Terapia statynami ma ugruntowaną pozycję w prewencji wtórnej u chorych po ostrym zespole wieńcowym (acute coronary syndrome, ACS). Nie dysponujemy jednak danymi na temat optymalnego czasu od początku objawów klinicznych, w którym należy rozpocząć terapię.

Ocena efektywności wczesnego rozpoczęcia terapii statynami (< 24 godz. od przyjęcia) u chorych z ACS w porównaniu z terapią odroczoną w czasie, rozpoczynaną przed wypisem ze szpitala.

Prospektywny rejestr chorych hospitalizowanych w szpitalach akademickich i nieakademickich. Chorzy wstępnie kwalifikowani na podstawie badania EKG jako STE-ACS (ST-segment elevation acute coronary syndrome), NSTE-ACS (non ST-segment elevation acute coronary syndrome) lub ACS bez zdefiniowanych zmian EKG. Przy wypisie rozpoznawano dusznicę niestabilną lub zawał serca z uniesieniem lub obniżeniem odcinka ST. Z oceny wyłączono chorych, którzy stosowali statyny przed przyjęciem do szpitala i chorych, którzy zmarli w czasie pierwszych 24 godz. Łącznie oceniono dane n = 8197 chorych, w tym n = 1426 chorych otrzymało statyny w czasie pierwszych 24 godz. od przyjęcia, a n = 6771 chorych w późniejszym czasie.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: całkowita śmiertelność w obserwacji 7- i 30-dniowej.

Średni wiek chorych wyniósł 62 lata w grupie badanej i 67 lat w grupie kontrolnej. Mężczyźni stanowili 69% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 56% chorych, przebyty zawał u 23%, przebyte PCI u 7%, CABG u 4,5%, niewydolność serca u 8,5%, cukrzycę u 21%, hiperlipidemię u 72% w grupie leczonej wcześnie vs 36% chorych w grupie leczonej z opóźnieniem. Palacze – 60% badanych.

ACS z uniesieniem odcinka ST – 45,5% chorych, bez uniesienia odcinka ST – 48,5%, chorzy niesklasyfikowani – 6%.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: częstość zgonów w obserwacji 7-dniowej w grupie z uniesieniem odcinka ST wynosiła 2,8% , bez uniesienia odcinka ST – 1,3% i w grupie niesklasyfikowanej – 5,1% . W obserwacji 30-dniowej odpowiednio 5,1%, 3,3% i 9,6% chorych.

W całej grupie badanej częstość zgonów w obserwacji 7-dniowej w grupie leczonej statynami do 24 godz. od przyjęcia do szpitala 0,4% chorych vs 2,6% chorych w grupie, w której leczenie statynami rozpoczynano z opóźnieniem (HR 0,16; 95% CI 0,08-0,37). W obserwacji 30-dniowej częstość zgonów wynosiła odpowiednio w grupach 2,3% vs 5,0% (HR 0,44; 95% CI 0,31-0,64).

W obserwacji 7-dniowej w grupie chorych z uniesieniem odcinka ST częstość zgonów wynosiła 0,3% w grupie leczonej wcześnie i u 3,4% chorych w grupie leczonej z opóźnieniem (HR 0,09; 95% CI 0,02-0,35). W obserwacji 30-dniowej 1,6% vs 5,9% odpowiednio w grupach (HR 0,25; 95% CI 0,13-0,47).

W grupie chorych bez uniesienia odcinka ST nie znaleziono istotnej statystycznie różnicy pomiędzy grupami w częstości zgonów, w 7. dobie 0,6% chorych vs 1,5% chorych (HR 0,41; 95% CI 0,15-1,10), w 30. dobie odpowiednio 2,7% chorych vs 3,5% chorych (HR 0,78; 95% CI 0,47-1,30).

Wczesne rozpoczęcie leczenia statynami jest związane z redukcją zgonów u chorych z ACS uniesieniem odcinka ST. Wiarygodność tych danych musi być zweryfikowana w badaniu prospektywnym, z randomizacją.