Wstęp. Cel badania
Obecna wiedza o prewencji choroby wieńcowej i chorób serca oparta jest na badaniach populacji europejskiej. Wiadomo, że czynniki ryzyka w jednym rejonie grograficznym, etnicznym lub populacyjnym nie są groźne w innych rejonach geograficznych, etnicznych czy populacyjnych. Ponad 80% całkowitego obciążenia chorbami układu krążenia dotyczy krajów nisko i średniorozwiniętych ekonomicznie, a wiedza o czynnikach ryzyka pochodzi z badań w krajach uprzemysłowionych. Celem pracy jest ocena czynników ryzyka choroby wiencowej w różnych regionach świata.
Badanie przeprowadzono w 52 krajach w 262 centrach. Do badania włączano chorych z klinicznymi objawami zawału serca, z zmianami w ekg i markerami uszkodzenia serca, zgodnie z nową definicją zawału serca n=15152. Grupa kontrolna bez objawów chorobowych stanowiła n=14820. Grupą kontrolna była dobierana wiekowo (osoby starsze lub młodsze do 5 lat) i płci.
U chorych włączonych do badania wykonywano badanie kwestionariuszowe które zawierało: dane demograficzne, społeczne, styl życia[palenie, alkohol, aktywność fizyczna, dieta], wywiad rodzinny dotyczący chorób układu krążenia i określano czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych[nadciśnienie, cukrzyca, otyłość]. Określano również czynniki psychosocjalne. Chorzy przechodzili pełne badanie lekarskie. Analizowano pobieranie leków przed zawałem. U chorych pobierano krew do badania biochemicznego [głównie gospodarka lipidowa].
Analizie poddano 9 czynników ryzyka rozwoju choroby wieńcowej. W analizie wieloczynnikowej szansa wystąpienia [OR] zawału serca wynosiła dla poszczególnych czynników:
palenie tytoniu OR 2.87(99%CI;2.58-3.19)
palenie tytoniu (obecnie lub w przeszłości) OR 2.04(99%CI;1.86-2.25) PAR 35.7%(32.5-39.1)
cukrzyca OR 2.37(99%CI;2.07-2.71) PAR 9.9%(8.5-11.5)
nadciśnienie tętnicze OR 1.91(99%CI;1.74-2.10) PAR 17.9%(15.7-20.4)
otyłość brzuszna (3 tercyl do 1) OR1.62(99%CI;1.45-1.80) PAR 20.1%(15.3-26.0)
czynniki psychosomatyczne OR 2.67(99%CI;2.21-3.22) PAR 32.5%(25.1-40.8)
dieta:owoce i warzywa OR 0.70(99%CI;0.62-0.79) PAR 13.7%(9.9-18.6)
wysiłek OR 0.86(99%CI;0.76-0.97) PAR 12.2%(5.5-25.1)
alkohol OR 0.91(99%CI;0.82-1.02) PAR 6.7%(2.0-20.2)
ApoB/Apo1 (5 kwintyl do 1) OR 3.25(99%CI;2.81-3.76) PAR 49.2%(43.8-54.5)
wszystkie powyższe czynniki OR 129.20(99%CI;90.24-184.99) PAR 90.4%(88.1-92.4).
Wykazano linijną zależność pomiędzy ilością wypalanych papierosów, a ryzykiem rozwoju choroby, podobnie jak wzrost stosunku ApoB/Apo1.
Czynnikami zwiększającymi iloraz szans wystąpienia choroby okazały się: palenie tytoniu, cukrzyca, nadciśnienie, otyłość i czynniki psychosomatyczne bez względu na wiek, płeć i część świata. Czynnikami zmniejszającymi iloraz szans były: niepalenie tytoniu, spożywanie owoców i warzyw, wysiłek fizyczny, spożywanie alkoholu. PAR [population attributable risks] dziewięciu wymienionych czynników wynosił 90% dla mężczyzn i 94% dla kobiet.
Wnioski
Nieprawidłowy lipidogram, palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, otyłość brzuszna, czynniki psychosocjalne są głównymi czynnikami ryzyka zawału serca na świecie dla obu płci, dla wieku i regionów świata, natomiast spożywanie owoców i warzyw, alkoholu oraz regularna aktywność fizyczna zmniejszają to ryzyko. Dane te wskazują, że prewencja powinna być podobna na całym świecie i powinna być potencjalnie korzystna w większości przedwczesnych przypadków zawału serca.
Yusuf S, Hawken S, Ounpuu S, Dans T, Avezum A, Lanas F, McQueen M, Budaj A, Pais P, Varigos J, Lisheng L; INTERHEART Study Investigators. Effect of potentially modifiable risk factors associated with myocardial infarction in 52 countries (the INTERHEART study): case-control study. Lancet. 2004 Sep 11, 364(9438), 937-952. [PMID]: 15364185.
Lanas F, Avezum A, Bautista LE, Diaz R, Luna M, Islam S, Yusuf S; INTERHEART Investigators in Latin America. Risk factors for acute myocardial infarction in Latin America: the INTERHEART Latin American study. Circulation. 2007 Mar 6, 115(9), 1067-1074. [PMID]: 17339564.
McQueen MJ, Hawken S, Wang X, Ounpuu S, Sniderman A, Probstfield J, Steyn K, Sanderson JE, Hasani M, Volkova E, Kazmi K, Yusuf S; INTERHEART study investigators. Lipids, lipoproteins, and apolipoproteins as risk markers of myocardial infarction in 52 countries (the INTERHEART study): a case-control study. Lancet 2008 Jul 19, 372(9634), 224-233. [PMID]: 18640459 .
drukuj
