Nie dysponujemy, jak dotąd, skuteczną terapią poprawiającą odległe rokowanie chorych z uszkodzeniem poreperfuzyjnym. Uszkodzenie miokardium może nastąpić zarówno po przywróceniu krążenia po leczeniu trombolitycznym, po zabiegach inwazyjnych (percutaneous coronary intervention, PCI), jak i po zabiegach kardiochirurgicznych (coronary artery bypass grafting, CABG). Adenozyna odgrywa podstawową rolę w procesach reperfuzji, a jej znaczenie terapeutyczne w przeciwdziałaniu poreperfuzyjnemu uszkodzeniu udowodniono w modelu eksperymentalnym. Akadezyna jest związkiem regulującym uwalnianie adenozyny i zwiększającym jej stężenie w niedokrwionej tkance. Nie udowodniono, jak dotąd, jej znaczenia klinicznego w terapii chorych z uszkodzeniem poreperfuzyjnym.

Randomizacja do grupy otrzymującej akadezynę (n = 1350 chorych) lub grupy placebo (n = 1345 chorych). Terapię akadezyną (0,1 mg/kg m.c./min dożylnie, we wlewie ciągłym przez 7 godz.) rozpoczynano 15 min przed znieczuleniem. Akadezynę dodawano również w stężeniu 5 µg/ml do roztworu stosowanego w kardioplegii. Protokół badania wykluczał stosowanie allopurinolu, dipirydamolu, metyloksantyn, adenozyny i pentoksyfiliny.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: zawał serca.

Drugorzędowy złożony punkt końcowy: zgon sercowy, zawał, udar.

Średni wiek chorych wyniósł 63 lat, mężczyźni stanowili 80% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 58% chorych, przebyty zawał u 54%, niewydolność serca 13% u, cukrzycę u 26%, hiperlipidemię u 55%, choroby neurologiczne u 21%, zaburzenia rytmu u 17% chorych. Palacze – 72% badanych.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: zawał serca stwierdzono u 100 chorych w całej grupie badanej. Nie stwierdzono istotnej statystycznie różnicy pomiędzy grupą leczoną akadezyną i grupą kontrolną – 3,41% vs 4,01% (p = 0,24). Okołozabiegowy zawał serca zwiększał 4,2-krotnie ryzyko zgonu w obserwacji 2-letniej (zgon – 4,3% w grupie bez zawału i 18% w grupie z MI, p < 0,001).

Drugorzędowy punkt końcowy: odsetek chorych, którzy zmarli w czasie 2-letniej obserwacji był istotnie statystycznie niższy w grupie leczonej akadezyną – 6,5% vs 27,8% (p = 0,006). Różnica w częstości zgonów była istotna statystycznie po 30 dniach obserwacji i utrzymywała się przez cały okres badania. Korzystny efekt akadezyny potwierdzono w analizie wieloczynnikowej

Akadezyna jest pierwszym lekiem skutecznie zmniejszającym ryzyko zgonu u chorych poreperfuzyjnym zawale mięśnia sercowego w okresie 2-letniej obserwacji.