Leczenie fibrynolityczne jest główną metodą postępowania u chorych na zawał serca z uniesieniem odcinka ST (ST-segment elevation myocardial infarction, STEMI) na świecie. Pomimo wprowadzenia do leczenia leków fibrynolitycznych o dużym powinowactwie do fibryny oraz modyfikacji podawania leków, korzyść z zastosowanego leczenia osiąga się tylko w przypadku udrożnienia naczynia wieńcowego. Po podaniu leków fibrynolitycznych wzrasta miejscowa produkcja trombiny, dlatego w terapii wspomagającej stosuje się antykoagulanty. Od ponad 40 lat lekiem stosowanym w terapii wspomagającej leczenie fibrynolityczne u chorych ze STEMI jest UFH, która w połączeniu ze streptokinazą zmniejsza liczbę zgonów i zawałów, a w przypadku leków swoistych w stosunku do fibryny pomaga osiągnąć i utrzymać drożność naczynia wieńcowego. Lekiem podawanym podskórnie, którego efektów terapeutycznych nie trzeba monitorować, jest enoksaparyna – heparyna drobnocząsteczkowa.

















Leczenie fibrynolityczne jest główną metodą postępowania u chorych na zawał serca z uniesieniem odcinka ST (ST-segment elevation myocardial infarction, STEMI) na świecie. Pomimo wprowadzenia do leczenia leków fibrynolitycznych o dużym powinowactwie do fibryny oraz modyfikacji podawania leków, korzyść z zastosowanego leczenia osiąga się tylko w przypadku udrożnienia naczynia wieńcowego. Po podaniu leków fibrynolitycznych wzrasta miejscowa produkcja trombiny, dlatego w terapii wspomagającej stosuje się antykoagulanty. Od ponad 40 lat lekiem stosowanym w terapii wspomagającej leczenie fibrynolityczne u chorych ze STEMI jest UFH, która w połączeniu ze streptokinazą zmniejsza liczbę zgonów i zawałów, a w przypadku leków swoistych w stosunku do fibryny pomaga osiągnąć i utrzymać drożność naczynia wieńcowego. Lekiem podawanym podskórnie, którego efektów terapeutycznych nie trzeba monitorować, jest enoksaparyna – heparyna drobnocząsteczkowa.

