Średni wiek chorych wynosił 77 lat, 86% badanych stanowili mężczyźni. Chorobę serca stwierdzono u 70% chorych, cukrzycę u 15%. Palacze – 18% badanych. Średni BMI – 26,5 kg/m2, średnia wartość BP – 140/79 mmHg.
Średni wymiar tętniaka aorty brzusznej wynosił 6,7 cm. Średni czas do zgonu lub zakończenia badania wyniósł 3,1 roku. Średni czas od randomizacji do leczenia inwazyjnego wynosił 55 dni. W grupie leczonej zachowawczo u 70 chorych wykonano zabieg operacyjny średnio po 244 dniach od randomizacji.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: w ciągu 30 dni po zabiegu zmarło 13 chorych (7,3%) w grupie leczonej przeznaczyniowo, a ciągu leczenia szpitalnego 15 chorych (8,4%). W grupie leczonej zachowawczo w ciągu 30 dni po zabiegu zmarło 2 chorych (3,0%), a w czasie leczenia szpitalnego 3 chorych (4,3%) z grupy 70 chorych leczonych operacyjnie.
W czasie całego badania zmarło 145 chorych (21 chorych/100 pacjentów na rok) leczonych przeznaczyniowo i 160 chorych (22,1 chorych/100 pacjentów na rok) leczonych zachowawczo (p=0,97).
Zgony bezpośrednio zależne od tętniaka stwierdzono u 25 chorych w grupie leczonej inwazyjnie i u 53 chorych w grupie leczonej zachowawczo (HR 0,53; 95% CI 0,32–0,89; p=0,02). W czasie pierwszych 6 miesięcy zmarło 15 chorych leczonych przeznaczyniowo i 9 chorych leczonych zachowawczo (p=0,19), ale pomiędzy 6. miesiącem a 4. rokiem obserwacji zmarło 10 chorych v. 35 chorych odpowiednio w grupach (p=0,005). Po 4 latach zmarło 9 chorych tylko w grupie leczonej zachowawczo.
Powikłania obserwowano u 97 chorych, a ponownych interwencji wymagało 55 chorych. Liczba powikłań i ponownych interwencji była podobna do obserwowanej w grupie leczonej inwazyjnie w badaniu EVAR 1.
Średni koszt leczenia w obserwacji 8-letniej w grupie leczonej przeznaczyniowo wynosił 22 690 $, a grupie leczonej zachowawczo 7820 $. Główna różnica dotyczyła kosztów związanych z zabiegiem inwazyjnym.
Wnioski
Leczenie przeznaczyniowe tętniaków aorty brzusznej wiąże się z mniejszym ryzykiem zgonu związanego bezpośrednio z tętniakiem w grupie chorych niekwalifikujących się do leczenia chirurgicznego. Liczba wszystkich zgonów w obserwacji wieloletniej jest porównywalna w grupach.