Erytropoetyna jest skuteczna w leczeniu anemii, głównie u chorych z chorobami nerek. Badania eksperymentalne wskazują również na jej działanie kardioprotekcyjne, korzystne u chorych z zawałem serca. W badaniach na zwierzętach wykazano, że lek zmniejsza obszar zawału. W badaniach klinicznych, z podaniem pojedynczej dawki leku w przebiegu zawału serca z uniesieniem odcinka ST, nie stwierdzono wzrostu ciśnienia, epizodów zatorowych ani innych objawów ubocznych. Natomiast zauważono istotną redukcje stężenia CK-MB.

 

Ocena skuteczności pojedynczej dawki erytropoetyny, podanej po angioplastyce naczynia odpowiedzialnego za zawał, w zmniejszeniu obszaru zawałowego.

Grupę badaną stanowiło 529 chorych z rozpoznanym zawałem z uniesieniem odcinka ST, po skutecznym leczeniu inwazyjnym (przed zabiegiem angioplastyki przepływ TIMI w naczyniu odpowiedzialnym za zawał wynosił 0–1, po zabiegu 2–3). Zawał serca rozpoznawano na podstawie typowego bólu dławicowego, z objawami trwającymi do 24 godzin, w zapisie EKG uniesienie odcinka ST w co najmniej dwóch odprowadzeniach ≥0,1 mV lub noworozpoznany LBBB. Do badania nie włączano chorych ze stężeniem hemoglobiny >17,1 g/dl, po przebytym zawale mięśnia sercowego lub leczeniu rewaskularyzacyjnym w ostatnich 6 tygodniach.

Randomizacja do grupy leczonej (n=263) lub do grupy kontrolnej (n=266). Bolus 60000 IU erytropoetyny alfa podawano dożylnie po zabiegu angioplastyki wieńcowej. Leczenie farmakologiczne przed, w czasie i po zabiegu zgodne z obowiązującymi standardami. Kontrolne badania podmiotowe do 48 godzin po zabiegu, a następnie po 6 tygodniach. U każdego chorego frakcję wyrzutową oceniano badaniem radioizotopowym. Pomiar stężenia CK-MB, troponiny, hemoglobiny i kreatyniny oraz oznaczanie hematokrytu wykonywano po 3, 6, 9, 12, 18, 24, 36, 48 i 72 godzinach i po 6 tygodniach po zabiegu.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: wielkość frakcji wyrzutowej po 6 tygodniach oceniana metodą wentrykulografii radioizotopowej.

Drugorzędowy punkt końcowy: wielkość zawału oceniano jako pole powierzchni pod krzywą uwalniania CK-MB i troponiny T. Klinicznie: zgon, zawał, rewaskularyzacja z powodu objawów niedokrwiennych, udar i objawy niewydolności serca.

Średni wiek chorych wynosił 61 lat, 78% badanych stanowili mężczyźni. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 34% chorych, przebytą PCI u 2,5%, cukrzycę u 9%, hiperlipidemię u 19%. Palacze – 23% badanych. Średni BMI – 27,3 kg/m², średnia wartość BP – 128/77 mmHg. Średnie stężenie hemoglobiny wynosiło 14,2 g/dl.

Naczyniem odpowiedzialnym za zawał u 40% chorych była gałąź przednia zstępująca, u 43% prawa tętnica wieńcowa, a u 16% gałąź okalająca.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: w grupie, która otrzymała erytropoetynę, frakcja wyrzutowa po 6 tygodniach wynosiła 53%, a w grupie kontrolnej – 52%.

Drugorzędowy punkt końcowy: pole powierzchni pod krzywą uwalniania CK-MB wynosiło 5622 U/l/72 godz. w grupie leczonej i 5931 U/l/72 godz. w grupie kontrolnej (p=0,16). Dla troponiny T odpowiednio dla grup 157,5 µg/l/72 godz. v. 153 µg/l/72 godz. (p=0,96).

Zdarzenia sercowo-naczyniowe stwierdzono u 8 chorych w grupie leczonej erytropoetyną i u 19 chorych w grupie kontrolnej (p=0,032). Główna różnica dotyczyła liczby chorych z niewydolnością serca (odpowiednio 1 v. 7 chorych, p=0,034). W podgrupie 214 chorych średnie stężenie NT-proBNP wzrosło z 81 pg/ml do 380 pg/ml, a w grupie leczonej i z 106 pg/ml do 470 pg/ml (p=0,0025).

 

Pojedyncza dawka erytropoetyny po skutecznym zabiegu angioplastyki tętnicy odpowiedzialnej za zawał u chorych z zawałem z uniesieniem odcinka ST nie poprawia frakcji wyrzutowej w kontrolnej ocenie po 6 tygodniach. Jednak jednorazowe podanie erytropoetyny zmniejsza liczbę niepożądanych zdarzeń sercowo-naczyniowych.