Badania eksperymentalne wykazały, że homocysteina może być odpowiedzialna za uszkodzenie śródbłonka oraz za zwiększoną trombogenność. W badaniach epidemiologicznych udowodniono, że homocysteina jest niezależnym czynnikiem ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Wyniki badań klinicznych sugerują, że podwyższony stężenie homocysteiny może być czynnikiem ryzyka, podlegający farmakologicznej modyfikacji.. Suplementacja diety kwasem foliowym witaminą B₆ i B₁₂ zmniejsza stężenie homocysteiny.

Cel badania
Ocena wpływu suplementacji kwasem foliowym i witaminami z grupy B na redukcję ryzyka wystąpienia powikłań sercowo-naczyniowych u chorych wysokiego ryzyka.

Grupę badaną stanowiło 5522 chorych ≥ 55.roku życia, w wywiadzie z chorobą wieńcową, naczyniową mózgu i tętnic obwodowych lub cukrzycą oraz dodatkowo z czynnikami ryzyka rozwoju miażdżycy, niezależnie od stężenie homocysteiny. Randomizację prowadzono zarówno w krajach gdzie suplementacja kwasem foliowym w pożywieniu jest obowiązkowa (72,1% chorych) jak i w krajach, w których nie stosuje się suplementacji w pożywieniu (27,9% chorych).

Randomizacja do grupy otrzymującej tabletkę zawierającą 2,5mg kwasu foliowego, 50 mg witaminy B₆ i 1 mg witaminy B₁₂ (n = 2758 chorych) i do grupy placebo (n = 2764 chorych). Badania kontrolne przeprowadzono co 6 mies., badania kontrolne biochemiczne – co 2 lata oraz na zakończenie badania (średnio co 5 lat).
Pierwszorzędowy złożony punkt końcowy: zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawał i udar.

Drugorzędowy punkt końcowy: wszystkie zdarzenia niedokrwienne (oceniane jako zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawał, udar, hospitalizacja z powodu niestabilnej dusznicy bolesnej i rewaskularyzacja), zgon z każdej przyczyny, hospitalizacja z powodu niewydolności wieńcowej i niewydolności serca, rewaskularyzacje, nowotwory, zgony z powodu choroby nowotworowej.

Średni wiek chorych wyniósł 69 lat, mężczyźni stanowili 79% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 55% chorych, dusznicę bolesną u 60%, niestabilną dusznicę u 26%, przebyty zawał u 54%, cukrzycę u 40% chorych, hipercholesterolemię u 48% chorych, przebyty udar u 9%, chorobę naczyń obwodowych u 2,5%. Palacze – 12% badanych.

Poziom kwasu foliowego, witaminy B₆ i B₁₂ jak i homocysteiny było porównywalne w grupach.

Badanie ukończyło 90,8% chorych z grupy leczonej i 88,5% chorych z grupy kontrolnej. Po 2 latach suplementacji poziom kwasu foliowego i witaminy B₁₂ wzrósł w grupie leczonej 2-krotnie, a witaminy B₆ – 4-rokrotnie w porównaniu do grupy placebo. Wyjściowe stężenie homocysteiny wyniosło 12,2 µmol/l i uległo obniżeniu do 9,7 µmol/l, pod koniec badania w grupie leczonej, a w grupie placebo był porównywalne z stężeniem początkowym i wynosiło 12,9 µmol/l.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: wystąpił u 519 chorych (18,8%) z grupy leczonej i u 54 chorych (19,8%) z grupy placebo (RR 0,95; 95% CI 0,84-1,07; p = 0,41). Poszczególne składowe punktu końcowego wystąpiły z porównywalną częstością w grupach – zgon 10,0% chorych vs 10,5% chorych (p = 0,59), zawał 12,4% chorych vs 12,6% chorych (p = 0,82). W grupie leczonej rzadziej wystąpił udar 111 (4,0%) vs 147 (5,3%) chorych (RR 0,75; 95% CI 0,59-0,97; p = 0,03).

Drugorzędowy punkt końcowy: incydent niedokrwienny wystąpił u 900 (32,6%) chorych z grupy leczonej i 890 (32,2%) chorych z grupy placebo (RR 1,03; 95% CI 0,94-1,13; p = 0,57). 268 chorych (9,7%) z grupy leczonej i 219 chorych (7,9%) z grupy kontrolnej hospitalizowano z powodu niestabilnej dusznicy (RR 1,24; 95% CI 1,04-1,49; p = 0,02). Nie odnotowano różnic w grupach w liczbie hospitalizacji z powodu niewydolności serca i rewaskularyzacji. Liczba nowo wykrytych nowotworów była porównywalna w grupach – 13,0% chorych vs 12,3% chorych (p = 0,47). Całkowita śmiertelność była również porównywalna w grupach, odpowiednio 17,0% chorych vs 17,2% chorych (p = 0,94).

Suplementacja kwasem foliowym i witaminami B₆ i B₁₂ nie redukuje ryzyka wystąpienia powikłań sercowo-naczyniowych u chorych z chorobami naczyniowymi.