Wstęp. Cel badania
Obniżenie poziomu LDL u chorych z współistniejącą lub nie chorobą wieńcową powoduje zmniejszenie częstości zgonów i zdarzeń sercowo-naczyniowych. Badania wskazują jednak, że duża część chorych nie osiąga wymaganych poziomów określanych w zalecenia międzynarodowych. Ezetymib jest lekiem hamującym wchłanianie cholesterolu zawartego w diecie i żółci z jelit, bez wpływu na wchłanianie tłuszczy rozpuszczalnych w tłuszczach i trójglicerydów. Celem pracy była ocena skuteczności leczenia ezetymibu w połączeniu z atorwastatyną.
Chorzy ≥18 roku życia z pierwotną hipercholesterolemią i udokumentowaną chorobą wieńcową, lub z co najmniej 2 czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego, lub z heterozygotyczną hipercholesterolemią rodzinną, z poziomem LDL ≥130 mg/dl po wstępnym leczeniu dietą i 10 mg atorwastatyny dziennie.
Badanie przebiegało w dwóch fazach, w fazie 1 trwającej od 6 do 14 tygodni w czasie którego u chorych odstawiano inne leki obniżające poziom cholesterolu, włączano dietę zgodnie z zaleceniami NCEP ATP III i podawano 10 mg atorwastatyny. U chorych u których poziom LDL był ≥130 mg/dl, a poziom TG ≤350 mg/dl włączano do drugiej fazy badania. Chorych randomizowano do grupy otrzymującej ezetymib w dawce 10 dziennie i kontynuowano podawanie atorwastatyny n=305 chorych. W grupie kontrolnej kontynuowano leczenie atorwastatyną zwiększając dawkę do 20 mg dziennie n=316 chorych. W przypadku nie osiągnięcia wymaganych poziomów LDL, dawkę atorwastatyny podwajano w 4/5 i 9/10 tygodniu leczenia.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: liczba chorych którzy osiągnęli poziom LDL ≤100 mg/dl po 14 tygodniach leczenia.
Drugorzędowy punkt końcowy: zmiany poziomu poszczególnych składowych profilu lipidowego po 4 tygodniach leczenia
Średni wiek chorych 52 lat, mężczyźni stanowili 53% badanych. Udokumentowana choroba wieńcowa 31% chorych, heterozygotyczna hipercholesterolemia rodzinna 58% chorych, z ≥2 czynnikami ryzyka 38% chorych, nadciśnienie tętnicze 37% chorych, cukrzyca 7% chorych.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: po 14 tygodniach leczenia zakładany poziom LDL osiągnęło 22% chorych z grupy leczonej ezetymibem i atorwastatyną i 7% chorych leczonych samą atorwastatyną p<0.01. W grupie z heterozygotyczną hipercholesterolemią rodzinną docelowy pozom LDL osiągnęło 17% vs 4% chorych w grupach odpowiednio p<0.01. W 14 tygodniu leczenia 60% chorych otrzymujących 10 mg ezetymibu otrzymywało maksymalną dawki atorwastatyny 40 mg dziennie, w porównaniu do 85% chorych otrzymujących 80 mg atorwastatyny leczonych monoterpią.
Drugorzędowy punkt końcowy: leczenie skojarzone spowodowało znaczące obniżenie poziomu cholesterolu o -17.3%, zaś w grupie monoterapii -11.3% p<0.01, LDL -22.8% vs -8.6% p<0.01 i trójglicerydów o -9.3% vs -3.9% p<0.01, bez różnic w podwyższeniu poziomu HDL.
Liczba chorych którzy przerwali leczenie (27 chorych w grupie ezetymibu i 26 chorych w grupie atorwastatyny), oraz liczba chorych z objawami ubocznymi podobna w grupach. Nie obserwowano przypadków rabdomiolizy.
Wnioski
Leczenie ezetymibem w połączeniu z atorwastatyną w maksymalnej dawce 40 mg dziennie (w zależności od osiągnięcia wymaganych poziomów LDL) jest skuteczniejsze w redukcji poziomu LDL u chorych z wysokim ryzykiem choroby wieńcowej, niż monoterapia atorwastatyną w maksymalnej dawce 80 mg dziennie.
Stein E, Stender S, Mata P, Sager P, Ponsonnet D, Melani L, Lipka L, Suresh R, Maccubbin D, Veltri E; Ezetimibe Study Group. Achieving lipoprotein goals in patients at high risk with severe hypercholesterolemia: efficacy and safety of ezetimibe co-administered with atorvastatin. Am Heart J. 2004 Sep, 148(3), 447-455. [PMID]: 15389231.