Nagły wzrost ciśnienia tętniczego u chorych po leczeniu chirurgicznym wiąże się z uszkodzeniem mięśnia sercowego, niedokrwieniem mózgu i udarami krwotocznymi i krwawieniami z ran pooperacyjnych. Brak jest zaleceń dotyczących leczenia nadciśnienia tętniczego stwierdzanego w okresie pooperacyjnym u chorych leczonych chirurgicznie. Idealnym lekiem do zastosowania w takich sytuacjach jest lek o działaniu naczyniorozszerzający, o szybkim początku działania, łatwy w dawkowaniu, nietoksyczny w większych dawkach. Najczęściej stosowanymi lekami w takich przypadkach jest nitrogliceryna i nitroprusydek sodu, rzadko BB lub CCB. Klewidypina jest pierwszym lekiem do stosowania dożylnego z grupy pochodnych dihydropirydyny blokerów kanału wapniowego. Półokres trwania leku wynosi 1 min, zarówno przy krótkotrwałych jak długotrwałych wlewach, z powrotem wartości ciśnienia tętniczego w ciągu 10-15 min do wartości wyjściowych u zdrowych ochotników.

 

Cel badania
Ocena skuteczności i bezpieczeństwa stosowania klewidypiny u chorych z nadciśnieniem tętniczym w okresie pooperacyjnym.

Grupę badaną stanowiło 110 chorych w wieku ≥ 18 lat kierowanych do zabiegu pomostowania wieńcowego (zarówno z użyciem jak i bez użycia krążenia pozaustrojowego) i/lub wymiany zastawki. W okresie pooperacyjnym chorzy z SBP ≥ 140 mm Hg utrzymujące się > 4 godz. i wymagające leczenia z obniżeniem SBP o co najmniej 15% w porównaniu z wartością wyjściową w ocenie leczącego lekarza.

Randomizacja do grupy leczonej klewidypiną (n = 61 chorych) lub do grupy placebo (n = 49 chorych). Klewidypinę (0,5 mg/ml) podawano dożylnie w 20% roztworze lipidów, rozpoczynając podawanie z prędkością 0,4 µg/kg/min. W przypadku braku skuteczności co 90 sek. podwajano dawkę do maksymalnej 8,0 µg/kg/min. Stosowanie innych leków przed i w czasie zabiegu było dozwolone, szczególnie w przypadku utrzymujących się objawów klinicznych. Nie podawano innych leków obniżających ciśnienie tętnicze w okresie podawania klewidypiny lub placebo.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: ocena skuteczności klewidypiny w obniżeniu ciśnienia tętniczego. Skuteczności leczenia oceniano w ciągu pierwszych 30 min podawania leku. Jako brak efektu leczniczego przyjęto brak zmian lub wzrost ciśnienia tętniczego, jako niepełny efekt spadek SBP mniejszy niż 15% w porównaniu z wartością wyjściową na koniec 30 min. leczenia. Oceniano również czas do obniżenia SBP ≥ 15% w porównaniu z wartością wyjściową, zmiany w średnim ciśnieniu tętniczym (mean arterial blood pressure, MAP) i zmiany w HR.

Drugorzędowy punkt końcowy: ocena bezpieczeństwa w stosowaniu leku.

Średni wiek chorych wyniósł 63 lata, mężczyźni stanowili 77% badanych. Dusznicę bolesną stwierdzono u 43% chorych w grupie leczonej klewidypiną i u 63% w grupie placebo (p = 0,03), przebyty zawał u 27%, przebyte PCI u 18%, przebyte CABG u 3%, niewydolność serca u 15%, cukrzycę u 35%, hiperlipidemię u 55%, udar u 6%, chorobę naczyń obwodowych u 13%. Palacze – 22% badanych. Średni BMI – 28,5 kg/m², średnia wartość SBP – 180 mm Hg.

Pomostowanie wieńcowe wykonano u 63% chorych, wymiana zastawki u 23%, oba zabiegi u 14%.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: brak skutecznego obniżenia ciśnienia tętniczego obserwowano u 8,2% chorych leczonych klewidypiną i u 79,6% chorych w grupie placebo (p < 0,0001). Skutecznie obniżono BP u 91,8% chorych leczonych klewidypiną z średnim czasem do obniżenia SBP ≥ 15% w porównaniu z wartością wyjściową 5,3 min. Średnie obniżenie MAP w grupie otrzymującej klewidypinę 28,1 mm Hg, w porównaniu z 8,9 mm Hg w grupie placebo (p < 0,0001).

Drugorzędowy punkt końcowy: u ponad 95% chorych obserwowano skuteczne obniżenie BP przy podawaniu klewidypiny w ilości 3,2 µg/kg/min. W grupie leczonej klewidypiną nie obserwowano wzrost HR (wyjściowo 90 bpm, po 30 min 93 bpm), bez dalszego wzrostu HR po zaprzestaniu podawaniu leku. Liczba objawów ubocznych była podobna w grupach.

 

Klewidypina skutecznie i szybko obniża ciśnienie tętnicze w okresie pooperacyjnym po zabiegach kardiochirurgicznych.