Większość zresuscytowanych chorych po zatrzymaniu pracy serca nigdy nie odzyskuje sprawności psychoruchowej. Wprowadzenie chorych w łagodną hipotermię (32–34ºC) po zatrzymaniu krążenia w przebiegu migotania komór powoduje poprawę neurologiczną i zwiększa szansę przeżycia. Badania na zwierzętach wskazują na znaczną skuteczność tej metody leczenia, jeżeli jest wprowadzana tak szybko, jak to możliwe po spontanicznym przywróceniu krążenia (return of spontaneous circulation, ROSC). Szybka infuzja zimnych płynów jest atrakcyjną metodą wczesnego postępowania po ROSC, ale wyniki małych badań klinicznych nie przynoszą jednoznacznej odpowiedzi co do skuteczności takiego postępowania.

Ocena skuteczności szybkiego podania 2 l roztworu soli o temperaturze 4ºC po ROSC chorym po zatrzymaniu pracy serca w warunkach pozaszpitalnych.

Grupę badaną stanowiło 125 chorych w wieku ≥ 18 lat, zresuscytowanych po zatrzymaniu pracy serca w warunkach pozaszpitalnych przez zespół paramedyczny, z temperaturą w przełyku ≥ 34ºC, zaintubowanych, z dostępem żylnym, nieprzytomnych.

 

Randomizacja chorych do grupy typowego postępowania (n = 62) lub do grupy, w której stosowano łagodną hipotermię (n = 63) poprzez podanie dożylne 2 l roztworu soli o temperaturze 4ºC w czasie transportu na oddział ratunkowy.

Średni wiek chorych wynosił 66 lat, mężczyźni stanowili 70% badanych. Asystolię przed resuscytacją stwierdzono u 31% chorych, rozkojarzenie elektryczne (pulseless electrical activity, PEA) u 27%, a częstoskurcz komorowy u 42%. W grupie chorych randomizowanych do hipotermii, 8 w ogóle nie otrzymało zimnego roztworu soli, 6 chorym podano < 500 ml roztworu, 37chorym od 0,5 do < 2 l, a 12 badanym – 2 l. W większości przypadków przestawano podawać roztwór soli po przybyciu na oddział ratunkowy.

Temperatura w przełyku. W grupie kontrolnej temperaturę zmierzono 36 chorym po przybyciu do szpitala, w grupie leczonej 54 chorym. Temperatura w przełyku przed randomizacją była podobna w grupach (35,6ºC). Po przybyciu do szpitala temperatura w grupie leczonej była istotnie statystycznie niższa 34,7 vs 35,7ºC (p < 0,0001). Największą różnicę w temperaturze obserwowano w grupie chorych, którzy otrzymali > 500 ml zimnego roztworu soli. Różnica temperatur w grupie leczonej wyniosła –1,24 ± 1,09ºC vs 0,1 ± 0,94ºC w grupie kontrolnej (p < 0,0001).

Bezpieczeństwo. Nie obserwowano różnic w parametrach hemodynamicznych i laboratoryjnych pomiędzy grupami w okresie po randomizacji, przed przyjęciem do szpitala i w czasie leczenia szpitalnego. W grupie, w której podawano zimny roztwór soli, nie stwierdzono różnic w ciśnieniu tętniczym, częstości pracy serca, utlenowaniu krwi, obrzęku płuc w badaniu radiologicznym czy też w częstości ponownych zatrzymań pracy serca w porównaniu z grupą leczoną typowo. Średni czas do odzyskania świadomości wyniósł w grupie otrzymującej zimny roztwór soli 1,52 dnia, w porównaniu z 1,05 dnia w grupie kontrolnej (p = 0,21). Średni czas do zgonu wyniósł 1,01 vs 0,46 dnia (p = 0,59), natomiast średni czas do opuszczenia szpitala 12,2 vs 9,9 dnia odpowiednio w grupach (p = 0,71).

Wyniki kliniczne. Nie odnotowano różnic w liczbie zgonów przedszpitalnych i szpitalnych pomiędzy grupami. W okresie przedszpitalnym zmarło po 14 chorych w każdej z grup. W czasie leczenia szpitalnego w grupie leczonej nastąpił zgon 29 chorych, a w grupie kontrolnej 30 chorych. Szpital opuściło 21 chorych w grupie leczonej i 18 chorych z grupy kontrolnej. Po 2 chorych w każdej z grup miało ciężkie uszkodzenia neurologiczne. W grupie chorych, u których wyjściowo stwierdzono migotanie komór, szpital opuściło 19 osób z grupy leczonej zimnym roztworem soli i 10 z grupy kontrolnej. W grupie otrzymującej zimny roztwór soli w analizie wieloczynnikowej wykazano nieistotny statystycznie trend w kierunku wyższej przeżywalności (OR 1,25; 95% CI 0,55–2,82).

Wyniki badania pilotażowego wskazują, że podanie zimnego roztworu soli jest bezpieczne i wiąże się ze skutecznym obniżeniem temperatury. Wyniki badania wskazują, że skuteczność podania zimnego roztworu soli powinna być oceniona w dużym badaniu z oceną neurologiczną chorych po zatrzymaniu pracy serca, szczególnie w grupie chorych z początkowym migotaniem komór.