Stenty uwalniające leki antyproliferacyjne (drug eluting stent, DES)wykazują wysoką skuteczność w zapobieganiu restenozie. Natomiast niepokojące klinicznie są doniesienia o zwiększeniu ryzyka występowanie późnej zakrzepicy po ich implantacji. Uważa się, że późna zakrzepica po implantacji DES występuje w związku z odstawieniem drugiego leku przeciwpłytkowego.

Cel badania
Celem badania była ocena częstości zakrzepicy w stencie w przypadkach, gdy klopidogrel nie był stosowany dłużej niż zakładał to protokół badania.

Do analizy włączono dane z 14 badań z randomizacją. Dziewięć badań ze stentem pokrytym sirolimusem (SIRIUS, C-SIRIUS, E-SIRIUS, RAVEL, SES-SMART, SCANDSTENT, DIABETES, Pache, STRATEGY) n = 1587 chorych vs n = 1575 chorych ze stentem metalowym oraz 5 badań ze stentem pokrytym paklitakselem (TAXUS I, II, IV, V, VI) dla n = 1755 chorych vs n = 1758 chorych ze stentem metalowym. W badaniach z użyciem stentów pokrytych sirolimusem (sirolimus eluting stent, SES) klopidogrel stosowano wg protokołu przez 2-3 mies. Tylko w badaniu DIABETES (12 mies.) i Pache (6 mies. czas podania leku był dłuższy. Natomiast czas podawania klopidogrelu po stentowaniu stentami pokrytymi paklitakselem (paclitaxel eluting stent, PES) we wszystkich badaniach wynosił 6 mies.

Łącznie, bez względu na czas obserwacji, częstość zakrzepicy wyniosła 9,3 zdarzenia na 1000 implantowanych stentów pokrytych lekiem w porównaniu do 9,0 zdarzeń na 1000 implantowanych stentów metalowych (RR 1,03; 95% CI 0,63-1,68; p = 0,91). W grupie stentu pokrytego sirolimusem częstość zdarzeń odpowiednio: 7,6/1000 SES vs 10,8/1000 stentów metalowych (RR 0,72; 95% CI 0,35-1,46; p = 0,36), w grupie stentu pokrytego paklitakselem 10,8/1000 PES vs 7,4/1000 stentów metalowych (RR 1,45; 95% CI 0,73-2,90; p = 0,29).

Ryzyko zakrzepicy w ciągu 30 dni: wyniosło 4,4 zdarzenia/1000 stentów pokrytych lekiem w porównaniu z 5,0 zdarzeniami/1000 stentów metalowych (RR 0,89;  95% CI 0,46-1,75; p = 0,74). W grupie stentu pokrytego sirolimusem częstość zdarzeń odpowiednio: 4,2/1000 SES vs 3,5/1000 stentów metalowych (RR 1,16; 95% CI 0,41-3,29; p = 0,79), w grupie stentu pokrytego paklitakselem 4,6/1000 PES vs 6,3/1000 stentów metalowych (RR 0,74; 95% CI 0,31-1,80; p = 0,51).
Ryzyko zakrzepicy powyżej 30 dni: wyniosło 5 zdarzeń/1000 stentów pokrytych lekiem w porównaniu z 2,8 zdarzeniami/1000 stentów metalowych (RR 1,56; 95% CI 0,77-3,16; p = 0,22). W grupie stentu pokrytego sirolimusem częstość zdarzeń odpowiednio 3,5/1000 SES vs 4,9/1000 stentów metalowych (RR 0,77; 95% CI 0,29-2,07; p = 0,61), w grupie stentu pokrytego paklitakselem 6,3/1000 PES vs 1,1/1000 stentów metalowych (RR 3,59; 95% CI 1,10-11,72; p = 0,034).
Ryzyko zakrzepicy powyżej 6 mies.: wyniosło 4,4 zdarzenia/1000 stentów pokrytych lekiem w porównaniu z 0,6 zdarzenia/1000 stentów metalowych (RR 3,67; 95% CI 1,30-10,38; p = 0,014). W grupie stentu pokrytego sirolimusem częstość zdarzeń odpowiednio: 3,5/1000 SES vs 1,4/1000 stentów metalowych (RR 1,99; 95% CI 0,50-7,91; p = 0,33), w grupie stentu pokrytego paklitakselem 5,1 zdarzenia/1000 PES vs bez zdarzeń w przypadku stentów metalowych (RR 7,07; 95% CI 1,28-39,09; p = 0,025).
Ryzyko zakrzepicy powyżej roku: wyniosło 5,0 zdarzeń/1000 stentów pokrytych lekiem w porównaniu z brakiem zdarzeń/1000 stentów metalowych (RR 5,02; 95% CI 1,29-19,52; p = 0,02). W grupie stentu pokrytego sirolimusem częstość zdarzeń odpowiednio 3,6/1000 SES, bez zdarzeń w przypadku stentów metalowych (RR 3,99; 95% CI0,45-35,62; p = 0,22), w grupie stentu pokrytego paklitakselem 5,9/1000 PES, bez zdarzeń w przypadku stentów metalowych (RR 5,72; 95% CI 1,08-32,45; p = 0,049).