Wstęp. Statyny są ogólne dobrze tolerowanymi lekami, ale jak się szacuje u 5 do 10% chorych rozwijają się objawy uboczne związane z dolegliwościami ze strony układu mięśniowego. W takich przypadkach często leczenie statynami jest przerywane lub zastępowane innymi mniej skutecznymi lekami spoza grupy statyn.
Cel badania. Ocena skuteczności fluwastatyny o przewlekłym uwalnianiu (extended release, XL) i ezetymibu lub kombinacji tych leków u chorych z uprzednio stwierdzanymi dolegliwościami ze strony układu mięśniowego przy stosowaniu statyn.

Grupę badaną stanowiło 199 chorych w wieku ≥18 lat, z dyslipidemią z uprzednio stwierdzanymi dolegliwościami ze strony układu mięśniowego, co było przyczyną przerwania leczenia statynami innymi niż fluwastatyna. Dolegliwości że strony układu mięśniowego były definiowane jako mialgia (odczuwanie bólu, ból lub dyskomfort), skurcze mięśni, osłabienie mięśniowe w czasie wysiłków, ociężałość lub osłabienie mięśniowe w spoczynku, bez wzrostu poziomu kinazy kreatyninowej >3 razy górnego limitu normy.

Randomizacja do grupy leczonej tylko ezetymibem w dawce 10 mg dziennie (n=66 chorych), tylko fluwastatyną XL 80 mg dziennie (n=69 chorych) lub do grupy leczonej ezetymibem i fluwastatyną (n=64 chorych). W okresie przez włączeniem do badania odstawiano wszystkie leki obniżające poziom lipidów przez okres 5 tyg. i modyfikowano dietę zgodnie z zaleceniami.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: zmiany poziomu LDL w grupie chorych leczonych dwoma lekami w porównaniu do monoterapii.
Drugorzędowy punkt końcowy: liczba chorych z dolegliwościami mięśniowymi wymagającymi przerwania leczenia, zmiany innych parametrów lipidowych, liczb chorych którzy osiągnęli docelowe wartości poziomu LDL zgodnie z zaleceniami NCEP (National Cholesterol Eduction Program).

Średni wiek chorych wyniósł 61 lat, mężczyźni stanowili 48% badanych. Średni BMI – 28,5 kg/m². Średnie stężenie LDL – 174 mg/dl, HDL – 54 mg/dl, cholesterolu – 266 mg/dl i TG – 187 mg/dl. Statyny przed włączeniem do badania przez okres <6 mies. pobierało 69% chorych, przez 6-12 mies. – 12%, >12 mies. 19%. Simwastatynę przed włączeniem do badania pobierało 64% chorych, prawastatynę – 11%, atorwastatynę – 34%, rosuwastatynę – 6%, lowastatynę – 3% i ceriwastatynę – 2%.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: poziom LDL w grupie leczonej tylko ezetymibem uległ obniżeniu o 15,6% i o 32,8% w grupie leczonej fluwastatyna XL (p<0,0001). W grupie leczonej dwa lekami obniżenie wyniosło 46,1% (p<0,0001 w porównaniu do grupy leczonej ezetymibem).
Drugorzędowy punkt końcowy: fluwastatyna w monoterapii lub w połączeniu z ezetymibem istotnie statystycznie w większym stopniu obniżała poziom cholesterolu (p<0,0001 w monoterapii i w leczeniu skojarzonym), TG (p=0,003 w monoterapii, p<0,0001 w leczeniu skojarzonym), apoB (p<0,0001 w monoterapii i w leczeniu skojarzonym) w porównaniu do monoterapii ezetymibem. Wzrost poziomu HDL był porównywalny w grupach.
Nawrót dolegliwości ze strony układu mięśniowego obserwowano u 16 chorych (24%) w grupie leczonej ezetymibem, u 12 chorych (17%) leczonych fluwastatyną XL i u 9 chorych (14%) w grupie leczonej dwoma lekami. Przerwano leczenie z powodu nasilonych dolegliwości u 5 vs 3 vs 2 chorych odpowiednio w grupach. Nie było przypadków rabdomioliza lub wzrostu poziomu kinazy kreatyninowej >10 razy powyżej górnej granicy normy.

Wnioski. Leczenie fluwastatyną w monoterapii lub w połączeniu z ezetymibem wydaje się być skuteczną alternatywą, dla chorych z dyslipidemią i dolegliwościami ze strony układu mięśniowego przy leczeniu innymi statynami,