Wstęp. Cel badania
Od czasu ogłoszenia wyników badania 4S w leczeniu statynami stosuje się dawkę 20-40 mg simwastatyny. Ostatnie badania wskazują na lepszy efekt przy stosowaniu dużych dawek atorwastatyny (PROVE-IT, TNT). Również w zaleceniach rekomenduje się wysokie dawki statyn celem obniżenia poziomu LDL. W obecnej pracy porównano leczenie satyną w dużej dawce z umiarkowanym dawkowaniem.
Chorzy w wieku do 80 rż z udokumentowanym zawałem serca, ze wskazaniami do stosowania statyn zgodnie z zaleceniami.
Chorzy randomizowani do grupy otrzymującej 20mg simwastatyny n=4449 chorych lub grupy otrzymującej atorwastatynę w dawce dobowej 80mg n=4439 chorych. Badanie rozpoczynano bez okresu wstepnego. W przypadku gdy poziom Ch był wyższy niż 190mg/dl w 24 tygodniu badania zwiększano dawkę simwastatyny do 40 mg dziennie. Dawka atorwastatyny była obniżana w przypadku objawów ubocznych i poziomu LDL poniżej 40mg/dl. Badający mógł jednak dawkę zwiększyć. Badania kontrolne po 12, 24 tygodniach, a następnie co 6 miesięcy. Wyniki badań nie były znane badającym.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: do wystąpienia pierwszego zdarzenia wieńcowe definiowanego jako: zgon wieńcowy, leczenie szpitalne zawału nie zakończonego zgonem i zresuscytowane zatrzymanie serca.
Drugorzędowy punkt końcowy: złożony MACE jak punkt pierwotny plus udar, zdarzenia wieńcowe (zdarzenia pierwotne, rewaskularyzacja wieńcowa, hospitalizacja w przebiegu dusznicy niestabilnej), leczenie szpitalne z powodu niewydolności serca, choroby tętnic obwodowych, zdarzenia sercowo-naczyniowe wszystkie i zgon ogółem.
Grupy były porównywalne demograficznie i klinicznie. Średni wiek badanych 61 lat. Dawkę simwastatyny zwiększono u 21% chorych. Na koniec badania 23% chorych pobierało dawkę 40mg simwastatyny. W 6% chorych zredukowano dawkę atorwastatyny, a na koniec badania 13% chorych obierało dawkę 40 mg atorwastatyny. Średnie roczne obniżenie LDL było wyższe w grupie atorwastatyny i wynosiło 22.9mg/dl, Ch średnio o 28.7mg/dl, TG średnio o 25.8mg/dl a HDL o 1.3mg/dl. Po zakończeniu badania średni poziom LDL w grupie atorwastatyny wynosił 80mg/dl w grupie simwastatyny 99.8mg/dl, Ch 153.4mg/dl vs 176.8mg/dl w grupach odpowiednio.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: wystąpił u463(10.4%) chorych w grupie simwastatyny i u 411(9.3%) chorych w grupie atorwastatyny HR 0.89 (95%CI;0.78-1.01) p=0.07. Nie było również różnic pomiedzy poszczególnymi składowymi punktu złożonego, zgon wieńcowy 4.0% vs 3.9% p=0.90, zawał serca nie zakończony zgonem 7.2% vs 6.0% HR 0.83 (95%CI;0.71-0.98) p=0.02 i zatrzymanie serca zresuscytowane 0.2% chorych w grupach.
Drugorzędowy punkt końcowy: MACE wystąpił u 13.7% chorych z grupy simwastatyny i u 12.0% chorych z grupy atorwastatyny HR 0.87 (95%CI;0.78-0.98) p=0.02, wszystkie zdarzenia wieńcowe 23.8% vs 20.2% chorych w grupach HR 0.84(95%CI;0.76-0.91) p<0.001. Jakiekolwiek zdarzenie sercowo-naczyniowe 30.8% chorych vs 26.5% chorych HR 0.84(95%CI;0.78-0.91) p<0.001 w grupie simwastatyny vs atorwastatyny. Leczenie szpitalne z powodu niewydolności serca 2.8% vs 2.2% chorych p=0.11 i zgony ogółem 8.4% vs 8.2% w grupach odpowiednio p=0.81. Rewaskularyzacja naczyń wieńcowych u 16.7% vs 13.0% chorych HR 0.77 (95%CI;0.69-0.86) p<0.001. Choroby naczyń obwodowych 3.8% vs 2.9% chorych HR 0.76 (95%CI;0.61-0.96) p=0.02.
Objawy uboczne, nie stwierdzono różnic w grupach w poważnych zdarzeniach klinicznych. Liczba chorych, którzy przerwali leczenie z powodu objawów ubocznych 4.2% chorych w grupie simwastatyny vs 9.6% chorych w grupie atorwastatyny p<0.001.
Wnioski
W badaniu chorzy z przebytym MI intensywnie leczeni statynami nie osiągnęli znaczącej redukcji w ponownych zdarzeniach wieńcowych, wykazując taka redukcję w innych złożonych i prostych punktach końcowych. Nie było różnic w ilości wszystkich zdarzeń naczyniowych i zgonów ogółem.
Pedersen TR, Faergeman O, Kastelein JJ, Olsson AG, Tikkanen MJ, Holme I, Larsen ML, Bendiksen FS, Lindahl C, Palmer G; Incremental Decrease in End Points Through Aggressive Lipid Lowering Study Group. Design and baseline characteristics of the Incremental Decrease in End Points through Aggressive Lipid Lowering study. Am J Cardiol. 2004 Sep 15, 94(6), 720-724. [PMID]: 15374773.
Pedersen TR, Faergeman O, Kastelein JJ, Olsson AG, Tikkanen MJ, Holme I, Larsen ML, Bendiksen FS, Lindahl C, Szarek M, Tsai J. High-Dose Atorvastatin vs Usual-Dose Simvastatin for Secondary Prevention After Myocardial Infarction: The IDEAL Study: A Randomized Controlled Trial. JAMA. 2005 Nov 16, 294(19), 2437-2445. [PMID]: 16287954.