Wstęp. Cel badania
Stentwanie tętnicy szyjnej jest coraz cześciej stosowane jako alternatywa dla endarterektomii szyjnej. Zatorowość mózgowa jest poważną komplitacją stentowania, a egogeniczość blaszki miażdżycowej jest ważnym czynnikiem ryzyka. Jest to pierwsze badanie analizujące rolę oceny wysycenia blaszki w skali szarości (GSM-gray-scale median) w badaniu komputrowym jako ryzyko udaru w czasie stentowania t. szyjnej (CAS-carotid artery stenting).
Chorzy z hemodynamicznym zwężeniem ≥0% tętnicy szyjnej, neurologicznie objawowi lub nie, odpowiadający lub nie do kryteriów badania NASCET (1999) lub ACAS(1995).
Stopień stenozy określano jako stosunek max. przeływu przez t. szyjną zewnętrzną do takiego przepływu w t. szyjnej wspólnej. Oceny blaszki miażdzycowej dokonywano w badaniu usg tt szyjnych, oceniając klasę GSM. Obecność udaru lub TIA określano w czasie procedury, przy opuszczaniu szpitala i po 30 dniach w badamiu CT, NMR i przez niezależnych neurologów bez odkrywania wyników badań. TIA definiowano jako lokalny deficyt neurologiczny trwający <24 godzin, udar był brany pod uwagę u niestabilnych chorych z skalą Rankin ≥3 do 90 dni.
Powikłania neurologiczne 30-dniowe wystąpiły u 3.6% chorych z czego u 2.2% chorych jako udar minimalny a u 1.4% chorych jako udar pełny. Udar wystąpił u 11(z 155 - 7.1%) chorych ze skalą szarości ≤25 i u 4(z 263 - 1.5%) chorych z skalą szarości > 25 p=0.005. Udar i TIA wystąpiły u 12.9% vs 3% chorych w grupach odpowiednio p=0.002. Chorzy z stenozą ≥85% mieli częściej udar mózgu 12(z 216-5.6%) vs 3(z202-2.8%) z stenozą <85% p=0.033. Większą korzyść z protekcji mózgu odnieśli chorzy z GSM >25 (u żadnego chorego nie wystąpił udar) niż u chorych z GSM ≤25 (udar u 5 z 219 (2.3%) chorych) p=0.01.
Analiza wieloczynnikowa wykazała, że czynnikami ryzyka jest:
GSM OR 7.11(95%CI;2.06-24.57) p=0.002
stenoza ≥85% OR 5.76(95%CI;1.51-21.91) p=0.01
chory objawowy OR 2.92(95%CI;0.95-8.93) p=0.061
badanie CT (pozytywane vs negatywne) OR 2.54(95%CI;0.84-7.47) p=0.099.
Wnioski
Echogeniczność blaszki miażdżycowej ≤25 jest związana z większym ryzykiem udaru w czasie stentowania tt szyjnych. Włączenie badania echogeniczność w skali GSM w okresie planowania procedur wewnątrznaczyniowych tt szyjnych stratyfikuje chorych z różnym ryzykiem komplikacji w czasie CAS.
Biasi GM, Froio A, Diethrich EB, Deleo G, Galimberti S, Mingazzini P, Nicolaides AN, Griffin M, Raithel D, Reid DB, Valsecchi MG. Carotid plaque echolucency increases the risk of stroke in carotid stenting: the Imaging in Carotid Angioplasty and Risk of Stroke (ICAROS) study. Circulation. 2004 Aug 10, 110(6), 756-762. [PMID]: 15277320.