Korzyści ze stosowania beta-blokerów (BB) w świeżym zawale serca i w prewencji wtórnej są dobrze udokumentowane w literaturze. U chorych z dusznicą niestabilną i zawałem bez uniesienia ST (non ST-segement elevation myocardial infarction, NSTEMI), leczenie BB jest uznane jako wskazanie klasy I w wytycznych ACC/AHA/ESC. Zalecenia te są jednak oparte na danych uzyskanych od chorych z zawałem serca z uniesieniem ST (ST-segement elevation myocardial infarction, STEMI). Pewne kontrowersje dotyczące wczesnego włączenia BB wynikają z wyników badania COMMIT/CCS 2.

Cel badania
Ocena znaczenia klinicznego wczesnej terapii BB (do 24 godz. od przyjęcia) u chorych z NSTEMI, w obserwacji szpitalnej i po 6 mies.

Prospektywny rejestr 7106 chorych > 18. roku życia, z ostrym zespołem wieńcowym (acute coronary syndrome, ACS), potwierdzonym zmianami w zapisie EKG i/lub zmianami w poziomie markerów uszkodzenia serca. Do rejestru nie włączano chorych z bezwzględnymi przeciwwskazaniami do terapii BB: HR < 60/min, BP < 90 mm Hg, IV klasa wg Killipa, zatrzymanie krążenia przy przyjęciu, blok av.

Badanie oparte na grupie chorych z ACS i ze wskazaniami do stosowania BB. 5422 chorych otrzymało BB, grupę kontrolną stanowiło1684 chorych. Chorych dodatkowo klasyfikowano, uwzględniając klasy wg Killipa: I – bez objawów niewydolności serca (n = 6094), II – przepełnienie żył szyjnych, rzężenia w dolnych partiach płuc, III – obrzęk płuc (w klasie II lub III n = 1012). Obserwację prowadzono 6 mies.

Średni wiek chorych wyniósł w grupie otrzymującej BB 66 lat, w grupie kontrolnej 71 lat (p < 0,001), mężczyźni stanowili 68% vs 65% chorych odpowiednio w grupach (p < 0,05). W grupie, w której nie włączono BB częściej rozpoznawano chorobę naczyń obwodowych (14% chorych vs 9,2% chorych, p < 0,01), przebyty udar/TIA (11% chorych vs 8% chorych, p < 0,01), niewydolność nerek (9,9% vs 7,8% chorych, p < 0,01). Natomiast w grupie leczonej BB wyższy odsetek chorych miał w wywiadzie przebyty (28% chorych vs 24% chorych p < 0,01) i nadciśnienie tętnicze (62% chorych vs 59% chorych p < 0,05).
Leczenie: w grupie chorych, w której nie włączono BB w czasie pierwszych 24 godz., również w późniejszym okresie hospitalizacji rzadziej stosowano BB – 94% chorych vs 43% chorych (p < 0,001). W grupie chorych, w której nie włączono wcześnie BB, również istotnie statystycznie rzadziej stosowano statynę (51% chorych vs 64% chorych, p < 0,001), ASA (89% chorych vs 96% chorych, p < 0,001), klopidogrel (41% chorych vs 51% chorych, p < 0,001), GP IIb/IIIa (19% chorych vs 28% chorych, p < 0,001), jak również rzadziej chorych z tej grupy kierowano do badania koronarograficznego (52% chorych vs 60% chorych, p < 0,001) i leczenia inwazyjnego (26% chorych vs 33% chorych, p < 0,001).
Wyniki kliniczne: w okresie szpitalnym zmarło więcej chorych w grupie, w której nie włączono BB – 75 chorych (4,5%) chorych vs 95 chorych (1,8%) chorych (p < 0,001). Redukcja ryzyka zgonu w całej grupie leczonej BB wyniosła ponad 40%w stosunku do grupy kontrolnej (OR 0,58; 95% CI 0,42-0,81), natomiast w podgrupie chorych w II-III klasie wg Killipa redukcja ta wyniosła ponad 60% (OR 0,39; 95% CI 0,23-0,68).

Obrzęk płuc/niewydolność serca wystąpił u 9,8% chorych otrzymujących BB i u 17% chorych w grupie kontrolnej (p < 0,001). Wstrząs u 1,1% vs 2,6% (p < 0,001). Różnica ta była istotna statystycznie niezależnie od klasy wg Killipa, w I klasie – 0,8% chorych vs 1,5% chorych (p < 0,05), w II-III klasie – 3,0% vs 6,5% chorych (p < 0,01). Zaburzenia rytmu wystąpiły u 9,0% chorych otrzymujących BB i 15,0% chorych w grupie kontrolnej (p < 0,001).
W okresie 6 mies. zmarło 176 chorych (4,3%) leczonych BB i 76 chorych (6,6%) w grupie kontrolnej (p < 0,01). Redukcja ryzyka zgonu w grupie chorych leczonych wcześnie BB uległa redukcji o 25% (OR 0,75; (95% CI 0,56-0,99).

Duża grupa chorych z NSTEMI mająca wskazania do BB nie jest leczona tymi metodami. Wczesne włączenie do leczenia BB wiąże się ze zmniejszeniem śmiertelności szpitalnej i 6-miesięcznej, również u chorych z niewydolnością serca.