Wstęp. Częstość występowania miażdżycy tętnic kończyn (peripheral arterial disease, PAD) dolnych wzrasta wraz z wiekiem. W różnych strategiach postępowania obok modyfikacji stylu życia stosuje się leczenie chirurgiczne i farmakologiczne, głównie przeciwpłytkowe, obniżające poziom lipidów, z intensywnym leczeniem cukrzycy i nadciśnienia tętniczego w przypadku ich współistnienia. Pomimo leczenia, śmiertelność w grupie objawowych chorych z PAD jest wysoka, gdyż umiera około 20% chorych w ciągu 5 lat od rozpoznania choroby głównie z powodu powikłań sercowo-naczyniowych. Buflomedil jest lekiem o właściwościach wazoaktywnych (α₁ i α₂ adrenergicznych), oraz poprawia właściwości reologiczne krwi. W badaniach klinicznych wykazano, że leczenie buflomedilem wiąże się z wydłużeniem dystansu marszu u chorych z chromaniem przystankowym, ale nie wiadomo czy lek ten wpływa na liczbę poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych.
Cel badania. Ocena skuteczności buflomedilu w zmniejszeniu liczby zdarzeń sercowo-naczyniowych u chorych objawowych z PAD.

Grupę badaną stanowiło 2078 chorych w wieku >40 lat z udokumentowaną PAD, z wskaźnikiem ramię kostka (ankle-brachial index, ABI) pomiędzy >0,3 i ≤0,8. Do badania nie włączano chorych z objawami bólowymi niedokrwiennymi i zmianami martwiczymi (w skali III lub IV Fontanie) i zwężeniem naczynia >50% w części proksymalnej w badaniu arteriograficznym.

Randomizacja do grupy leczonej buflomedilem (n=1043 chorych) lub do grupy placebo (n=1035 chorych). Dawka leku zależała od klirensu kreatyniny, przy klirensie kreatyniny ≥40 ml/min podawano 300 mg leku dwa razy dziennie, przy klirensie <40 ml/min 150 mg dwa razy dziennie. Badanie kontrolne po 1., 3. mies., a następnie co 6 mies. do 48. mies. badania. Średni okres obserwacji 30 mies.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: złożony, zgon sercowy, zawał, udar, pogorszenie PAD, amputacja kończyny.
Drugorzędowy punkt końcowy: zgon z każdej przyczyny i wszystkie zdarzenia sercowo-naczyniowe. Liczba chorych bez dolegliwości bólowych i maksymalny dystans marszu, wskaźnik ABI i jakość życia oceniana wizualnie w skali 0-10.

Średni wiek chorych wyniósł 61 lat, mężczyźni stanowili 80% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 62% chorych, dusznicę bolesną u 30%, niestabilną dusznicę bolesną u 3%, przebyty zawał u 15%, niewydolność serca u 4,5%, cukrzycę u 16%, dyslipidemię u 38%, incydenty mózgowe u 9%, niewydolność nerek u 2%. Palacze - 55% badanych.
Średni wiek chorych w którym rozpoznano PAD 56 lat, objawy chorobowe PAD w obu kończynach dolnych u 57% chorych. Średni wartość ABI – 0,62. Średni dystans marszu bez dolegliwości bólowych – 300 m, maksymalny dystans – 540 m.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: wystąpił istotnie statystycznie częściej w grupie placebo u 12,4% chorych w porównaniu do 9,1% chorych w grupie leczonej buflomedilem (HR 0,74; 95%CI 0,60-0,91; p=0,016). Poszczególne składowe punktu pierwotnego zgon sercowy (4,4 vs 3,4% chorych), zawał (1,1% vs 1,0% chorych), udar (1,1% vs 1,2% chorych), pogorszenie PAD (5,2% vs 3,6% chorych) i amputacje kończyny (1,5% vs 1,0% chorych) obserwowano z podobną częstością w grupach. Rewaskularyzację naczyniową lub chirurgiczną wykonano łącznie u 77,2% chorych.
Drugorzędowy punkt końcowy: w czasie badania zmarło 7,6% chorych w grupie placebo i 6,7% chorych w grupie leczonej (p=NS). W grupie leczonej obserwowano w czasie całego badania wzrost ABI o 9,2%, a w grupie placebo spadek o -15,6% (p<0,001). Podobnie dystans marszu bez bólu zwiększył się o 43% w porównaniu do 33% odpowiednio w grupach (p<0,001). Również w grupie leczonej obserwowano poprawę jakości życia (p=0,033). Nie obserwowano drgawek i mioklonii.
Badanie przerwało 21% chorych przerwało badanie, w większości przypadków bo aż 11,5% z powodu decyzji chorego. Poważne objawy uboczne wystąpiły u 7,5% chorych u których przerwano leczenie.

Wnioski. W okresie 3 lat leczenia buflomedilem w porównaniu do placebo, obserwowano zmniejszenie liczby poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych, głównie poprzez zmniejszeniu progresji choroby, bez różnic w śmiertelności u chorych objawowych z PAD. Buflomedil w połączeniu z lekami przeciwpłytkowymi powinien być zalecany chorym z chromaniem przystankowym w przebiegu PAD.