Wstęp. Cel badania
Dieta i styl życia są związane z śmiertelnością z wszystkich przypadkach, CHD, chorobami sercowo-naczyniowymi i nowotworami lecz badania kliniczne pokazują te zwiazki w różnych zestawieniach. Celem badania była ocena wpływu diety śródziemnomorksiej, aktywności fizycznej, umiarkowanego spożywania alkoholu i nie palenia paierosów na śmiertelność wśród starszych Europejczyków.
Oceniano chorych włączonych do badania SENECA (Survey in Europe on Nutrition and the Eldery: a Concerned Action) i FINE (eldery studies). Analizowana grupa obejmowała n=1507 zdrowych mężczyzn i n=832 zdrowe kobiety w wieku 70-90 lat z 11 krajów europejskich w badaniach przeprowadzonych w latach 1988-2000.
Do badania włączono chorych spożywających dietę typu śródziemnomorskiego a grupę niskiego ryzyka stanowili chorzy z score <4 według Metiaterranean diet score (skala obejmuje 0 punktów [low-quality score] do 8 [high-quality score]), z niskiem spożyciem alkoholu ( grupy ze spożycie 0g alkoholu, 1-29g na dzień i >30g na dzień, do grupy niskiego ryzyka zaliczano chorych ze spożyciem alkoholu < 30g na dzień), nie palenie papierosów dotyczyło okresu ostatnich 15 lat, i aktywnością fizyczną wg kwestionariusza Voorris lub Morris z wyznaczeniem grupy o niskiej aktywnosci fizycznej. Określano lifestyle score jako wysokiego ryzyka jeżeli stosowano dietę <4 score i nie zaliczono chorego do żadnej z grupy niskiego ryzyka (diet 1+lifestyl factor 0). Lifestyl score objemował punktację 0-1 (diet) + 3 (lifestyl factor).
W badaniu oceniono 10-letnie ryzyko zgonów z różnych przyczyn, CHD, chorób sercowo-naczyniowych i nowotworu. W obserwacji zmarło 935 chorych z tego 371 na choroby sercowo-naczyniowe, 233 na nowotwór, 145 z innej przyczyny.
Analiza z uwzględnieniem diety i czynników stylu życia wykazała, że względne ryzyko zgonu dla poszczególnych czynników wynosi: dieta śródziemnomorska HR 0.77(95%CI:0.68-0.88)
umiarkowane spożycie alkoholu HR 0.78(95%CI:0.67-0.91)
aktywność fizyczna HR 0.63(95%CI:0.55-0.72)
nie palenie papierosów HR 0.65(95%CI:0.57-0.75).
W analizie grup z uwzględnieniem diety i czynników stylu życie ryzyko względne wynosiło:
|
dieta+factor |
|
0-1 |
2 |
3 |
4 |
|
|
zgony |
HR |
1.0 |
0.62(0.51-0.75) |
0.45(0.37-0.45) |
0.35(0.28-0.44) |
PAR 60% |
|
CHD |
HR |
1.0 |
0.50(0.29-0.85) |
0.43(0.26-0.71) |
0.27(0.14-0.53) |
PAR 64% |
|
choroby sercowo-naczyniowe |
HR |
1.0 |
0.60(0.44-0.82) |
0.44(0.33-0.60) |
0.33(0.22-0.47) |
PAR 60% |
|
nowotwór |
HR |
1.0 |
0.65(0.45-0.96) |
0.42(0.28-0.62) |
0.31(0.19-0.50) |
PAR 61% |
Wnioski
Osoby w wieku pomiędzy 70-90 lat stosujący dietę śródziemnomorska i zdrowy styl życia mają o przeszło 50% obniżoną śmiertelność z wszystkich przyczyn, z przyczyn sercowo-naczyniowych i nowotworów
.
Knoops KT, de Groot LC, Kromhout D, Perrin AE, Moreiras-Varela O, Menotti A, van Staveren WA. Mediterranean diet, lifestyle factors, and 10-year mortality in elderly European men and women: the HALE project. JAMA. 2004 Sep 22, 292(12), 1433-1439. [PMID]: 15383513.
drukuj