W przebiegu ostrego zawału serca wielkość masy zawału ma istotny wpływ na przeżycie. Wcześnie wykonana angioplastyka wieńcowa (percutaneous coronary intervention, PCI) w znacznym stopniu modyfikuje rozległość zawału. Chociaż uzyskanie przepływu w naczyniu odpowiedzialnym za zawał przynosi bez wątpienia korzyść, to u części chorych stres oksydacyjny może prowadzić do dalszego uszkodzenia kardiomiocytów, co w głównym stopniu zależy od czasu jaki upłynął od początku objawów do uzyskania reperfuzji. Dodatkowo u chorych z ostrym zawałem serca obserwuje się wyższe ryzyko rozwoju nefropatii indukowanej środkami kontrastowymi (contrast induced nephropathy, CIN) co wiążę się z przedłużonym leczeniem szpitalnym i gorszymi wynikami leczenia. Wielkość uszkodzenia poreperfuzyjnego może być zmniejszona poprzez profilaktyczne podawanie N-acetylcysteiny (N-acetylcysteine, NAC), która ma właściwości antyoksydacyjne oraz zmniejszające ryzyko rozwoju CIN.

Ocena dużej dawki NAC w prewencji uszkodzenia poreperfuzyjnego i rozwoju CIN u chorych, u których stosowano umiarkowane dawki środków kontrastowych.

Grupę badaną stanowiło 251 chorych kierowanych do PCI z powodu ostrego zawału serca, z objawami trwającymi do 12 godzin od ich początku. W badaniu EKG stwierdzono uniesienie odcinka ST ≥0,1 mV w co najmniej 2 odprowadzeniach kończynowych lub ≥0,2 mV w co najmniej 2 odprowadzeniach przedsercowych.

Randomizacja do grupy otrzymującej NAC (n=126) lub do grupy placebo (n=125). NAC podawano dożylnie w dawce 1200 mg przed zabiegiem i dwa razy dziennie po 1200 mg przez dwa dni po zabiegu (łączna dawka 6000 mg). Po zabiegu chorzy otrzymywali wlew z soli fizjologicznej w dawce 1ml/kg/godzinę przez 12 godzin (lub 0,5 ml/kg/godzinę u chorych z niewydolnością serca). PCI wykonywano typowo z użyciem kontrastu niskosmolarnego – iopromidu. Wybór stentu zależał od decyzji wykonującego zabieg. W przypadku obecności skrzepliny zalecano jej aspirację. Przed zabiegiem wszyscy chorzy otrzymywali 500 mg ASA i heparynę w dawce 60 U/kg dożylnie. W czasie zabiegu podawano 600 mg klopidogrelu, który zalecano do stosowania przez rok w dawce 75 mg.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: rozwój CIN definiowanej jako wzrost stężenia kreatyniny ≥25% w ciągu 72 godzin po PCI, oraz wskaźnik „ocalenia” lewej komory (myocardial salvage index) oceniany badaniem MRI.

Drugorzędowy punkt końcowy: liczba chorych z czasowym leczeniem nerkozastępczym. Wielkość zawału oceniana badaniem MRI.

Średni wiek chorych wynosił 68 lat, 68% badanych stanowili mężczyźni. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 72% chorych, przebyty zawał u 12%, przebyte CABG u 2%, cukrzycę u 29%, hiperlipidemię u 34%. Palacze – 37% badanych. Średni BMI – 30 kg/m².

Średnie stężenie kreatyniny 0,9 mg/dl, Średnia objętość podanego kontrastu wynosiła 170 ml, 15% chorych otrzymało powyżej 300 ml.

Czas od początku dolegliwości do PCI był podobny w grupach i wynosił około 250 min. U 20% chorych implantowano stent pokryty lekiem antyproliferacyjnym.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: CIN rozpoznano u 14% chorych w grupie otrzymującej NAC i u 20% chorych w grupie placebo (p=0,28). CIN obserwowano z podobna częstością w grupach chorych z prawidłową (GFR >60 ml/min), z obniżoną wydolnością nerek (GFR <60 ml/min), a także w grupach chorych, którym podano wysokie dawki kontrastu. Dializę wykonano u 5 chorych, u 4 chorych w grupie leczonej NAC i u 1 chorego w grupie placebo (p=0,37)

Wszystkie parametry oceniające wielkość zawału w badaniu MRI były podobne w grupach. Wskaźnik „ocalenia” masy lewej komory wynosił 43,5 w grupie otrzymującej NAC i 51,5 w grupie placebo (p=0,36). Wielkość masy zawału wynosiła 17,4% masy lewej komory w grupie leczonej i 14,3% w grupie placebo (p=0,47).

Drugorzędowy punkt końcowy: w analizie wieloczynnikowej niezależnymi czynnikami rozwoju CIN były: wiek, płeć żeńska i klirens kreatyniny (p<0,05 dla wszystkich czynników). Niezależnymi czynnikami wpływającymi na wskaźnik „ocalenia” masy lewej komory były: przepływ TIMI po PCI, czas trwania objawów i przednia lokalizacja zawału (p<0,01 dla wszystkich czynników).

Klinicznie MACE (major adverse cardiac events): zgon, zawał i noworozpoznaną niewydolność serca po 6 miesiącach obserwacji stwierdzono u 20,6% chorych w grupie leczonej NAC i u 18,4% chorych w grupie placebo (p=0,77).

Nie zaobserwowano korzystnego wpływu NAC na zmniejszenia ryzyka rozwoju CIN ani ograniczenia uszkodzenia poreperfuzyjnego u chorych kierowanych do angioplastyki wieńcowej w przebiegu ostrego zawału serca, u których podawano umiarkowaną objętość środków kontrastowych i stosowano optymalne nawadnianie.