Wstęp. Klopidogrel jest prolekiem, który po kilku etapach biotransformacji, w których pośredniczy cytochrom P-450, przekształca się w formę aktywną, która po połączeniu się z receptorem P2Y12 blokuje efekt ADP na ten receptor. Cytochrom P-450 charakteryzuje znaczy polimorfizm izoform, jak i obserwuje się współzawodnictwo różnych związków chemicznych w szlaku przemian metabolicznych. Izoenzym CYP2C19 odpowiada za przemiany klopidogrelu, a jednocześnie izoenzym ten metabolizuje inhibitory pompy protonowej. Po stentowaniu naczyń wieńcowych u znacznego odsetka chorych leczonych klopidogrelem i ASA, jednocześnie stosuje się leki blokujące pompę protonową. Badania obserwacyjne wskazują, że inhibitory pompy protonowej mogą obniżyć aktywność klopidogrelu, prawdopodobnie w mechanizmie wynikającym z kompetytywnego efektu metabolicznego na CYP2C19.
Cel badania. Ocena wpływu omeprazolu na aktywność klopidogrelu.

Grupę badaną stanowiło 124 chorych kierowanych do planowego zabiegu rewaskularyzacyjnego z implantację stentu, leczeni ASA w dawce 75 mg dziennie i klopidogrelem w dawce nasycającej 300 mg i przewlekłej 75 mg dziennie.

Randomizacja do grupy otrzymującej omperazol w dawce 20 mg dziennie przez 7 dni (n=64 chorych) lub do grupy placebo (n=60 chorych). Krew do badań pobierano 1. dnia przed podaniem dawki nasycającej klopidogrelu i po 7 dniach leczenia.
Efektem pośrednim zablokowania receptora P2Y12 przez klopidogrel jest defosforylacja wazodilatatora stymulującego fosforylację (vasodilator-stimulated phosphoprotein, VASP), który wskazuje na stopień zablokowania receptorów P2Y12, określany indeksem reaktywności płytek (platelet reactivity index, PRI). Wysoki PRI świadczy o małej liczbie zablokowanych receptorów.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: poziom PRI po 7 dniach leczenia.

Średni wiek chorych wyniósł 63 lat, mężczyźni stanowili 78% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 55% chorych, wywiad rodzinny w kierunku dusznicy bolesnej u 39%, przebyty zawał u 10%, cukrzycę u 4%, dyslipidemię u 68%. Palacze - 68% badanych. Średni BMI - 27 kg/m².
Pierwszorzędowy punkt końcowy: pierwszego dnia średni PRI był podobny w grupach 83,2±5,6% i 83,9±4,6% w grupie placebo i grupie otrzymującej omeprazol. Po 7 dniach leczenia średni PRI w grupie placebo wynosił 39,8±15,4%, a w grupie leczonej 51,4±16,4% (p<0,0001). Średnie obniżenie PRI wynosiło -43,3±15,9% i 32,6±16,4% odpowiednio grupach (p<0,0001). W 7 dniu badania słabą odpowiedź na klopidogrel obserwowano u 16 chorych (26,7%) w grupie placebo i u 39 chorych (60,9%) w grupie otrzymującej omeprazol (OR 4,31; 95%CI 2,0-9,2; p<0,0001).

Wnioski. Blokowanie receptora P2Y12 przez klopidogrel jest znacząco obniżone przy jednoczesnym stosowaniu omeprazolu.