Wstęp. Cel badania
Małe dawki aspiryny są zalecane do przewlekłego stosowania u chorych z chorobami naczyń, szczególnie w chorobie wieńcowej i chorobach naczyń mózgowych. Zmniejszone ryzyko powikłań naczyniowo-sercowych wiąże się jednak ze wzrostem ryzyka krwawień z przewodu pokarmowego. Ryzyko krwawień jest 2-4 razy wyższe w grupie otrzymującej 75-300 mg ASA w porównaniu do grupy kontrolnej. Celem pracy była ocena częstości występowania wrzodu żołądka lub dwunastnicy u chorych przewlekle pobierających małe dawki ASA.
Chorzy pobierający przez ostatnie 28 dni 75-325 mg ASA z powodu chorób naczyń obwodowych.
Chorzy kwalifikowani do grupy dużego ryzyka (wiek >60 lat i/lub z wywiadem potwierdzającym stwierdzenie wrzodu trawiennego) lub grupy małego ryzyka (wiek <60 lat i bez wywiadu chorobowego w kierunku wrzodu trawiennego). Chorzy mieli wykonywane badanie gastroskopowe na początku obserwacji i po okresie 3 miesięcy. W czasie badań wykonywano test na obecność Helicobacter pylori. Zgłaszane dolegliwości gastryczne oceniano jako brak, łagodne (odczuwalne dolegliwości dobrze tolerowane), umiarkowane (dyskomfort z normalną aktywnością) i znaczne (dolegliwości powodujące niezdolność do normalnej aktywności).
Grupy badane w różnych ośrodkach różniły się pomiędzy sobą wiekiem, płcią i częstością stwierdzanego H. pylori, dodatnim wywiadem obecności wrzodu trawiennego, dawką pobieranej aspiryny.
W badaniu wstępnym wrzód rozpoznano u 10.7% badanych (łącznie w umiejscowieniu żołądkowym i dwunastniczym), nadżerki u 63.1% badanych. Po trzech miesiącach w badaniu kontrolnym w 113 chorych wrzód stwierdzono u 7.1% (95%CI;6.3-15.1%) chorych, a nadżerki u 60.2% badanych. Liczba chorych z grupy wysokiego ryzyka u których stwierdzono wrzód wyniosła 11.6%, a w grupie małego ryzyka 9.3% badanych p=0.62.
W analizie czynników ryzyka wykazano, że wiek >70 rż (OR 3.32) i stwierdzenie obecności H. pylori (OR 5.07) było czynnikami ryzyka.
Zgłaszane dolegliwości oceniane w czteropunktowej skali nie różnicowały chorych z obecnością wrzodu i bez wrzodu żołądka.
Wnioski
Wrzód żołądka lub dwunastnicy jest znajdowany u jednej osoby na 10 leczonych przewlekle małą dawką aspiryny i większość chorych jest bezobjawowych. Czynnikiem wzrostu ryzyka obecności wrzodu jest wiek i obecność H. pylori.
Yeomans ND, Lanas AI, Talley NJ, Thomson AB, Daneshjoo R, Eriksson B, Appelman-Eszczuk S, Langstrom G, Naesdal J, Serrano P, Singh M, Skelly MM, Hawkey CJ. Prevalence and incidence of gastroduodenal ulcers during treatment with vascular protective doses of aspirin. Aliment Pharmacol Ther. 2005 Nov 1, 22(9), 795-801. [PMID]: 16225488.