Takrolismus jest lekiem hamującym rozplem mięśni gładkich ściany naczynia. Badania eksperymentalne dowiodły wysoką skuteczność stentów pokrywanych takrolimusem (tacrolimus eluting stent, TES) w hamowaniu procesu rozplemu neointimy w porównaniu ze stentami pokrytymi powłoką węglową (carbon coated stent, CCS). Wyniki pierwszego, opublikowanego rejestru zabiegów z zastosowaniem TES wskazały na niską, 3,8-procentową restenozę po ich implantacji w obserwacji 6-miesięcznej.

Cel badania
Ocena skuteczności i bezpieczeństwa stosowania stentów uwalniających lek antyproliferacyjny – takrolimus (stent JANUS) w zabiegach bezpośredniego stentowania w porównaniu ze stentami pokrytymi powłoką węglową (stent TECNIC).

Grupę badaną stanowiło 332 chorych między 18.a 85. rokiem życia ze stabilną i niestabilną dusznicą bolesną lub udokumentowanym niemym niedokrwieniem. Chorzy z ≤ 2 zmianami de novo w maksymalnie 2 naczyniach natywnych, zakwalifikowani do bezpośredniego stentowania. Zmiany o długości ≤ 20 mm, zawężające światło naczyń o > 50% w tętnicach o średnicy światła w zakresie 2,7 do 4,0 mm.

Randomizacja chorych w stosunku 1:1 do bezpośredniego stentowania stentem JANUS (n = 166 chorych ze 191 zmianami w naczyniach wieńcowych) lub stentem TECNIC (n = 166 chorych ze 189 zmianami w naczyniach wieńcowych). Kontrolne badanie kliniczne po 1, 6, 12 mies. Ocena angiograficzna po 6 mies. Przed zabiegiem chorzy otrzymywali 100 mg ASA i 300 mg klopidogrelu. W czasie zabiegu podawano heparynę pod kontrolą czasu ACT (> 250 s), po zbiegu zaś 75 mg klopidogrelu przez 2 mies. i 75 mg ASA.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: utrata światła (late luminal loss, LLL) w stencie i w segmencie w ocenie angiograficznej 6-miesięcznej.

Drugorzędowy punkt końcowy: restenoza po 6 mies., MACE (major adverse cardiac events) w 6-i 12-miesięcznej obserwacji, zakrzepica w stencie, powikłania w trakcie zabiegu angioplastyki (percutaneous coronary intervention, PCI).

Średni wiek chorych wyniósł 64 lat, mężczyźni stanowili 75% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 60% chorych, dusznicę bolesną stabilną u 63%, niestabilną u 17%, przebyty zawał u 7%, cukrzycę u 19%. Palacze – 41% badanych.

Zmiany w jednym naczyniu stwierdzono u 61% chorych. W grupie CCS częściej występowały zmiany typu C – 85,7% vs 75,9% zmian (p = 0,033). Poza tym charakterystyka angiograficzna zmian oraz ich lokalizacja były  porównywalne w grupach. Bezpośrednie stentowanie wykonano w 99,3% przypadków implantacji CCS i u wszystkich chorych w grupie TES. Średnia długość stentów nie różniła się pomiędzy grupami 13,8 mm.

Pierwszorzędowy punkt końcowy:  LLL w analizie segmentalnej był porównywalny w obu grupach i wyniósł 0,48 ± 0,52 mm w grupie CCS i 0,42 ± 0,46 mm w grupie TES. Grupy nie różniły się również pod względem LLL w stentach, odpowiednio – 0,66 ± 0,53 mm vs 0,65 ± 0,47 mm (p = NS).

Drugorzędowy punkt końcowy: średnie zwężenie w analizie segmentalnej po 6 mies. było znamiennie statystycznie niższe w grupie TES – 38 ± 18,1% vs 34,3 ± 16,6% (p = 0,047). Częstość restenozy nie różniła się statystycznie pomiędzy grupami 19% vs 12,4% (p = NS). Częstość MACE nie różniła się istotnie statystycznie pomiędzy grupami zarówno w obserwacji miesięcznej, jak i 6- i 12-miesięcznej. U 3 chorych w grupie CCS wystąpiła zakrzepica w stencie. Zakrzepica nie występowała w grupie TES.

 

Nie wykazano różnic klinicznych i angiograficznych pomiędzy zabiegami angioplastyki wykonanymi z użyciem stentów pokrytych takrolimusem i stentów pokrytych powłoką węglową.