Nagły wzrost ciśnienia tętniczego u chorych kierowanych do leczenia chirurgicznego bezpośrednio i pośrednio wiąże się ze wzrostem śmiertelności pooperacyjnej głownie z powodu uszkodzenia mięśnia sercowego, krwawień z ran pooperacyjnych i powikłań neurologicznych. Przyjmuje się, że szybkie, kontrolowane obniżenie ciśnienia tętniczego wiąże się z obniżeniem ryzyka pooperacyjnej chorobowości i śmiertelności. Około połowa chorych kierowanych do leczenia chirurgicznego ma nagły wzrost ciśnienia tętniczego. Idealnym lekiem do zastosowania w takich sytuacjach jest lek o działaniu naczyniorozszerzający, o szybkim początku działania, łatwy w dawkowaniu, nietoksyczny w większych dawkach. Klewidypina jest pierwszym lekiem do stosowania dożylnego z grupy pochodnych dihydropirydyny blokerów kanału wapniowego. Półokres trwania leku wynosi 1 min, zarówno przy krótkotrwałych jak długotrwałych wlewach, z powrotem wartości ciśnienia tętniczego w ciągu 10-15 min do wartości wyjściowych u zdrowych ochotników.

 

Cel badania
Ocena skuteczności i bezpieczeństwa stosowania klewidypiny u chorych z nadciśnieniem tętniczym w okresie przedoperacyjnym kierowanych do zabiegu chirurgicznego.

Grupę badaną stanowiło 105 chorych w wieku ≥ 18 lat kierowanych do zabiegu pomostowania wieńcowego (zarówno z użyciem jak i bez użycia krążenia pozaustrojowego) i/lub wymiany zastawki, z leczonym nadciśnieniem tętniczym w okresie ostatnich 6 mies. lub z stwierdzonym nadciśnieniem tętniczym po przyjęciu do szpitala.

Randomizacja do grupy leczonej klewidypiną (n = 53 chorych) lub do grupy placebo (n = 52 chorych). Po randomizacji do leczenia kwalifikowano chorych z stwierdzonym w okresie przedoperacyjnym SBP ≥ 160 mm Hg, lub z objawami klinicznymi wymagającymi obniżenia SBP o co najmniej 15% w porównaniu z wartością wyjściową. Klewidypinę (0,5 mg/ml) podawano dożylnie w 20% roztworze lipidów, rozpoczynając podawanie z prędkością 0,4 µg/kg/min. W przypadku braku skuteczności co 90 sek. podwajano dawkę do maksymalnej 8,0 µg/kg/min. Stosowanie innych leków przed i w czasie zabiegu było dozwolone, szczególnie w przypadku utrzymujących się objawów klinicznych.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: ocena skuteczności klewidypiny w obniżeniu ciśnienia tętniczego. Skuteczności leczenia oceniano w ciągu pierwszych 30 min podawania leku. Jako brak efektu leczniczego przyjęto brak zmian lub wzrost ciśnienia tętniczego, jako niepełny efekt spadek SBP mniejszy niż 15% w porównaniu z wartością wyjściową na koniec 30 min. leczenia. Oceniano również czas do obniżenia SBP ≥ 15% w porównaniu z wartością wyjściową, zmiany w średnim ciśnieniu tętniczym (mean arterial blood pressure, MAP) i zmiany w HR.

Drugorzędowy punkt końcowy: ocena bezpieczeństwa w stosowaniu leku.

Średni wiek chorych wyniósł 66 lat w grupie leczonej klewidypiną i 62 lata w grupie placebo (p = 0,04), mężczyźni stanowili 70% badanych. Dusznicę bolesną stwierdzono u 61% chorych, przebyty zawał u 30% w grupie leczonej klewidypiną i u 11,5% w grupie placebo (p = 0,02), przebyte PCI u 23%, przebyte CABG u 6%, niewydolność serca u 12%, cukrzycę u 42%, hiperlipidemię u 63%, udar u 5%, chorobę naczyń obwodowych u 20%. Palacze – 21% badanych. Średni BMI – 31 kg/m², średnia wartość SBP – 180 mm Hg.

Pomostowanie wieńcowe wykonano u 86% chorych, wymiana zastawki u 4%, oba zabiegi u 10%.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: brak skutecznego obniżenia ciśnienia tętniczego obserwowano u 7,5% chorych leczonych klewidypiną i u 82,7% chorych w grupie placebo (p < 0,0001). Skutecznie obniżono BP u 92,5% chorych leczonych klewidypiną z średnim czasem do obniżenia SBP ≥ 15% w porównaniu z wartością wyjściową 6 min. Średnie obniżenie MAP w grupie otrzymującej klewidypinę 34,8 mm Hg, w porównaniu z 12,5 mm Hg w grupie placebo (p < 0,0001).

Drugorzędowy punkt końcowy: u ponad 60% chorych obserwowano skuteczne obniżenie BP przy podawaniu klewidypiny w ilości 3,2 µg/kg/min. W grupie leczonej klewidypiną obserwowano wzrost HR (z 71 do 84 bpm po 30 min), bez dalszego wzrostu HR po zaprzestaniu podawaniu leku. Liczba objawów ubocznych była podobna w grupach.

 

Klewidypina skutecznie i szybko obniża ciśnienie tętnicze w okresie przedoperacyjnym i jest dobrze tolerowana przez chorych.