Tradycyjnie pomost żylny do zabiegów pomostowania kardiochirurgicznego (coronary artery bypass grafting, CABG) jest pobierany po linijnym nacięciu skóry. Zabieg ten jest często powikłany obrzękiem, krwawieniem, opóźnionym gojeniem się rany, rozejściem się rany czy też zapaleniem tkanek. Endoskopowe pobranie żyły zmniejsza ryzyko powikłań, skraca czas pobytu w szpitalu i jest lepiej tolerowane przez chorych. Brak jest danych oceniających drożność pomostu w dłuższych obserwacjach po pobraniu endoskopowym.

 

Ocena drożności pomostu żylnego pobranego tradycyjnie i endoskopowo, oraz ocena wyników leczenia w po 3 latach obserwacji.

Grupę badaną stanowiło 3000 chorych w wieku pomiędzy 18 a 80 lat, kierowanych do pierwszorazowego zabiegu CABG, z założeniem co najmniej 2 pomostów żylnych

W badaniu analizowano wyniki uzyskane w badaniu PREVENT IV. W grupie chorych u których żyłę pobierano bezpośrednio po nacięciu skóry było n = 1247 chorych, w grupie w której pobierano żyłę endoskopowo n = 1753 chorych. Ocena angiograficzna pomostów pomiędzy 12 a 18 mies. po leczeniu chirurgicznym. Ocena kliniczna chorych coroczna przez okres 5 lat.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: niewydolność pomostu żylnego. Klinicznie zgon, zawał, ponowna rewaskularyzacja w okresie 3 lat.

Średni wiek chorych wyniósł 64 lat, mężczyźni stanowili 79% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 75% chorych, przebyty zawał u 42%, przebyte PCI u 26%, niewydolność nerek u 2%, cukrzycę u 38%, hipercholesterolemię u 75%, przebyty udar u 5,5%, chorobę naczyń obwodowych u 12%. Palacze – 23% badanych. Średni BMI – 29 kg/m², średnia wartość BP – 134/75 mm Hg.

Średni czas do wykonania badania angiograficznego wyniósł 12,6 mies. Łącznie implantowano 4290 pomostów, w tym n = 1969 pomostów w grupie w której żyłę pobierano bezpośrednio po nacięciu skóry i n = 2321 pomostów w grupie w której żyłę pobrano endoskopowo.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: niewydolność pomostu stwierdzono u 38,0% chorych w grupie w której użyto żyłę pobraną bezpośrednio po nacięciu skóry i u 46,7% chorych u których żyłę pobrano endoskopowo (OR 1,45; 95% CI 1,20-1,76; p < 0,001). Zamknięcie pomostu stwierdzono u 33,8 vs 42,6% chorych odpowiednio w grupach (OR 1,47; 95% CI 1,20-1,79; p < 0,001). Niewydolność stwierdzono w przypadku 22,6% pomostów w grupie w której użyto żyłę pobraną bezpośrednio po nacięciu skóry i 27,2% pomostów w grupie  u których żyłę pobrano endoskopowo (OR 1,34; 95% CI 1,14-1,59; p < 0,001). Okluzję odpowiednio w 19,4 vs 24,2% pomostów (OR 1,39; 95% CI 1,17-1,66; p < 0,001).

Klinicznie gorsze wyniki leczenia stwierdzono w grupie chorych u których użyto żyły pobranej endoskopowo. Zmarło, stwierdzono zawał lub wykonano ponowną rewaskularyzacje u 17,4% chorych w grupie w której użyto żyłę pobraną bezpośrednio po nacięciu skóry, a u 20,2% chorych u których pobrano żyłę endoskopowo (OR 1,22; 95% CI 1,01-1,47; p = 0,04). Zmarło 5,8 vs 7,4% chorych odpowiednio w grupach (OR 1,52; 95% CI 1,13-2,04; p = 0,005). W analizie w której dobierano chorych parami (propensity-score model) wykazano również przewagę pomostów wykonanych z żył pobranych bezpośrednio po nacięciu skóry. Zarówno ryzyko niewydolności pomostów (OR 1,35; 95% CI 1,15-1,60; p < 0,001) jak i punkt złożony, zgon, zawał i ponowna rewaskularyzacja (OR 1,26; 95% CI 1,06-1,89; p = 0,02) było wyższe w grupie w której żyłę pobierano endoskopowo.

Endoskopowe pobranie żyły celem wykonania pomostu wieńcowego jest związane z gorszymi wynikami klinicznymi i gorszymi wynikami angiograficznymi. Ocena technik pobierania żył na pomosty wymaga oceny w dużym badaniu randomizowanym.