Wstęp. Cel badania
Rozwój nefropatia po środkach kontrastowych (CAN contrast-associated nephropathy) stosowanych w czasie zabiegów PCI, wiąże się dłuższym pobytem szpitalnym i w długiej obserwacji wzrostem liczby zgonów. N-acetylcysteina (NAC) jest stosowana w prewencji CAN u chorych kierowanych do zabiegów inwazyjnych na tętnicach wieńcowych. Celem pracy jest ocena czy wysoka dawka NAC zmniejsza częstość CAN a w długiej obserwacji zmniejsza liczbę niekorzystnych zdarzeń klinicznych u chorych z dysfunkcję nerek kierowanych do PCI.
Chorzy kierowani do planowego zabiegu PCI lub ze wskazań nagłych z dużym prawdopodobieństwem wykonania PCI. Do badania włączano chorych bez cukrzycy i klirensem kreatyniny <50ml/min (wyliczany ze wzoru Cockcrofta-Gault), lub z cukrzycą i klirensem kreatyniny <100ml/min, jak również chorych z poziomem kreatyniny >200umol/l.
Chorzy randomizowani do grupy otrzymującej NAC w dawce 2000mg dwa razy dziennie n=95 chorych lub do grupy placebo n=85 chorych. Jeżeli chory był przyjęty w dniu poprzedzającym zabieg otrzymywał 3 dawki, jeżeli w dniu zabiegu 2 dawki leku. U wszystkich chorych stosowano nawadnianie 0.45% NaCl 75ml/godz przez co najmniej 24 godziny od przyjęcia.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: częstość CAN definiowanej jako wzrost ≥25% poziomu kreatyniny w ciągu 48 do 72 godzin po zabiegu lub wzrost poziomu kreatyniny >44umol/l.
Drugorzędowy punkt końcowy: częstość zgonów, zawałów, lub stanów wymagających dializy w czasie pobytu szpitalnego, natomiast w obserwacji 9-miesięcznej liczba zgonów, zawałów, dializ, i ponownego leczenia szpitalnego z przyczyn sercowych.
Do badania włączono 102 chorych w dniu poprzedzającym zabieg, a 78 w dniu zabiegu. Z grupy 180 chorych PCI miało wykonane 171 chorych (n=89 chorych w grupie NAC i n=82 chorych w grupie placebo). Zużycie kontrastu w czasie zabiegu podobne w grupach 345ml.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: CAN rozpoznano u 22.2% chorych w grupie placebo i u 9.6% chorych w grupie leczonej NAC OR 0.37 (95%CI;0.14-0.93) p=0.04. Korzystny efekt NAC obserwowano głównie u chorych z poziomem kreatyniny powyżej średniej dla grupy, w grupie z mniejszą ilości środka kontrastowego użytego w czasie zabiegu (<300ml) i przyjętych w przeddzień zabiegu OR 0.16 (95%CI;0.03-0.63) p=0.005.Nie obserwowano różnic w średnim poziomie kreatyniny pomiędzy grupami.
Drugorzędowy punkt końcowy: Nie obserwowano różnic w złożonym punkcie końcowym w obserwacji szpitalnej. W grupie placebo objawy niekorzystne obserwowano u 3(3.5%)chorych w grupie NAC u 7(7.4%) chorych. W obserwacji 9-miesięcznej punkt złożony wystąpił u 18(21.2%) chorych w grupie placebo i u 23(24.2%) chorych w grupie leczonej NAC.
Wnioski
Chociaż wysoka dawka NAC w prewencji około zabiegowej nefropatii po środkach kontrastowych jest skuteczna, to korzyść ta nie przekłada się na spadek niekorzystnych zdarzeń w obserwacji 9-miesięcznej.
Miner SE, Dzavik V, Nguyen-Ho P, Richardson R, Mitchell J, Atchison D, Seidelin P, Daly P, Ross J, McLaughlin PR, Ing D, Lewycky P, Barolet A, Schwartz L. N-acetylcysteine reduces contrast-associated nephropathy but not clinical events during long-term follow-up. Am Heart J. 2004 Apr, 147(4), 690-695. [PMID]: 15459602.