Na dusznicę bolesną choruje ok. 6,4 mln Amerykanów. Pomimo rewaskularyzacji oraz stosowania BB, CCB i nitratów, nadal wielu chorych pozostaje objawowych. Rok po rewaskularyzacji przezskórnej czy chirurgicznej 25-60% chorych ponownie wymaga leczenia zmniejszającego częstość występowania bólów dławicowych. Powszechnie stosowane w leczeniu choroby wieńcowej leki zmniejszają zapotrzebowanie miokardium na tlen. Ranolazyna jest nowym potencjalnie skutecznym lekiem w objawowym leczeniu choroby wieńcowej. Mechanizm działania ranolazyny polega na hamowaniu późnego kanału sodowego. W efekcie działania leku maleje przeładowanie komórki wapniem.

Cel badania
Ocena skuteczności ranolazyny w leczeniu objawowym choroby wieńcowej.

Randomizacja do grupy kontrolnej, w której chorzy otrzymywali 10 mg amlodypiny dzienne (n = 284 chorych) lub grupy otrzymującej 10 mg amlodypiny dziennie i ranolazynę przez pierwszy tydzień badania w dawce 500 mg 2 razy dziennie, a następnie przez 6 tyg. w dawce 1000 mg 2 razy dziennie (n = 281 chorych). Chorzy byli kwalifikowani do badania po okresie 2-tygodniowej obserwacji, w czasie której stosowano 10 mg amlodypiny dziennie i przy stwierdzeniu ≥ 3 epizodów dławicowych w okresie tygodnia. Na początku i po zakończeniu badania chorzy oceniali, w oparciu o kwestionariusz, częstości bólów dławicowych, aktywność fizyczną, stabilność dusznicy, postrzeganie choroby i satysfakcję z leczenia (seattle angina questionnaire, SAQ).
Pierwszorzędowy punkt końcowy: liczba epizodów dławicowych rejestrowana przez chorych w czasie 6 tyg. leczenia pełną dawką ranolazyny.

Drugorzędowy punkt końcowy: liczba użytych tabletek nitrogliceryny w ciągu tygodnia oraz zmiana liczby punktów w kwestionariuszu SAQ.

Średni wiek chorych wyniósł 62 lata, mężczyźni stanowili 73% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 90% chorych, niestabilną dusznicę bolesną u 36%, przebyty zawał u 80%, przebyte PCI u 10%, CABG u 11%, niewydolność serca u 52%, cukrzycę u 19%, chorobę naczyń obwodowych u 13%.

Długodziałające nitraty (long-acting nitrates, LAN) przyjmowało 45% chorych. Liczba epizodów dławicowych w ciągu tygodnia – 5,6, liczba zażywanych tabletek nitrogliceryny (NTG) – 4,5. W ocenie punktowej SAQ bez różnic pomiędzy grupami.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: w grupie kontrolnej średnia liczba ataków dławicowych w tygodniu była wyższa niż w grupie dodatkowo otrzymującej ranolazynę – 3,31 ± 0,22 vs 2,88 ± 0,19 (p = 0,028). Najwyraźniejszy efekt antydławicowy ranolazyny był obserwowany u chorych z cięższym przebiegiem choroby (liczb bólów w grupach 4,17 vs 3,66).

Drugorzędowy punkt końcowy: liczba zużytych tabletek NTG w grupie placebo 2,68 ± 0,22 vs 2,03 ± 0,20 w grupie badanej (p = 0,014). Na podstawie danych z kwestionariusza SAQ wykazano, że zmniejszyła się częstość ataków bólowych w grupie leczonej ranolazyną 22,5 ± 19 vs 18,5 ± 18,5 punktów (p = 0,008), w pozostałych częściach kwestionariusza dotyczących innych aspektów dolegliwości bólowych bez zmian.

Analiza podgrupy chorych z atakami bólowymi w liczbie > 4,5 w tygodniu (średnia dla grupy 4,5 epizodów tygodniowo) wykazała szczególną korzyść z stosowania ranolazyny, wynikającą z wyraźnie mniejszej liczby ataków bólowych (p = 0,029), mniejszej liczby zażywanych tabletek NTG (p < 0,001). Nie obserwowano różnic pomiędzy grupami w częstości występowania objawów ubocznych. Nie stwierdzono również różnic pomiędzy grupami w zakresie zmian wartości HR i BP, zarówno w pozycji stającej jak i siedzącej.

Ranolazyna jest lekiem dobrze tolerowanym przez chorych, redukuje częstość występowania bólów dławicowych i zmniejsza potrzebę przyjmowania doraźnie tabletek NTG. Efekt ranolazyny jest szczególnie widoczny w grupie chorych z nasiloną dusznicą bolesną.