Ubytki pamięci po zabiegach kardiochirurgicznych definiowane jako pogorszenie pamięci, koncentracji uwagi i funkcji psychomotorycznych są obserwowane u 30–80% chorych. Szczególnie istotne są ubytki pamięci pojawiające się w późniejszym okresie po operacjach. Stosowano różne strategie postępowania w celu zmniejszenia liczby chorych z ubytkami pamięci, ale uzyskane wyniki nie są zachęcające. Jedną z metod prewencji jest umiarkowana hipotermia, z obniżeniem temperatury ciała do 32^oC w czasie krążenia pozaustrojowego i powolnym wzrostem temperatury do uzyskania normotermii po odłączeniu krążenia pozaustrojowego. W tym modelu postępowania uzyskano 23-procentową redukcję liczby zdarzeń obejmujących ubytki pamięci (p = 0,04).

 

Ocena metody umiarkowanej hipotermii, z obniżeniem temperatury ciała do 32ºC w czasie krążenia pozaustrojowego, ze wzrostem temperatury do 34ºC do zakończenia operacji i powolnym (ok. 4 godz.) wzrostem temperatury w warunkach oddziału intensywnej opieki.

Randomizacja chorych do grupy operowanej w warunkach normotermii (n = 133) lub do grupy operowanej z utrzymaniem przedłużonej umiarkowanej hipotermii (n = 134). Hipotermię osiągano przez zastosowanie poduszek chłodzących podkładanych pod plecy i tylną powierzchnię kończyn, z kontrolą ciepła za pomocą termometru umieszczonego w nosogardle. Temperaturę obniżano do 32ºC po włączeniu krążenia pozaustrojowego i wyrównywano do 34ºC po odłączeniu aparatury wspomagającej serce. Wyrównanie do normotermii następowało po opuszczeniu sali operacyjnej w warunkach oddziału intensywnego nadzoru. W czasie zabiegu operacyjnego monitorowano przepływ przezczaszkowy metodą dopplerowską z oceną liczby ech odpowiadających materiałowi zatorowemu. Stan neurologiczny dzień po operacji oceniano przy użyciu Kanadyjskiej skali oceny neurologicznej (Canadian Neurological Scale). Do oceny funkcji psychomotorycznych użyto typowych skal, określając zrozumienie słów, koncentrację, pamięć, prędkość psychoruchową i sprawność motoryczną. Dodatkowo oceniano nastrój, poczucie lęku i ogólny stan zdrowia (kwestionariusz SF-12). Ocenę za pomocą kwestionariusza przeprowadzano przed zabiegiem, tydzień i 3 mies. po zabiegu.

Średni wiek chorych wynosił 69 lat, mężczyźni stanowili 86% badanych. Dusznicę bolesną w I–II klasie wg CCS stwierdzono u 31% chorych, w III u 49%, w IV u 20%, cukrzycę u 35%, chorobę naczyń obwodowych u 15%.

Średni czas trwania krążenia pozaustrojowego wynosił 80 min. Średnio użyto 3,0 pomosty na jednego chorego. Średni czas pobytu na oddziale intensywnej opieki wynosił dzień, średni czas pobytu w szpitalu – 6 dni. W grupie operowanej w hipotermii obserwowano mniejsze stężenia CK (p < 0,001).

Punkt końcowy: w wykonanych testach psychoruchowych nie wykazano przewagi w zmniejszeniu zdarzeń określanych jako ubytki pamięci w grupie operowanej w hipotermii, z wyjątkiem testów określających koncentrację (p = 0,03). Przy opuszczaniu szpitala ubytki pamięci na podstawie badań kwestionariuszowych rozpoznano u 49% chorych operowanych w hipotermii i u 45% chorych operowanych w normotermii (p = 0,49). Po 3 mies. od zabiegu ubytki pamięci obserwowano u 4 vs 8% chorych odpowiednio w grupach (p = 0,28).

W ocenie jakości życia przeprowadzonej za pomocą SF-12 nie wykazano różnic zarówno w zakresie oceny umysłowej, jak i ruchowej. W podgrupie chorych z ubytkami pamięci, przy opuszczaniu szpitala, obserwowano szybszą poprawę po 3 mies. w ocenie umysłowej (p = 0,03), ale nie ruchowej (p = 0,70).

 

Umiarkowana hipotermia przedłużona na cały okres zabiegu operacyjnego nie poprawia wyników związanych z ubytkami pamięci po zabiegach CABG.