 54 lata, BMI 30.2kg/m2 z nadwagą 34% chorych a otyłością 45% chorych, masa ciała 87.3 kg, palaczy aktywnych 11% chorych. W czasie stosowania różnych typów diety nie doszło do zmiany masy ciała uczestników badania.
Porównanie diety węglowodanowej vs białkowa wykazała spadek SBP o 1.4mmHg (p=0.002) w całej grupie i o 3.5mmHg (p=00.006) w grupie chorych z nadciśnieniem tętniczym, zaś LDL obniżyło się o 3.3mg/dl (p=0.01), HDL o 1.3mg/dl (p=0.02) i TG o 15.7mg/dl (p<0.001). Przy porównaniu diety węglowodanowej vs bez nasyconych kw. tłuszczowych spadek ciśnienia wyniósł 1.3mmHg (p=0.005) i 2.9mmHg (p=0.02) w grupie z nadciśnieniem tętniczym. Obniżenie poziomu LDL było nieznaczące, wzrósł poziom HDL o 1.1mg/dl (p=0.03) i obniżył się poziom TG o 9.6mg/dl (p=0.02).
Oszacowane ryzyko choroby wieńcowej w okresie 10-letnim według score Framingham uległo obniżeniu w porównaniu do wartości wyjściowych dla diety białkowej 21%, dla diety bez nienasyconych kwasów tłuszczowych 20% i diety węglowodanowej 16%.
Wnioski
W dietach opartych na prawidłowych zasadach żywieniowych (węglowodanowa, białkowa i bez tłuszczy nasyconych) obserwuje się obniżenie wartości ciśnienia tętniczego i poprawę wartości poziomów lipidów w surowicy.
W diecie DASH z niskim poziomem nienasyconych kwasów tłuszczowych jest duża zawartość węglowodanów. Podobnie jak w tym badaniu, randomizowane badanie DASH wykazało spadek BP i poziomu lipidów w wyniku zastosowania diety. W obecnym badaniu zmodyfikowana dieta DASH pozwoliła na dalsze obniżenie wartości BP i poprawę profilu lipidowego.
Appel LJ, Sacks FM, Carey VJ, Obarzanek E, Swain JF, Miller ER 3rd, Conlin PR, Erlinger TP, Rosner BA, Laranjo NM, Charleston J, McCarron P, Bishop LM. Effects of Protein, Monounsaturated Fat, and Carbohydrate Intake on Blood Pressure and Serum Lipids: Results of the OmniHeart Randomized Trial. JAMA. 2005 Nov 16, 294(19), 2455-2464. [PMID]: 16287956.