Wstęp. W ostatnio przeprowadzonych badaniach z różnymi statynami, stosownymi w różnych dawkach wykazano obniżenie stężenia LDL, co wiązało się z redukcją powikłań sercowo-naczyniowych. Jednak stosowanie dużych dawek statyn zmniejsza poziom LDL w ograniczanym stopniu z jednoczesnym wzrostem liczby objawów ubocznych. Nową strategię postępowania wiąże się z jednoczesnym stosowaniem leków dodatkowo obniżającymi poziom LDL. Ezetymib selektywnie blokuje wchłanianie cholesterolu poprzez blokowanie białka Niemann-Pick C1 like 1 (NPC1L1) w nabłonku błony śluzowej jelita. W terapii skojarzonej z statynami powoduje dalsze obniżenie poziomu LDL od 12 do 19%.
Cel badania. Ocena skuteczności ezetymibu w połączeniu z simwastatyną w porównaniu do leczenia samą simwastatyną w progresji zmian miażdżycowych u chorych z rodzinną hipercholesterolemią.
Konsultacja naukowa streszczeń badań klinicznych: dr n. med. Krzysztof Stępień
ENHANCE
Ezetimibe and Simvastatin in Hypercholesterolemia Enhances Atherosclerosis Regression (ENHANCE) trial.

Liczba badanych: N=720
Czas obserwacji: 2 lata
Rok publikacji: 2008

Prezentacja: 2008 ACC CHICAGO

Typ badania:
retrospektywne

prospektywne

randomizowane

próba otwarta

próba pojedynczo ślepa

próba podwójnie ślepa

z grupą placebo

z grupą kontrolną

jednoośrodkowe

dwuośrodkowe

wieloośrodkowe

grupy naprzemienne

grupy równoległe

inne

Cel badania:

