Wstęp
Niesterydowe leki przeciwzapalne (nonsteroidal anti-inflammatory drug, NSAID) są szeroko stosowane u chorych z przewlekłymi zapaleniami stawów. Głównym powikłaniem stosowania tych leków są krwawienia z przewodu pokarmowego. Stosowanie leków blokujących selektywnie receptory COX-2 zmniejszyły ryzyko krwawienia, ale w grupie leczonej zaobserwowano wzrost ryzyka wystąpienia powikłań sercowo-naczyniowych. Dysponujemy, jak dotąd, danymi pochodzącymi tylko z krótkoterminowych obserwacji.
Cel badania
Porównanie bezpieczeństwa stosowania selektywnego inhibitora COX-2, etorikoksybu i diklofenaku chorych z osteoarthritis i przewlekłym reumatycznym zapaleniem stawów.
Grupę badaną stanowiło 34701 chorych ≥50. roku życia z udokumentowanym przewlekłym procesem zapalnym stawu kolanowego, biodrowego, stawów rąk lub kręgosłupa lub spełniający 4 z 7 kryteriów reumatycznego zapalenia stawów wg kryteriów ARA (American Rheumatism Association, ARA)
Randomizacja do leczenia 60 mg lub 90 mg etorikoksybu (n = 17412 chorych) lub do grupy leczonej 75 mg lub 150 mg diklofenaku w dawce dziennie (n = 17289 chorych). Mała dawka ASA (≤ 100 mg) była stosowana u chorych z chorobami sercowo-naczyniowymi, chorobami naczyń obwodowych i mózgowych oraz u chorych z cukrzycą. Blokery pompy protonowej lub misoprostol stosowano u chorych z dużym ryzykiem krwawień z przewodu pokarmowego. Kontrolne badania przeprowadzano co 4 mies.
Pierwszorzędowy złożony punkt końcowy: pierwszy incydent zakrzepowy w układzie sercowo-naczyniowym, zawał, niestabilna dusznica, skrzeplina w jamach serca, skuteczna resuscytacja po zatrzymaniu krążenia, udar zatorowy, zakrzepica naczyń mózgowych, TIA, zator tętnic obwodowych, zator płucny, zakrzepica żył obwodowych, nagły lub niewyjaśniony zgon. Ocena bezpieczeństwa: objawy niepożądane ze strony przewodu pokarmowego, w tym krwawienia.
Średni wiek chorych wyniósł 63 lata, mężczyźni stanowili 26% badanych. Chorzy ≥ 75. roku życia – 11% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 47% chorych, udokumentowaną chorobę sercowo-naczyniową u 12% chorych, cukrzycę u 11%, dyslipidemię u 29%. Palacze – 12% badanych. Przewlekłe niereumatoidalne zapalenie stawów wystąpiło u 24913 chorych (72%), reumatyczne zapalenie stawów u 9787 (28%).
Pierwszorzędowy punkt końcowy: nie wykazano różnicy pomiędzy grupami w liczbie chorych, u których stwierdzono pierwotny punkt końcowy. W analizie intention-to-treat liczba zdarzeń niepożądanych wystąpiła u 495/39 654 chorych/rok w grupie leczonej etorikoksybem i u 468/39 413 chorych/rok w grupie leczonej diklofenakiem (HR 1,05; 95% CI 0,93-1,19). W analizie per protocol punkt pierwotny wystąpił u 320/25 836 chorych/rok w grupie leczonej etorikoksybem i u 323/24766 chorych/rok w grupie leczonej diklofenakiem, (HR 0,95; 95% CI 0,81-1,11). Częstość występowania objawów niepożądanych i powikłań ze strony górnego odcinka przewodu pokarmowego była niższa w grupie otrzymującej selektywny inhibitor COX-2 i wyniosła 0,67/100 chorych/rok vs 0,97/100 chorych/rok w grupie otrzymującej diklofenak (HR 0,69; 95% CI 0,57-0,83). Poważne powikłania z górnego odcinka przewodu pokarmowego były porównywalne w grupach 0,30/100 chorych/rok vs 0,32/100 chorych/rok.
Wnioski
Częstość występowania powikłań sercowo-naczyniowych w trakcie przewlekłej terapii etorikoksybem lub diklofenakami u chorych z przewlekłym reumatoidalnym i niereumatoidalnym zapaleniem stawów jest porównywalna.
Cannon CP, Curtis SP, FitzGerald GA, Krum H, Kaur A, Bolognese JA, Reicin AS, Bombardier C, Weinblatt ME, van der Heijde D, Erdmann E, Laine L; MEDAL Steering Committee. Cardiovascular outcomes with etoricoxib and diclofenac in patients with osteoarthritis and rheumatoid arthritis in the Multinational Etoricoxib and Diclofenac Arthritis Long-term (MEDAL) programme: a randomised comparison. Lancet. 2006 Nov 18, 368(9549), 1771-1781. [PMID]: 17113426.
Cannon CP, Curtis SP, Bolognese JA, Laine L; for the MEDAL Steering Committee. Clinical trial design and patient demographics of the Multinational Etoricoxib and Diclofenac Arthritis Long-term (MEDAL) Study Program: Cardiovascular outcomes with etoricoxib versus diclofenac in patients with osteoarthritis and rheumatoid arthritis. Am Heart J. 2006 Aug, 152(2), 237-45. [PMID]: 16875903.
Laine L, Curtis SP, Cryer B, Kaur A, Cannon CP; MEDAL Steering Committee. Assessment of upper gastrointestinal safety of etoricoxib and diclofenac in patients with osteoarthritis and rheumatoid arthritis in the Multinational Etoricoxib and Diclofenac Arthritis Long-term (MEDAL) programme: a randomised comparison. Lancet. 2007 Feb 10, 369(9560), 465-473. [PMID]: 17292766.
drukuj
