Wstęp
U chorych z niskim ryzykiem zaburzeń ukrwienia mózgu (transient ischemic attacks, TIA) lub udaru w przebiegu migotania przedsionków (atrial fibrilltion, AF) bez wady zastawkowej stosuje się w prewencji pierwotnej zazwyczaj niska dawkę ASA (75 mg dziennie). Wiadomo, że duża dawka ASA (325 mg dziennie) zmniejsza ryzyko zdarzeń mózgowych, ale wiąże się ze wzrostem ryzyka krwawień z przewodu pokarmowego, wraz ze wzrostem dawki leku.
Cel badania
Ocena skuteczności małej dawki ASA u chorych z AF bez wady zastawkowej w prewencji udaru i TIA.
Badanie zostało przerwane przedwcześnie ze względu na brak istotnej statystycznie różnicy pomiędzy grupami przy zastosowanym leczeniu, z granicznie wyższym ryzykiem dużych krwawień w grupie leczonej.
Grupę badaną stanowiło 871 chorych z utrwalonym lub napadowym AF, udokumentowanym w dwóch zapisach EKG ciągu ostatnich 12 mies. Do badania nie włączano chorych po przebytych incydentach mózgowych i z przebytymi krwawieniami w ciągu ostatnich 6 mies.
Randomizacja do grupy leczonej 150-200 mg ASA (n=426 chorych) lub do grupy w której nie podawano ASA (n=445 chorych). Lek podawano rano po śniadaniu. Nie stosowano okresowo większych dawek ASA lub innych niesterydowych leków przeciwzapalnych. Badania laboratoryjne przed, po 3 mies. i co roku po włączeniu do badania.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: zgon sercowo-naczyniowy, objawowy udar mózgu lub TIA.
Drugorzędowy punkt końcowy: zgony niesercowo-naczyniowe, krwawienia domózgowe, duże krwawienia i zatorowość obwodowa.
Średni wiek chorych wyniósł 65 lat, mężczyźni stanowili 70% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 38% chorych, niewydolność serca u 9%, napadowe migotanie przedsionków u 45%, cukrzycę u 14%, hiperlipidemię u 23%, incydenty mózgowe u 2,5%. Palacze - 30% badanych. Średni czas obserwacji wyniósł 810 dni.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: wystąpił u 27 chorych w grupie leczonej (3,1% na rok; 95%CI 2,1% do 4,6% na rok) i u 23 chorych w grupie kontrolnej (2,4% na rok; 95%CI 1,5% do 3,5% na rok). W analizie wieloczynnikowej leczenie ASA wiązało się z 50% wzrostem ryzyka wystąpienia punktu pierwotnego (HR 1,50; 95%CI 0,84-2,70; p=0,175). Niezależnymi czynnikami ryzyka wystąpienia punktu pierwotnego były: wiek >75 lat (p=0,028), cukrzyca (0,009) i wysoki poziom kompleksu trombina-antytrombina (p0,031). Liczba chorych bez zdarzeń chorobowych była podobna pomiędzy grupami (p=0,31). Poszczególne składowe punktu pierwotnego wystąpiły z podobną częstością w grupach.
Drugorzędowy punkt końcowy: wystąpił u 14 chorych w grupie otrzymującej ASA i u 9 chorych w grupie kontrolnej. Poszczególne składowe punktu wtórnego wystąpiły z podobną częstością w grupach, chociaż duże krwawienia obserwowano u 7 chorych w grupie leczonej, w porównaniu do 2 chorych w grupie kontrolnej (p=0,101). Leczenie ASA wiązało się z 42% wzrostem ryzyka wystąpienia punktu wtórnego (HR 1,42; 95%CI 0,85-2,40; p=0,185).
Wnioski
Stosowanie ASA w dawce 150-200 mg dziennie w prewencji udaru u chorych z AF bez wady zastawkowej nie jest skuteczne i bezpieczne.
Sato H, Ishikawa K, Kitabatake A, Ogawa S, Maruyama Y, Yokota Y, Fukuyama T, Doi Y, Mochizuki S, Izumi T, Takekoshi N, Yoshida K, Hiramori K, Origasa H, Uchiyama S, Matsumoto M, Yamaguchi T, Hori M; Japan Atrial Fibrillation Stroke Trial Group. Low-dose aspirin for prevention of stroke in low-risk patients with atrial fibrillation: Japan Atrial Fibrillation Stroke Trial. Stroke. 2006 Feb, 37(2), 447-451. [PMID]: 16385088.
drukuj
