Wstęp
L-arginina jest prekursorem tlenku azotu (nitric oxide, NO), wazodilatatora uwalnianego ze śródbłonka naczyniowego. W badaniach klinicznych wykazano, że przewlekła suplementacja L-argininą wiąże się z poprawą syntezy NO i poprawą reaktywności śródbłonka. U chorych z ciężką postacią choroby tętnic obwodowych (peripheral arterial disease, PAD) po krótkotrwałej suplementacji L-argininą dochodzi do wzrostu przepływu w tętnicach obwodowych porównywalnego z działaniem prostaglandyny E.
Cel badania
Ocena długotrwałej suplementacji L-argininą u chorych na PAD, ocena poprawy reaktywności naczyń i klasy funkcjonalnej.
Grupę badaną stanowiło133 chorych w wieku ≥ 45 lat, z jednostronną lub dwustronną PAD, ze spoczynkowym wskaźnikiem kostka-ramię (ankle-brachial index, ABI) < 0,9, w tej samej klasie czynnościowej chromania przystankowego w ostatnich 3 mies., pokonujących na bieżni wysiłek trwający 1–12 min. Z badania wykluczano chorych wcześniej stosujących pentoksyfilinę, cilostazol, prostanoidy, suplementację L-karnityną lub L-argininą. Od chorych wymagano zmiany stylu życia w czasie badania, związanej z modyfikacją diety, paleniem tytoniu i wykonywania regularnych wysiłków.
Randomizacja chorych do grupy otrzymującej 1 g L-argininy z posiłkiem (n = 66), lub do grupy placebo (n = 67). Test wysiłkowy wg protokołu Skinner-Gardnera wykonywano przed leczeniem, oraz po 3 i 6 mies. terapii. Jakość życia chorych oceniano wg kwestionariusza upośledzenia marszu (Walking Impairment Questionnaire, WIQ) i kwestionariusza SF-36 (Health Status Survey Short Form-36 Questionnaire).
Pierwszorzędowy punkt końcowy: zmiany w pokonanym dystansie w próbie wysiłkowej po okresie leczenia.
Drugorzędowy punkt końcowy: zmiany w przebytej odległości do momentu pojawienia się objawów chromania przystankowego, wartości ABI, wazodylatacji prowokowanej przepływem i zmiany w stanie klinicznym chorych.
Średni wiek chorych wynosił 72 lata, mężczyźni stanowili 76% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 92% chorych, cukrzycę u 30%, hiperlipidemię u 64%. Palacze – 15% badanych. Średni ABI – 0,57. Przebyta odległość w teście wysiłkowym do objawów chromania przystankowego wynosiła 75 m w grupie leczonej i 94 m w grupie kontrolnej, a całkowita przebyta odległość 258 vs 292 m odpowiednio w grupach.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: przebyta odległość w porównaniu z wartościami wyjściowymi była istotnie statystycznie dłuższa w grupie kontrolnej zarówno w 3 mies. (p < 0,001), jak i w 6 mies. badania (p = 0,001). W grupie leczonej L-argininą nie obserwowano zmian w przebytym dystansie w porównaniu z wartościami wyjściowymi. Jednak różnica pomiędzy grupami nie osiągnęła istotności statystycznej. W grupie kontrolnej pokonana odległość wzrosła z 310 do 392 m, w grupie leczonej z 280 do 314 m (p = 0,09).
Drugorzędowy punkt końcowy: przebyta odległość do wystąpienia objawów chromania przystankowego wzrosła w obu grupach; wzrost był wyższy w grupie kontrolnej, jednak różnica pomiędzy grupami nie osiągnęła istotności statystycznej. W grupie kontrolnej dystans wzrósł o 41 m, w grupie leczonej o 19 m (p = 0,07).
Nie obserwowano różnic w wartości wskaźnika ABI (wzrost o 0,12 w grupie kontrolnej i o 0,11 w grupie leczonej, p = 0,67) po okresie leczenia. Natomiast wazodylatacja prowokowana przepływem uległa obniżeniu po 6 mies. leczenia L-argininą, a nieznacznie wzrosła w grupie kontrolnej, dając istotną statystycznie różnicę pomiędzy grupami (wzrost o 1,1% w grupie kontrolnej, spadek o 1,7% w grupie leczonej, p = 0,01). Jakość życia oceniana za pomocą kwestionariusza nie różniła się po zakończeniu badania między grupami.
Wnioski
Długotrwałe stosowanie L-argininy nie wpływa korzystnie na leczenie chromania przystankowego i chorobę tętnic obwodowych.
Wilson AM, Harada R, Nair N, Balasubramanian N, Cooke JP. L-arginine supplementation in peripheral arterial disease: no benefit and possible harm. Circulation. 2007 Jul 10, 116(2), 188-195. [PMID]: 17592080.