Chorzy z cukrzycą mają 2-4 krotnie większe ryzyko wystąpienia zdarzeń sercowo-naczyniowych niż chorzy bez cukrzycy. ASA jest zalecana w prewencji pierwotnej i wtórnej do stosowania u chorych z cukrzycą, chociaż korzyść z jej stosowania ze zmniejszeniem ryzyka wystąpienia zdarzeń sercowo-naczyniowych jest udokumentowana tylko w prewencji wtórnej. Dlatego w prewencji pierwotnej zaleca się ją głównie do stosowania u chorych z obciążonym wywiadem wieńcowym rodzinnym, u chorych z towarzyszącym nadciśnieniem tętniczym, dyslipidemią, albuminurią lub u palaczy.

 

Ocena małej dawki ASA stosowanej u chorych z cukrzycą typu 2 w prewencji pierwotnej.

Grupę badaną stanowiło 2539 chorych w wieku pomiędzy 30 a 85 lat, z rozpoznaną cukrzycą, bez objawów lub przebytych incydentów chorób sercowo-naczyniowych, nie stosujących innych leków wpływających na krzepliwość krwi, bez przeciwwskazań do leczenia ASA.

Randomizacja do grupy otrzymującej 81 do 100 mg ASA dziennie (n = 1262 chorych) lub do grupy kontrolnej w której nie podawano ASA (n = 1277 chorych). Kontrolne badania co 2-4 tyg. do zakończenia obserwacji. Średni czas obserwacji wyniósł 4,4 lata. W grupie kontrolnej stosowanie leków przeciwpłytkowych/antytrombinowych było dozwolone w przypadku wskazań do ich stosowania.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: złożony, nagły zgon, zgon wieńcowy, mózgowy lub w przebiegu chorób aorty, zawał, niestabilna dusznica bolesna, noworozpoznana dusznica bolesna, udar, TIA, choroby aorty lub tętnic obwodowych.

Drugorzędowy punkt końcowy: poszczególne punkty składowe punktu pierwotnego.

Średni wiek chorych wyniósł 65 lat, mężczyźni stanowili 55% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 58% chorych, dyslipidemię u 53%. Palacze – 21% badanych. Średni BMI – 24 kg/m², średnia wartość BP – 135/77 mm Hg.

Średni czas trwania cukrzycy – 7 lat. Retinopatię cukrzycową stwierdzono u 15% chorych, nefropatię u 13%, proteinurię (≥ 15 mg/dl) u 18%, neuropatię u 12%. Pochodne sulfonylomocznika stosowało 57% badanych, inhibitory α-glukozydazy 33%, biguanidy – 14%, insulinę 13% i tiazolidinediony – 5%. Obciążenie rodzinne cukrzycą u 41% badanych, chorobą wieńcową u 12% i przebyte udary u 21%.

Średnie stężenie hemoglobiny glikolizowanej – 7,0%. Średnie stężenie glukozy na czczo – 147 mg/dl, cholesterolu – 201 mg/dl, HDL – 55 mg/dl. Na zakończenie badania 10 chorych w grupie kontrolnej stosowało leki wpływające na krzepliwość krwi.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: wystąpił z podobną częstością w grupach, u 68(5,4%) chorych w grupie otrzymującej ASA i u 86(6,7%) chorych w grupie kontrolnej (HR 0,80; 95% CI 0,58-1,10; p = 0,16). Zmarł 1 chory w przebiegu udaru w grupie leczonej ASA i 10 chorych w przebiegu zawału lub udaru w grupie kontrolnej (HR 0,10; 95% CI 0,01-0,79; p = 0,0037).

Drugorzędowy punkt końcowy: nie stwierdzono różnic pomiędzy grupami w ilość poszczególnych zdarzeń. Zawał nie zakończony zgonem stwierdzono u 12 chorych w grupie otrzymującej ASA i u 9 chorych w grupie kontrolnej (p = 50), niestabilną dusznicę bolesną u 4 vs 10 chorych (p = 13), noworozpoznaną dusznicę bolesną u 12 vs 11 chorych (p = 82), udar niedokrwienny niezakończony zgonem u 22 vs 24 chorych (p = 0,80), TIA u 5 vs 8 chorych (p = 0,42), choroby tętnic obwodowych u 7 vs 11 chorych (p = 0,35) odpowiednio w grupach. Nie obserwowano różnic w podgrupach chorych.

Krwawienia z przewodu pokarmowego obserwowano u 12 chorych otrzymujących ASA i u 4 chorych w grupie kontrolnej. U 4 chorych w grupie stosującej ASA z powodu anemii przetaczano krew.

 

ASA stosowania w prewencji pierwotnej u chorych z cukrzycą typu 2 nie zmniejsza ryzyka wystąpienia zdarzeń sercowo-naczyniowych.