Odsetek chorych w końcowym okresie niewydolności nerek (end-stage renal disease, ESRD) szybko wzrasta na całym świecie. Przyczyny sercowo-naczyniowe są główną przyczyną chorobowości i śmiertelności u chorych z ESRD. W większości badań z randomizacją ESRD jest przyczyną wykluczenia chorego z badania. Z tego powodu lekarze dysponują bardzo ograniczonymi informacjami na temat sprawdzonych metod leczenia w tej grupie chorych. Przykładem rozbieżności pomiędzy praktyką dnia codziennego a wynikami badań uzyskanymi w tej grupie chorych jest badanie 4D, w którym nie uzyskano redukcji chorobowości i śmiertelności u chorych dializowanych i leczonych atorwastatyną. Badanie to wskazuje na potrzebę weryfikacji dotychczasowych, uznanych metod leczenia chorych z ESRD w badaniach randomizowanych.

 

Cel badania
Celem badania była ocena skuteczności i bezpieczeństwa stosowania fosinoprilu u chorych z przerostem lewej komory i dializowanych z powodu ESRD.

Średni wiek chorych wyniósł 67 lat, mężczyźni stanowili 53% badanych. Dusznicę bolesną stwierdzono u 13% chorych, cukrzycę u 31%, hiperlipidemię u 39%, chorobę naczyń obwodowych u 16%. Palacze – 11% badanych. Średnia wartość BP – 145/77 mm Hg. Wskaźnik masy lewej komory – 169 g/m² w grupie placebo i 179 g/m² w grupie leczonej (p = 0,001). Średni czas leczenia niewydolności nerek – 4,4 roku w grupie placebo i 5,3 roku w grupie leczonej (p = 0,04). Czas trwania dializoterapii 3,8 roku vs 4,4 roku odpowiednio w grupach (p = 0,11).
Pierwszorzędowy punkt końcowy: w analizie wieloczynnikowej (inetntion-to-treat) nie stwierdzono różnic pomiędzy grupami (RR 0,93; 95% CI 0,68-1,26; p = 0,35), również po uwzględnieniu analizy wg rzeczywiście stosowanego leczenia różnice pomiędzy grupami nie były istotne statystycznie (RR 0,795; 95% CI 0,59-1,1; p = 0,099). Punkt złożony wystąpił łącznie u 130 chorych (16,1%). Poszczególne składowe punktu końcowego: zgon sercowo-naczyniowy 63 chorych (7,1%), zawał 16 chorych (2,0%), niestabilna dusznica 14 chorych (1,7%), udar u 15 chorych (1,8%), rewaskularyzacja u 33 chorych (4,2%), leczenie szpitalne z powodu niewydolności serca u 54 chorych (6,5%), skuteczna resuscytacja u 5 chorych (0,5%).

Drugorzędowy punkt końcowy: średnia wartość SBP u chorych leczonych wyniosła 139 ± 22 mm Hg, a w grupie kontrolnej 143 ± 22 mm Hg (p = 0,07). Wartość DBP odpowiednio w grupach – 76 ± 11 mm Hg vs 74 ± 11 mm Hg (p = 0,08). Nie obserwowano różnic w zmianie ciśnienia skurczowego i rozkurczowego w podgrupie chorych z prawidłowymi wartościami ciśnienia tętniczego. W podgrupie chorych z nadciśnieniem tętniczym wartość ciśnienia SBP i DBP była istotnie statystycznie niższa (odpowiednio p = 0,002 i p = 0,01).
W grupie leczonej częściej wystąpiły objawy ze strony układu pokarmowego (17,5% vs 9,5% chorych). Częstość innych objawów niepożądanych porównywalna w grupach.

Nie obserwowano zmniejszenia częstości występowania zdarzeń sercowo-naczyniowych u chorych z ESRD, u których stosowano prewencyjnie fosinopril. Trend w kierunku korzystnych wyników w grupie leczonej fosinoprilem uzasadnia potrzebę wykonania badania na większej grupie chorych.