Kryteria włączenia:
Grupę badaną stanowiło 720 chorych w wieku pomiędzy 30 – 75 lat z rodzinną hipercholesterolemią rozpoznaną na podstawie badań genetycznych lub spełniających kryteria według World Health Organization (WHO), z stężeniem LDL ≥210 mg/dl. Do badań nie włączano chorych z wysokim stopniem zwężenia lub z okluzją tętnic szyjnych, lub po przebytych endarterotomiach lub stentowaniu tętnic.
Metodyka:
Randomizacja do grupy otrzymującej 80 mg simwastatyny (n=363 chorych), lub do grupy otrzymującej 80 mg simwastatyny i 10 mg ezetymibu (n=357 chorych). Badanie poprzedzone okresem wstępnym w którym na okres 6 tyg. odstawiano leki obniżające poziom lipidów. U wszystkich chorych oceniano grubość kompleksu błona wewnętrzna – błona środkowa (intima-media thickness, IMT) w tętnicy szyjnej i udowej (na wysokości prawej i lewej tętnicy szyjnej wspólnej, opuszce i tętnicy wewnętrznej, oraz prawej i lewej tętnicy udowej). Badania kontrolne po 1., 3. mies. i następnie co 3 mies., a badanie ultrasonograficzne po 6, 12, 18 i 24 mies.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: zmiany w grubości IMT, definiowanej jako średnia z pomiarów uzyskanych z 6 pomiarów (prawej i lewej tętnicy szyjnej wspólnej, opuszce i tętnicy wewnętrznej).
Drugorzędowy punkt końcowy: liczba chorych z regresją średniej grubości IMT, liczba chorych z nowopowstałymi blaszkami miażdżycowymi o grubości >1,3 mm, zmiany w maksymalnej grubości IMT w tętnicach szyjnych, zmiany w grubości IMT w tętnicach udowych.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: zmiany w grubości IMT, definiowanej jako średnia z pomiarów uzyskanych z 6 pomiarów (prawej i lewej tętnicy szyjnej wspólnej, opuszce i tętnicy wewnętrznej).
Drugorzędowy punkt końcowy: liczba chorych z regresją średniej grubości IMT, liczba chorych z nowopowstałymi blaszkami miażdżycowymi o grubości >1,3 mm, zmiany w maksymalnej grubości IMT w tętnicach szyjnych, zmiany w grubości IMT w tętnicach udowych.
Wyniki
Średni wiek chorych wyniósł 46 lat, mężczyźni stanowili 52% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 16% chorych, przebyty zawał u 5,5%, cukrzycę u 2%. Palacze – 29% badanych. Średni BMI – 26,7 kg/m2 w grupie leczonej simwastatyną i 27,4 kg/m2 w grupie terapii skojarzonej (p=0,047), średnia wartość BP – 125/78 mm Hg.
Stężenie cholesterolu uległo obniżeniu zarówno w grupie otrzymującej simwastatynę (z 317,8 do 192,7 mg/dl) jak i w grupie terapii skojarzonej (z 319,0 do 141,3 mg/dl) z istotną statystycznie różnicą pomiędzy grupami (p<0,01). Podobną różnicę pomiędzy grupami obserwowano w odniesieniu do stężenia Ch (p<0,01), HDL (p=0,05) i TG (p<0,01) oraz CRP (p<0,01).
Pierwszorzędowy punkt końcowy: po 24 mies. leczenia różnica w grubości IMT w grupie leczonej simwastatyną wyniosła 0,0058±0,0037 mm, a grupie terapii skojarzonej 0,0111±0,0038 mm. Różnica pomiędzy grupami (0,0053 mm) nie osiągnęła istotności statystycznej (p=0,29). Również w poszczególnych okresach czasowych nie wykazano różnic w grubości IMT pomiędzy grupami. Natomiast obserwowano nieznaczny wzrost grubości IMT w obu grupach po okresie 2 lat, o 0,0095±0,0040 mm w grupie leczonej simwastatyna (p=0,02) i o 0,0121±0,0038 mm w grupie terapii skojarzonej (p<0,01).
Drugorzędowy punkt końcowy: regresję średniej grubości IMT obserwowano u 44,4% chorych w grupie leczonej simwastatyna i u 45,3% w grupie terapii skojarzonej (p=0,92). Liczba chorych z nowopowstałymi blaszkami miażdżycowymi była również porównywalna pomiędzy grupami, 2,8% vs 4,7% chorych (p=0,20). Nie obserwowano różnic w maksymalnej grubości IMT w tętnicach szyjnych, 0,0103±0,0049 vs 0,0175±0,0049 mm odpowiednio w grupach (p=0,27). Również nie stwierdzono różnic pomiędzy grupami w grubości IMT w tętnicy szyjnej wspólnej (p=0,93), w opuszce (p=0,37) i tętnicy szyjnej wewnętrznej (p=0,21) jak i w tętnicach udowych (p=0,16).
