Przewlekła niewydolność serca (chornic heart failure, CHF) jest jednym z głównych problemów społecznych, dotycząca blisko 7 mln Europejczyków i 5 mln Amerykanów. Pomimo wdrażania nowych programów farmakologicznych i niefarmakologicznych rokowanie u chorych z CHF pozostaje złe. Jedną z propagowanych strategii postępowania jest program oparty na opiece pielęgniarskiej Wyniki kliniczne w obserwacji krótkoterminowej i średnioterminowej są zachęcające, co powoduje przedłużanie programów na okresy wieloletnie.

 

Cel badania
W obecnej pracy przedstawiono wyniki wieloletniej obserwacji chorych z CHF, leczonych w ramach programu terapeutycznego.

Grupę badaną stanowiło 297 chorych w wieku ≥ 55 roku życia, wypisani ze szpitala z rozpoznaniem przewlekłej niewydolności serca i hospitalizowaniu co najmniej raz z powodu ostrej niewydolności serca. Chorzy z EF ≤ 55% w ostatnich 3 mies. przed włączeniem do badania i w klasie II-IV wg skali NYHA.

Średni wiek chorych przy włączaniu do badania wyniósł 75 lat, mężczyźni stanowili 56% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 57% chorych, przebyty zawał u 52% chorych, przebyte PCI u 100%, cukrzycę u 29%, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc 36% chorych. Średnia wartość EF – 38%, w klasie II, III, IV wg skali NYHA odpowiednio 45, 45, 10% chorych. Średnia liczba stosowanych leków 7,3.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: po 7,5 roku obserwacji w grupie badanej zmarło 114 chorych (77%), w grupie kontrolnej – 132 chorych (89%) (p = 0,006). Średni okres przeżycia był prawie 2-krotnie dłuższy w grupie badanej 40 mies. vs 22 mies. Średni czas do wystąpienia pierwszorzędowego punktu końcowego był istotnie statystycznie dłuższy w grupie HBI w porównaniu z grupą kontrolną – 7 mies. vs 4 mies. (p= 0,0144). Średni okres do ponownego przyjęcia do szpitala wyniósł 1448 dni w grupie nadzorowanej w warunkach domowych i 1010 dni w grupie leczonej rutynowo (p < 0,001).

Liczba hospitalizacji/chorego/rok wyniosła w grupie HBI 2,04 vs 3,66 w grupie kontrolnej (p = 0,039), ale przewaga programu HBI przyniosła korzyść w tym względzie po 7 latach. Średnia liczba dni hospitalizacji wyniosła 14,8 ± 23,0 vs 28,4 ± 53,4 chorych/rok obserwacji (p = 0,045). Średnia długość pobytu szpitalnego podobna w grupach 8,2 vs 8,6 dni (p = NS). Dodatkowy rok życia w grupie nadzorowanej w warunkach domowych związany był z kosztem w wysokości 1729 USD.

Wdrożenie programu nadzoru domowego chorych z CHF prowadzonego przez pielęgniarki prowadzi do przedłużenia życia i zmniejszenia liczby ponownych hospitalizacji.