Grupę badaną stanowiło 20 422 chorych w wieku ≥ 18 lat z trwającym powyżej 20 min bólem dławicowym do 6 godz. przed randomizacją, ze stwierdzonym w badaniu EKG uniesieniem odcinka ST w 2 sąsiadujących odprowadzeniach (o co najmniej 0,1 mV w odprowadzeniach kończynowych i o co najmniej o 0,2 mV w odprowadzeniach przedsercowych) lub ze świeżo rozpoznanym blokiem lewej odnogi pęczka Hisa (left bundle-branch block, LBBB), zakwalifikowanych do leczenia fibrynolitycznego streptokinazą, tenekteplazą, alteplazą lub reteplazą.
Randomizacja chorych do grupy leczonej enoksaparyną lub do grupy leczonej UFH. Chorzy w wieku do 75. roku życia otrzymywali 30 mg enoksaparyny dożylnie oraz 1 mg/kg m.c. podskórnie co 12 godz. Chorym ≥ 75. roku życia nie podawano dawki dożylnej, a dawkę podskórną redukowano do 0,75 mg/kg m.c. Chorym na niewydolność nerek lek podawano co 24 godz. w dawce 1 mg/kg m.c. Leczenie prowadzono w trakcie całego okresu hospitalizacji, maksymalnie przez 8 dni. UFH podawano w dawce nasycającej 60 U/kg m.c. (maksymalnie 4000 U) i po 15 min rozpoczynano wlew 12 U/kg m.c. (maksymalnie 1000 U/godz.). Leczenie prowadzono przez co najmniej 48 godz. Podanie leków antytrombinowych zalecano po 15–30 min od rozpoczęcia podawania leku fibrynolitycznego. Zastosowano leki fibrynolityczne o dużym powinowactwie do fibryny u 16 283 badanych: alteplazę (n = 11 175), tenekteplazę (n = 3986), reteplazę (n = 1122) oraz streptokinazę (n = 4139).
Pierwszorzędowy złożony punkt końcowy: zgon, zawał w obserwacji 30-dniowej.
Drugorzędowy złożony punkt końcowy: zgon, zawał, nawrót niedokrwienia wymagający rewaskularyzacji w ciągu 30 dni.
Średni wiek chorych w grupie leczonej lekami fibrynolitycznymi swoistymi wynosił 59 lat, w grupie streptokinazy 61 lat (p < 0,001), a w wieku ≥75 lat było 11,7 i 14,9% badanych odpowiednio w grupach (p < 0,001). Mężczyźni stanowili w grupie leczonej lekami fibrynolitycznymi swoistymi 77% badanych, w grupie streptokinazy 75% (p = 0,001). Nadciśnienie tętnicze w grupie leczonej lekami fibrynolitycznymi swoistymi stwierdzono u 44,5% chorych, w grupie streptokinazy u 42% (p = 0,002), dusznicę bolesną u 29 i 24% (p < 0,001), przebyty zawał u 13,6 i 10,5% chorych (p < 0,001), cukrzycę u 15 i 16,5% (p = 0,008) odpowiednio w grupach, hiperlipidemię u 18%.
Zawał ściany przedniej rozpoznano u 46% chorych w grupie leczonej lekami fibrynolitycznymi swoistymi i u 36% chorych w grupie otrzymującej streptokinazę. Leczenie inwazyjne (percutaneous coronary intervetion, PCI) zastosowano w czasie pobytu w szpitalu u 19 i 20,5% chorych odpowiednio w grupach (p = 0,02).
Pierwszorzędowy punkt końcowy: wystąpił istotnie statystycznie częściej w grupie leczonej UFH i lekami fibrynolitycznymi swoistymi: u 12,0% chorych w porównaniu z 9,8% w grupie leczonej enoksaparyną (OR 0,78; 95% CI 0,70–0,87; p < 0,001). Podobne różnice pomiędzy grupami leczonymi poszczególnymi lekami fibrynolitycznymi stwierdzono w przypadku leczenia alteplazą (OR 0,77; p < 0,001), tenekteplazą (OR 0,85; p = 0,18) i reteplazą (OR 0,65; p = 0,05). Natomiast w grupie chorych otrzymujących streptokinazę nie obserwowano różnic. Zgon i zawał wystąpił u 11,8% chorych leczonych UFH i u 10,2% chorych leczonych enoksaparyną (OR 0,83; 95% CI 0,66–1,04; p = 0,10). Leczenie enoksaparyną wiązało się z uzyskaniem lepszych wyników już w pierwszym dniu leczenia w grupie otrzymującej leki fibrynolityczne swoiste, a w przypadku streptokinazy korzystniejszy efekt enoksaparyny był widoczny od 3. dnia leczenia.
Drugorzędowy punkt końcowy: ponowną rewaskularyzację wykonano u 2,7% chorych w grupie otrzymującej UFH i u 2,1% chorych w grupie przyjmującej enoksaparynę (OR 0,76; 95% CI 0,61–0,93; p = 0,009) w grupie leczonej lekami fibrynolitycznymi swoistymi, natomiast w grupie leczonej streptokinazą u 3,2 vs 2,2% chorych odpowiednio w grupach leczonych UFH i enoksaparyną (OR 0,62; 95% CI 0,41–0,92; p = 0,02). Poważne krwawienia (z krwawieniami domózgowymi) wystąpiły u 1,2% chorych w grupie leczonej UFH i u 2,0% chorych w grupie leczonej enoksaparyną i otrzymującej leki fibrynolityczne swoiste (OR 1,89; 95% CI 1,43–2,51; p < 0,001). W grupie leczonej streptokinazą poważne krwawienia obserwowano u podobnej liczby chorych, 2,0 vs 2,4% chorych odpowiednio w grupach otrzymującej UFH i enoksaparynę (OR 1,38; 95% CI 0,88–2,17; p = 0,16).
Korzyść kliniczna obejmująca zgony, zawały i duże krwawienia jest większa w przypadku stosowania enoksaparyny w leczeniu wspomagającym leczenie fibrynolityczne swoiste. Łącznie zdarzenia obserwowano u 12,7% chorych w grupie leczonej UFH i u 10,8% chorych w grupie przyjmującej enoksaparynę (OR 0,82; 95% CI 0,7–0,91; p < 0,001). Podczas leczenia streptokinazą obserwuje się trend w kierunku lepszych wyników. Łącznie zdarzenia obserwowano u 13,0% chorych w grupie leczonej UFH i u 11,8% chorych w grupie leczonej enoksaparyną (OR 0,89; 95% CI 0,72–1,10; p = 0,29).

- |
- © 2007-10.05.2025 Fundacja Instytut Aterotrombozy
- |
- www.FaktyMedyczne.pl ISSN 2081-8017
- |
- Nota prawna
- |
- Kontakt z nami
- |
- Pracuj dla nas
- |