Wstęp. Duże zainteresowanie terapią komórkową wynika z dużych możliwości poprawienia funkcji lewej komory u chorych z jej dysfunkcją. Jak wykazano w badaniach przedklinicznych wszczepienie komórek mięśniowych szkieletowych w bliznę pozawałową powoduje poprawę funkcji lewej komory. W badaniach klinicznych zarówno przy podawaniu komórek w czasie zabiegów kardiochirurgicznych, czy też drogą przezskórną wykazano, że terapia ta jest bezpieczna i skuteczna. Metoda ta wymaga jednak weryfikacji w badaniu randomizowanym z grupa kontrolną.
Cel badania. Ocena bezpieczeństwa i skuteczności przeszczepienia komórek mięśniowych szkieletowych w porównaniu do grupy kontrolnej.

Grupę badaną stanowiło 97 chorych w wieku pomiędzy 18 a 80 lat, kierowani do zabiegu pomostowania wieńcowego (coronary artery bypass grafting, CABG), z EF ≥15% i ≤35% w ocenie echokardiograficznej, z przebytym zawałem co najmniej przed 4 tyg., z akinezą >2 segmentów lewej komory (na 16), bez cech żywotności miokardium w próbie wysiłkowej z małą dawką dubutaminy, chorzy stabilni w klasie I do III NYHA, optymalnie leczeni farmakologicznie z podawaniem ACEI i BB.

Randomizacja do grupy w której w czasie zabiegu kardiochirurgicznego w obszar blizny pozawałowej podawano dużą ilość mioblastów (n=30 chorych), małą ilość mioblastów (n=33 chorych) lub do grupy placebo (n=34 chorych). Od wszystkich chorych pobierano biopsyjnie około 10 g mięśnia. Z próbki tej uzyskiwano dużą ilość komórek mięśniowych szkieletowych – 800x10⁶ komórek, lub małą ilość 400x10⁶ komórek. Po wszczepieniu pomostów, komórki w iniekcjach podawano w porcjach 1 ml, średnio do 30 iniekcji, dookoła obszaru akinetycznego. Celem ograniczenia reakcji zapalnej, podawano prednisolon 3 razy po 240 mg w ciagu 24 godz. po zabiegu. W przypadku wskazań wszczepiano kardiowerter-defibrylator (implantable cardioverter-defibrillator, ICD), u pozostałych chorych właczano do przewlekłego leczenia amiodaron.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: zmiany w EF po 6 mies. i liczba chorych u których stwierdzono, że co najmniej 1 segment kurczy się w obszarze uprzednio określanym jako akinetyczny.
Drugorzędowy punkt końcowy: zmiany objętości lewej komory, zmiany w jakości życia określanej stanem funkcjonalnym NYHA i w ocenie kwestionariuszowej SF-36 (36-item Short-Form Health Survey).

Średni wiek chorych wyniósł 61 lat, mężczyźni stanowili 96% badanych. W klasie II lub III było 80% chorych. Liczba pomostów, jeden u 17% chorych, dwa u 51% i trzy u 32%. Średni czas zaklemowania aorty 61 min. Przednia lokalizacja zawału u 70% chorych, dolna u 15% i przednio-dolna u 15%.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: nie obserwowano poprawy w całkowitej i odcinkowej kurczliwości lewej komory pomiędzy grupami. Po 6 mies. EF w grupie placebo wynosiła 29,6%, w grupie w której podano małą ilość mioblastów 25,2% i w grupie w której podano dużą ilość mioblastów 28,7% (p=0,25). Zmiana w porównaniu z wartościami wyjściowymi wyniosła 4,4% vs 3,4% vs 5.2% odpowiednio w grupach (p=0,62). Powrót kurczliwości co najmniej 1 segmentu stwierdzono u 48,3% chorych w grupie placebo, u 34,6% chorych w grupie w której podano małą ilość mioblastów i u 40,0% chorych w grupie w której podano dużą ilość mioblastów (p=0,66).
Drugorzędowy punkt końcowy: obserwowano istotne statystycznie zmniejszenie objętości końcoworozkurczowej jak i końcowoskurczowej w grupie w której podano dużą ilość mioblastów w porównaniu do grupy placebo. Po 6 miesiącach objętość końcoworozkurczowa wzrosła o 5,9 ml/m2 w grupie placebo i uległa obniżeniu o -12,6 ml/m2 w grupie której podano dużą ilość mioblastów, z całkowitą różnicą pomiędzy grupami -12,8 ml/m2 (95%CI; od -25,2 do -3,6; p<0,05). Objętość późnoskurczowa uległa obniżeniu o -2,1 ml/m2 i o -8,3 ml/m2 odpowiednio w grupach, z całkowitą różnicą pomiędzy grupami – 8,1 ml/m2 (95%CI; od -16,8 do -2,6; p<0,05).
Poprawę o 1 klasę NYHA po 6 mies. obserwowano u 44% chorych w grupie placebo, u 29% chorych w grupie w której podano małą ilość mioblastów i u 42% chorych w grupie w której podano dużą ilość mioblastów (p=0,43). Nie obserwowano również różnic w ocenie SF-36.
Liczba poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych (major adverse cardiac events, MACE) i zaburzeń rytmu groźnych dla życia była podobna pomiędzy grupami. Zmarło 2 chorych w grupie placebo, 4 chorych w grupie w której podano małą ilość mioblastów i 5 chorych w grupie w której podano dużą ilość mioblastów (p=0,20).

Wnioski. Przeszczepienie autologicznych mioblastów szkieletowych w obszar blizny pozawałowej u chorych z obniżoną funkcją lewej komory kierowanych do zabiegu pomostowania naczyń wieńcowych, nie poprawia kurczliwości całkowitej mięśnia sercowego.