Wstęp. Nagłe zatrzymanie serca jest poważnym problemem zdrowia publicznego. Masowe instalowanie automatycznych zewnętrznych defibrylatorów (automated external defibrillator, AED) i przeszkolenie dużej części społeczeństwa w ich używaniu spowodowało wzrost przeżywalności po nagłym zatrzymaniu serca. Chociaż nie są znane wyniki korzyści wynikających z powszechnego dostępu do AED wiadomo, że szczególnie często są wykorzystywane w miejscach publicznych. Natomiast prawie trzy-czwarte nagłych zatrzymań serca zdarza się w domu, gdzie typowe postępowanie resuscytacyjne jest prowadzone w około 2% przypadków.
Cel badania. Ocena poprawy przeżywalności chorych z umiarkowanym ryzykiem nagłego zatrzymania serca posiadających AED w domu.
Grupę badaną stanowiło 7001 chorych stabilnych hemodynamicznie, którzy przebyli zawał ściany przedniej Q lub non-Q, oraz nie mieli wskazań do implantacji kardiowertera-defibrylatora (implantable cardioverter-defibrillator, ICD) i byli leczeni farmakologicznie zgodnie z obowiązującymi zaleceniami. Kontrola co 3 miesiące z przypomnieniem zasad postępowania po zatrzymaniu serca.
Randomizacji do grupy kontrolnej (n=3506 chorych) lub do grupy otrzymującej AED (n=3495 chorych). Osoby włączone do badania mieli małżonków lub inne osoby które były skłonne udzielić pierwszej pomocy z użyciem AED, oraz powiadomić zespoły wyjazdowe pomocy doraźnej. Wszystkie osoby pomagające w badaniu przechodziły przeszkolenie w zakresie udzielania pierwszej pomocy, a w grupie w której przydzielano AED dodatkowo uczono zasad związanych z użyciem AED.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: zgon z każdej przyczyny.
Drugorzędowy punkt końcowy: zgon z powodu nagłego zatrzymania serca, przeżycie po udzieleniu pomocy w domu po zatrzymaniu serca i przeżycie po użyciu AED w warunkach domowych.
Średni wiek chorych wyniósł 62 lat, mężczyźni stanowili 82% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 54% chorych, przebyte PCI u 53%, przebyte CABG u 27%, migotanie lub trzepotanie przedsionków u 10%, cukrzycę u 22%, hiperlipidemię u 79%, udar u 6%. Średni BMI – 28 kg/m2, średnia wartość BP – 124/73 mm Hg, EF – 80%.
Średni czas od przebytego zawału ≤1 mies. u 10% chorych, >1 do 6 mies. u 19%, >6 mies. do roku u 11% i ≥roku u 60%. W klasie I NYHA niewydolności serca było 65% chorych, w klasie II-III NYHA – 35%. Zawał typu Q u 65% badanych, typu non-Q u 35%. Średni czas przebywania samemu w domu 1,5 godz., poza domem 4 godz. Osobami towarzyszącymi byli małżonkowie w 88% przypadków, inne osoby w 12% przypadków. Średni wiek osób towarzyszących 58 lat.
W okresie obserwacji u 132 chorych w grupie kontrolnej i u 167 chorych w grupie która otrzymała AED nie udzielono pomocy przez osoby towarzyszące. U 155 vs 145 chorych ze względu na wskazania implantowano ICD odpowiednio w grupach.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: zmarło 228 chorych (6,5%) w grupie kontrolnej i 222 chorych (6,4%) w grupie która otrzymała AED (HR 0,97;95%CI 0,81-1,17; p=0,77). Średnia roczna śmiertelność w okresie 4 letniej obserwacji wyniosła 2,1% chorych w grupie kontrolnej i 2,0% w grupie która otrzymała AED. W podgrupach chorych nie stwierdzono różnic w liczbie zgonów, z wyjątkiem grupy chorych z cukrzycą, w której uzyskano istotnie statystycznie korzyści z użycia AED po zatrzymaniu serca (p=0,04).
Drugorzędowy punkt końcowy: zgon z przyczyn sercowych stwierdzono u 139 chorych w grupie kontrolnej i u 141 chorych w grupie która otrzymała AED (HR 1,01;95%CI 0,80-1,28). Najczęstszą przyczyną zgonu były tachyarytmie (u 62% chorych) i niewydolność serca (u 14% chorych). Zgon z przyczyn niesercowych stwierdzono u 89 chorych w grupie kontrolnej i u 81 chorych w grupie która otrzymała AED (HR 0,91;95%CI 0,67-1,23). W 117 przypadkach do nagłego zatrzymania serca doszło w domu, w tym u 60 chorych w grupie kontrolnej i u 57 chorych w grupie która otrzymała AED. Zresuscytowano po 19 chorych w każdej z grup.
Wnioski. Posiadanie i użycie AED w warunkach domowych nie poprawia przeżywalności chorych z przebytym zawałem ściany przedniej nie mających wskazań do implantacji ICD, w porównaniu do typowego postępowania resuscytacyjnego.
Bardy GH, Lee KL, Mark DB, Poole JE, Toff WD, Tonkin AM, Smith W, Dorian P, Packer DL, White RD, Longstreth WT Jr, Anderson J, Johnson G, Bischoff E, Yallop JJ, McNulty S, Ray LD, Clapp-Channing NE, Rosenberg Y, Schron EB; the HAT Investigators. Home Use of Automated External Defibrillators for Sudden Cardiac Arrest. N Engl J Med. 2008 Apr 24, 358(17), 1793-1804. [PMID]: 18381485 .
Bardy GH, Lee KL, Mark DB, Poole JE, Toff WD, Tonkin AM, Smith W, Dorian P, Yallop JJ, Packer DL, White RD, Longstreth W, Anderson J, Johnson G, Bischoff E, Munkers CD, Brown A, McNulty S, Ray LD, Clapp-Channing NE, Rosenberg Y, Salive M, Schron EB; for t Rationale and design of the Home Automatic External Defibrillator Trial (HAT). Am Heart J. 2008 Mar, 155(3), 445-454. [PMID]: 18294476.