Ankrod, substancja otrzymana z jadu malezyjskiej żmij Calloselasma rhodostoma, powoduje szybki rozkład włóknika u ludzi poprzez odłączenie fibrynopeptydu A od fibrynogenu. Ankrod poprawia przepływ tkankowy i stymuluje endogenną trombolizę. W badaniu STAT podawano ankrod chorym do 3 godz. od początku udaru, uzyskując zmniejszenie śmiertelności w porównaniu z grupą kontrolną, ale uzyskane wyniki były gorsze niż uzyskane w badaniach, w których stosowano reteplazę. Z tego powodu reteplaza pozostaje jedynym lekiem fibrynolitycznym zaaprobowanym przez towarzystwa amerykańskie i europejskie do leczenia udaru niedokrwiennego w okresie pierwszych 3 godz. od jego wystąpienia. Jednocześnie jej zastosowanie po 3 godz. od wystąpienia udaru nie przynosi korzyści. Powstaje pytanie, czy w tym przedziale czasowym, zastosowanie ankrodu mogłoby przynieść efekty kliniczne.

 

Cel badania
Ocena skuteczności ankrodu u chorych u udarem niedokrwiennym, leczonych do 6 godz. od początku objawów.

Randomizacja do grupy leczonej ankrodem (n = 604 chorych) lub do grupy placebo (n = 618 chorych). Lek badany podawano we wlewie ciągłym przez 72 godz. w dawce 1,0, 0,75 i 0,5 IU/kg przez 6 godz. w oparciu o poziom fibrynogenu przed leczeniem (< 13,2, 10,3-13,2 i > 10,3 µmol/l). Poziom fibrynogenu był oznaczany po 3, 6, 12, 24, 36 i 72 godz. Po 72-godzinnym wlewie chorzy otrzymywali ankrod przez następne 1-2 dni w pojedynczej dawce. Leki wpływające na krzepliwość krwi podawano po zakończeniu wlewu ankrodu. Przed podaniem leku u wszystkich chorych wykonywano badanie tomograficzne głowy w celu wykluczenia krwawienia wewnątrzmózgowego.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: ocena stanu klinicznego w skali Barthel po 3 mies. obserwacji.
Drugorzędowy punkt końcowy: ocena w skali SSS i Rankin oraz zgony w okresie 3 i 12 mies., wielkość obszaru zawałowego w ocenie CT w 7. dniu obserwacji.

Średni wiek chorych wyniósł 68,5 roku, mężczyźni stanowili 60% badanych. Przebyty udar stwierdzono u 12% chorych, przebyte TIA u 13%.

Średni SSS score (z wyłączeniem chodu) – 26,8. Średnia wartość BP – 158/87 mm Hg. Czas od początku objawów do leczenia 0-180 min u 11% chorych, 181-360 min 87% i > 360 min 2%.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: nie wykazano różnic w ocenie neurologicznej pomiędzy grupami. Stan kliniczny oceniany w skali Barthel > 95 lub porównywalny ze stanem przed udarem uzyskało 42% chorych w grupie leczonej ankrodem i 42% chorych w grupie kontrolnej po 3 mies. obserwacji (p = 0,94).
Drugorzędowy punkt końcowy: Zmarło 20% chorych w grupie leczonej ankrodem i 14% chorych w grupie placebo po 3 mies. obserwacji (p = 0,026), a po 12 mies. – 25% chorych vs 21% chorych (p = 0,25). Obszar zawałowy w kontrolnym CT głowy 54,1 ml w grupie ankrodu i 48,1 ml w grupie kontrolnej (p = 0,26).
Objawowy krwotok mózgowy wystąpił u 44 chorych (7,3%) w grupie leczonej ankrodem i 9 chorych (1,5%) w grupie kontrolnej (p = 0,007). Bezobjawowy krwotok mózgowy u 32 chorych (5%) vs 15 chorych (2%) w grupie placebo (p = 0,011).

Uzyskane wyniki pokazują, że ankrod nie może być zalecany w leczeniu świeżego udaru niedokrwiennego u chorych hospitalizowanych w okresie powyżej 3 godz. od początku objawów.