Objawy uboczne obserwowano u podobnej liczby chorych, u 29,5% chorych w grupie leczonej simwastatyną i u 34,2% chorych w grupie terapii skojarzonej. Leczenie przerwało 2,2% vs 2,8% chorych odpowiednio w grupach z powodu wzrostu poziomu markerów uszkodzenia wątroby powyżej 3 razy powyżej górnej granicy normy. Wzrost poziomu kinazy kreatynowej powyżej 10 razy powyżej górnej granicy normy obserwowano u 2,2% vs 1,1% chorych w grupach. Zdarzenia serowo-naczyniowo odnotowano u 7 chorych (w tym 1 zgon sercowo-naczyniowy) w grupie leczonej simwastatyną i u 10 chorych (w tym 2 zgony sercowo-naczyniowe) w grupie terapii skojarzonej.
Wnioski. U chorych z hipercholesterolemią rodzinną skojarzone leczenie simwastatyną i ezetymibem nie wiąże się z istotną statystycznie redukcją grubości kompleksu intima-media w porównaniu do leczenia samą simwastatyną, pomimo większego obniżenia stężenia LDL i CRP.
Stężenie cholesterolu uległo obniżeniu zarówno w grupie otrzymującej simwastatynę (z 317,8 do 192,7 mg/dl) jak i w grupie terapii skojarzonej (z 319,0 do 141,3 mg/dl) z istotną statystycznie różnicą pomiędzy grupami (p<0,01). Podobną różnicę pomiędzy grupami obserwowano w odniesieniu do stężenia Ch (p<0,01), HDL (p=0,05) i TG (p<0,01) oraz CRP (p<0,01).
Pierwszorzędowy punkt końcowy: po 24 mies. leczenia różnica w grubości IMT w grupie leczonej simwastatyną wyniosła 0,0058±0,0037 mm, a grupie terapii skojarzonej 0,0111±0,0038 mm. Różnica pomiędzy grupami (0,0053 mm) nie osiągnęła istotności statystycznej (p=0,29). Również w poszczególnych okresach czasowych nie wykazano różnic w grubości IMT pomiędzy grupami. Natomiast obserwowano nieznaczny wzrost grubości IMT w obu grupach po okresie 2 lat, o 0,0095±0,0040 mm w grupie leczonej simwastatyna (p=0,02) i o 0,0121±0,0038 mm w grupie terapii skojarzonej (p<0,01).
Drugorzędowy punkt końcowy: regresję średniej grubości IMT obserwowano u 44,4% chorych w grupie leczonej simwastatyna i u 45,3% w grupie terapii skojarzonej (p=0,92). Liczba chorych z nowopowstałymi blaszkami miażdżycowymi była również porównywalna pomiędzy grupami, 2,8% vs 4,7% chorych (p=0,20). Nie obserwowano różnic w maksymalnej grubości IMT w tętnicach szyjnych, 0,0103±0,0049 vs 0,0175±0,0049 mm odpowiednio w grupach (p=0,27). Również nie stwierdzono różnic pomiędzy grupami w grubości IMT w tętnicy szyjnej wspólnej (p=0,93), w opuszce (p=0,37) i tętnicy szyjnej wewnętrznej (p=0,21) jak i w tętnicach udowych (p=0,16).
Objawy uboczne obserwowano u podobnej liczby chorych, u 29,5% chorych w grupie leczonej simwastatyną i u 34,2% chorych w grupie terapii skojarzonej. Leczenie przerwało 2,2% vs 2,8% chorych odpowiednio w grupach z powodu wzrostu poziomu markerów uszkodzenia wątroby powyżej 3 razy powyżej górnej granicy normy. Wzrost poziomu kinazy kreatynowej powyżej 10 razy powyżej górnej granicy normy obserwowano u 2,2% vs 1,1% chorych w grupach. Zdarzenia serowo-naczyniowo odnotowano u 7 chorych (w tym 1 zgon sercowo-naczyniowy) w grupie leczonej simwastatyną i u 10 chorych (w tym 2 zgony sercowo-naczyniowe) w grupie terapii skojarzonej.
Wnioski. U chorych z hipercholesterolemią rodzinną skojarzone leczenie simwastatyną i ezetymibem nie wiąże się z istotną statystycznie redukcją grubości kompleksu intima-media w porównaniu do leczenia samą simwastatyną, pomimo większego obniżenia stężenia LDL i CRP.
Stan chorobowy:
hipercholesterolemia / hiperlipidemia
Leczenie:
leki p.lipidowe / statyny / simwastatyna
leki p.lipidowe / ezetimib
Piśmiennictwo:
Kastelein JJ, Akdim F, Stroes ES, Zwinderman AH, Bots ML, Stalenhoef AF, Visseren FL, Sijbrands EJ, Trip MD, Stein EA, Gaudet D, Duivenvoorden R, Veltri EP, Marais AD, de Groot E; ENHANCE Investigators. Simvastatin with or without ezetimibe in familial hypercholesterolemia. N Engl J Med. 2008 Apr 3, 358(14), 1431-1443. [PMID]: 18376000 .
Kastelein JJ, Sager PT, de Groot E Veltri E. Comparison of ezetimibe plus simvastatin versus simvastatin monotherapy on atherosclerosis progression in familial hypercholesterolemia: Design and rationale of the Ezetimibe and Simvastatin in Hypercholesterolemia Enhances Atherosclerosis Regression (ENHANCE) trial. Am Heart J. 2005 Feb, 149(2), 234-239. [PMID]: 15846260.
Opracował:
dr n. med. Krzysztof Stępień

- |
- © 2007-10.05.2025 Fundacja Instytut Aterotrombozy
- |
- www.FaktyMedyczne.pl ISSN 2081-8017
- |
- Nota prawna
- |
- Kontakt z nami
- |
- Pracuj dla nas
- |
Technologia: