Wstęp
U 1/3 chorych, którzy przebyli zawał z uniesieniem odcinka ST, w późniejszym czasie dochodzi do remodelingu lewej komory i obserwuje się złe wyniki leczenia pomimo wykonania zabiegu inwazyjnego (primary percutaneous coronary intervention, PPCI). Podanie komórek macierzystych szpiku jest terapią pomocniczą w regeneracji obszaru zawałowego.
Cel badania
Ocena skuteczności i bezpieczeństwa podania komórek macierzystych szpiku (bone marrow cells, BMC) do obszaru zawałowego u chorych z rozległym zawałem ściany przedniej po skutecznym zabiegu PPCI.
Grupę badaną stanowiło 27 chorych z pierwszorazowym zawałem z uniesieniem odcinka ST, z bólem zawałowym trwającym 4–24 godz. od jego początku, z zamknięciem tętnicy zstępującej przedniej w badaniu angiograficznym, skutecznie leczonych za pomocą PCI. U chorych EF wynosiła ≤ 50% oraz występowała akineza co najmniej 3 segmentów zależnych od unaczynienia tętnicy zstępującej przedniej.
Randomizacja chorych w stosunku 2 : 1 do grupy otrzymującej BMC dowieńcowo (n = 17) lub do grupy leczonej typowo (n = 10). Komórki macierzyste szpiku pobierano po 4–11 dni od przeprowadzenia PCI. Po izolacji komórek jednojądrzastych koncentrat BMC podawano do tętnicy zstępującej przedniej. Badanie kontrolne wykonywano po 4 mies., przeprowadzając ocenę EF i objętości lewej komory w badaniu echokardiograficznym, ocenę obszaru zawałowego w badaniu SPECT oraz badanie angiograficzne.
Średni wiek chorych wynosił 59 lat, mężczyźni stanowili 81% badanych. Wielkość zawału oceniana była maksymalnym stężeniem CK (2995 U/l w grupie leczonej vs 2751 U/l w grupie kontrolnej), stopień dysfunkcji lewej komory (EF 38 vs 39%) i liczba chorych z TIMI 3 (77 vs 80% chorych) były podobne w grupach. Średni czas od wystąpienia początkowych objawów do wykonania PCI wynosił 5 godz., a czas od przeprowadzenia PCI do podania BMC – 9 dni. Liczba podanych BMC wynosiła 26,4 ´ 108, w tym komórek CD34+ 1,3 ´ 106. Żywotność komórek określono na 94–99%.
Po 4 mies. nie obserwowano różnic pomiędzy grupami w ocenie parametrów echokardiograficznych i w wielkości obszaru zawałowego w ocenie SPECT. Zarówno objętość końcoworozkurczowa (wzrost o 5,5% w grupie leczonej i o 7,4% w grupie kontrolnej), końcowoskurczowa (spadek o 3,1 vs 2,0% odpowiednio w grupach), jak i EF (wzrost o 15,4 vs 20,5% odpowiednio w grupach) były porównywalne w grupach. Obszar zawałowy uległ zmniejszeniu o 26,3% w grupie leczonej i o 25,7% w grupie kontrolnej.
W grupie leczonej z podaniem BMC u 2 chorych nastąpiły powikłania zakończone zgonem (u jednego chorego doszło do pęknięcia przegrody przed podaniem BMC, u drugiego do zakrzepicy w stencie po podaniu komórek, zgon w wyniku powikłań po CABG). Jeden chory zmarł z powodu raka pęcherzyka żółciowego rozpoznanego 6 tyg. po podaniu BMC. U 1 chorego doszło do ponownego zawału. U 1 chorego w każdej z grup doszło do pogorszenia wydolności serca z leczeniem szpitalnym.
Docelowo zakładano udział 60 chorych w badaniu. Ze względu na częstsze powikłania w grupie leczonej, badanie przerwano przedwcześnie.
Wnioski
Podawanie dowieńcowe komórek macierzystych szpiku chorym po przebytym zawale serca z uniesieniem ST nie poprawia wyników klinicznych i nie powinno być obecnie zalecane jako postępowanie rutynowe.
Penicka M, Horak J, Kobylka P, Pytlik R, Kozak T, Belohlavek O, Lang O, Skalicka H, Simek S, Palecek T, Linhart A, Aschermann M, Widimsky P. Intracoronary injection of autologous bone marrow-derived mononuclear cells in patients with large anterior acute myocardial infarction: a prematurely terminated randomized study. J Am Coll Cardiol. 2007 Jun 19, 49(24), 2373-2374. [PMID]: 17572255.
drukuj
