Ocena skuteczności i bezpieczeństwa stentu pokrytego nowolimusem (novolimus eluting stent, NES) w porównaniu ze stentem pokrytym zotarolimusem (zotarolimus eluting stent, ZES).

 

Wprowadzenie stentów pokrytych lekami antyproliferacyjnymi zrewolucjonizowało angioplastykę wieńcową (percutaneous coronary inetrvention, PCI). Szeroko stosowane leki antyproliferacyjne działaja głównie poprzez zahamowanie kinazy mTOR (mammalian target of rapamycin kinase) blokując podziały komórek. Leki te (sirolimus, zotarolimus, ewerolimus) w większym stopniu hamują rozwój neointimy niż leki o innych mechanizmach działania (paklitaksel). Nowolimus jest metabolitem sirolimusu o działaniu podobnym do leku pierwotnego i o porównywalnej skuteczności w mniejszych dawkach, co pozwala na użycie mniejszej ilości polimeru pokrywającego stent.

 

Grupę badaną stanowiło 210 chorych w wieku ≥18 lat z niedokrwieniem mięśnia sercowego, z maksymalnie dwoma zmianami de novo w dwóch naczyniach wieńcowych. Angiograficznie zmiana w naczyniu o wymiarze 2,5–3,5 mm, o długości <24 mm, ze stenozą wynoszącą 50–99% i przepływem TIMI ≥1.

Randomizacja do grupy, w której implantowano NES (stent Elixir) (n=139) lub do grupy, w której implantowano ZES (stent Endeavor) (n=71). Stent Elixir zatwierdzono do użytkowania w Unii Europejskiej. Jego platforma jest zbudowana z drutu chromo-kobaltowego, pokrytego rozpuszczalnym polimerem (poly n-butyl metacrylat) i nowolimusem w dawce 5 µg/mm. Zabieg wykonywano typowo. Chorzy otrzymywali leki zgodnie z obowiązującymi rekomendacjami. Kontrolne badania po 1., 6., 9. i 12. miesiącu, a następnie corocznie do 5 lat.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: późna utrata światła (late loss lumen, LLL) w stencie w kontrolnym badaniu angiograficznym wykonanym po 9 miesiącach.

Drugorzędowy punkt końcowy: LLL w segmencie i restenoza. Objętość neointimy w kontrolnym badaniu ultrasonograficznym wewnątrznaczyniowym (intravascular ultrasound, IVUS) wykonanym po 9 miesiącach. Klinicznie: zgon, zawał i rewaskularyzacja z powodu nawrotu niedokrwienia (target lesion revscularisation, TLR).

Średni wiek chorych wynosił 64 lata, 78% badanych stanowili mężczyźni. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 75% chorych, przebyty zawał u 29%, przebytą PCI u 34%, przebyte CABG u 5%, cukrzycę u 24%, hiperlipidemię u 82%, incydenty mózgowe u 3%, chorobę naczyń obwodowych u 7%. Palacze – 18% badanych.

Dusznica bolesna stabilna u 64% chorych, niestabilna u 27% i niedokrwienie nieme u 9%. Zmiana zlokalizowana w gałęzi przedniej zstępującej w 44% przypadków, w gałęzi okalającej w 23% i w prawej tętnicy wieńcowej w 33%. Zmiany typu B2/C w 53%. Średnia długość zmiany wynosiła 12 mm. Kontrolne badanie angiograficzne wykonano u 186, a badanie IVUS u 50 chorych.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: po 9 miesiącach LLL w stencie wynosiła 0,11±0,32 mm w grupie z implantowanym NES i 0,63±0,42 mm w grupie z implantowanym ZES (p<0,001 dla non-inferiority i superiority).

Drugorzędowy punkt końcowy: w segmencie LLL wynosiła 0,08±0,37 mm w grupie z implantowanym NES i 0,38±0,43 mm w grupie z implantowanym ZES (p<0,001). Restenozę w stencie stwierdzono w 1,4% v. 7,6% zmian (p=0,037) w segmencie w 5,8% v. 9,1% zmian (p=0,39), odpowiednio w grupach. W badaniu IVUS objętość neointimy wynosiła 4,5% w grupie chorych z implantowanym NES i 20,9% w grupie z implantowanym ZES (p<0,001).

Klinicznie liczba zdarzeń niepożądanych była porównywalna w grupach. Nie odnotowano zgonów. Ponowny zawał stwierdzono u 3 v. 1 chorego odpowiednio w grupie z implantowanym NES v. ZES. Ponowną TLR wykonano u 3 chorych w każdej z grup. Zakrzepicę pewną i prawdopodobną stwierdzono jedynie u 2 chorych z implantowanym NES.

 

Stent pokryty nowolimusem jest porównywalny pod względem klinicznym ze stenem pokrytym zotarolimusem, a angiograficznie, w ocenie późnej utraty światła, jest lepszy od stentu pokrytego zoatrolimusem.