W dużych badaniach klinicznych wykazano, że leczenie statynami obniża zarówno stężeniE aterogennych lipidów jak zmniejsza chorobowość i śmiertelność. W badaniach w których oceniano blaszki miażdżycowe badaniem ultrasonograficznym wewnątrznaczyniowym (intravascular ultrasound, IVUS) potwierdzono, że statyny opóźniają progresję miażdżycy lub nawet zmniejszają objętość blaszki miażdżycowej. Piwastatyna, statyna powszechnie stosowana w Japonii, Korei Południowej i Tajlandii nie była oceniana u chorych z ostrym zespołem wieńcowym.

 

Ocena skuteczności piwastatyny, z oceną objętości blaszki miażdżycowej w badaniu IVUS, w porównaniu do atorwastatyny u chorych z ostrym zespołem wieńcowym.

Grupę badaną stanowiło 252 chorych z objawami chorobowymi trwającymi do 72 godz., z niestabilną dusznicą bolesną, z zawałem serca bez uniesienia i z uniesieniem odcinka ST, u których wykonano zabieg na naczyniach wieńcowych (percutaneous coronary intervention, PCI) pod kontrolą IVUS.

Randomizacja do grupy otrzymującej piwastatynę w dawce 4 mg dziennie (n = 125 chorych) lub do grupy otrzymującej atorwastatynę w dawce 20 mg dziennie (n = 127 chorych). Kontrolne badania po 1, 3, 8 i 12 mies. leczenia. Kontrolne badanie IVUS i ocena stężeń lipidów po 8 do 12 mies. W badaniu IVUS oceniano segment nie związany z zabiegiem PCI. Oceniano procentowa zmianę objętości blaszki jako: objętość na zakończenie badania – objętość na początku badania/ objętość na początku badania × 100, zmiany w znormalizowanej objętości blaszki (normalized plaque wolumen, NPV) jako: objętość blaszki × średnia objętość w zależności od długości u wszystkich chorych/długość każdej blaszki.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: procentowa zmiana objętości blaszki.

Drugorzędowy punkt końcowy: zmiany w znormalizowanej objętości blaszki.

Średni wiek chorych wyniósł 62 lata, mężczyźni stanowili 82% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 62% chorych, cukrzycę u 29%. Palacze – 47% badanych. Średni BMI – 24,5 kg/m².

Dusznicę niestabilną rozpoznano u 21% chorych, zawał serca bez uniesienia odcinka ST u 14% i z uniesieniem odcinka ST u 65%. Zmiana zlokalizowana w gałęzi przedniej zstępującej u 54% chorych, w gałęzi okalającej u 13%, w prawej tętnicy wieńcowej u 33%. Proksymalne położenie analizowanego segmentu u 70% chorych.

Zmiany stężenia LDL, HDL i TG były porównywalne w grupach na zakończenie badania. Markery zapalne, CRP, pentraksyna 3 (pentraxin 3, PTX-3) i liczba białych krwinek wzrosły na początku badania, a na zakończenie nie było różnic pomiędzy grupami.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: zmiany objętości blaszki miażdżycowej były porównywalne w grupach. W grupie leczonej piwastayną procentowa zmian objętości blaszki miażdżycowej wyniosła 16,9%, a w grupie leczonej atorwastatyną 18,1% (p < 0,0001 w porównaniu dla wartości wyjściowych dla obu grup). Piwastaytna i atorwastatyna są statynami porównywalnymi oceniając zmiany objętość blaszki miażdżycowej. Średnia różnica pomiędzy grupami wyniosła 1,11% (95% CI 2,27 do 4,48%, margines dla non-inferiority – 5%).

Drugorzędowy punkt końcowy: objętość blaszki uległa zmniejszeniu o 8,2 mm³ w grupie leczonej piwastatyną i o 10,6 mm³ w grupie leczonej atorwastatyną (p = 0,05). Znormalizowana objętość blaszki uległa zmniejszeniu odpowiednio o 5,7 vs 6,3 mm³ w grupach (p = 0,5).

Niepożądane objawy uboczne (major adverse cardiac events, MACE) wystąpiły u 20,4% chorych w grupie leczonej piwastatyną i u 22,8% chorych w grupie leczonej atorwastatyną (p = 0,6). Poszczególne składowe MACE; zgon, zawał, ponowna rewaskularyzacja wystąpiły z podobną częstością w grupach. Badanie z powodu objawów ubocznych przerwało 2,7 vs 4,7% chorych odpowiednio w grupach.

 

Leczenie piwastatyną lub atorwastatyną u chorych z ostrym zespołem wieńcowym jest leczeniem porównywalnym, z istotną regresją objętości wieńcowej blaszki miażdżycowej.