Leczenie zakrzepicy żył głębokich i zatorowości płucnej jest bardzo skuteczne, ale długoterminowe wyniki są gorsze z powodu nawrotu zakrzepicy. W leczeniu przewlekłym stosuje się antykoagulanty, lecz wymagają one ciągłego monitorowania wskaźnika INR, wchodzą w interakcje z innymi lekami i spożywanymi posiłkami oraz są przyczyną poważnych krwawień. Riwaroxaban – doustny, bezpośredni inhibitor czynnika Xa, jest bardzo skuteczny w zapobieganiu zakrzepicy żylnej pod zabiegach ortopedycznych. Nie wymaga ciągłego monitorowania ani nie wchodzi w interakcje z lekami i spożywanymi posiłkami.

 

Ocena skuteczności pojedynczej dawki riwaroxabanu w leczeniu ostrej zakrzepicy żył głębokich (Einstein-Acute DVT) i ostrej zatorowości płucnej (Einstein-Acute PE) oraz w przewlekłej terapii obu przypadków (Einstein-Extension).

Prospektywne, z randomizacją, wieloośrodkowe, z grupą kontrolną.

Grupę badaną stanowiło 3449 chorych z ostrą, objawową, obiektywnie potwierdzoną zakrzepicą żył głębokich, bez objawów zatorowości płucnej.

Randomizacja do grupy leczonej riwaroxabanem (n=1731) lub do grupy leczonej standardowo (n=1718). Riwaroxaban podawano w dawce 15 mg dwa razy dziennie przez pierwsze 3 tygodnie, a następnie 20 mg dziennie z leczeniem planowanym na 3, 6 lub 12 miesięcy. W grupie leczonej standardowo leczenie rozpoczynano od podania enoksaparyny w dawce 1 mg/kg dwa razy dziennie łącznie z warfaryną lub acenokumarolem. Leczenie enoksaparyną przerywano jeżeli wskaźnik INR był ≥2 w dwóch kolejnych dniach, a chory otrzymywał lek przez co najmniej 5 dni. Warfarynę lub acenokumarol stosowano w zmiennych dawkach z utrzymaniem INR w granicach 2,0–3,0.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: nawrót objawowej zatorowości żylnej (zakrzepica żył głębokich lub zatorowość płucna zakończona lub niezakończona zgonem). W ocenie bezpieczeństwa klinicznie istotne krwawienia.

Drugorzędowy punkt końcowy: zgony, zdarzenia naczyniowe (ostry zespół wieńcowy, udar niedokrwienny, TIA, zator obwodowy). Korzyść kliniczna zastosowanego leczenia określana jako pierwszorzędowy punkt końcowy i duże krwawienia.

Średni wiek chorych wynosił 56 lat, 57% badanych stanowili mężczyźni. U 61% chorych nie ustalono przyczyny zakrzepicy żył głębokich, w pozostałej grupie zakrzepicę rozpoznano po (możliwość kilku przyczyn): przebytych zabiegach chirurgicznych lub urazach u 19,5%, z powodu unieruchomienia u 15%, w przebiegu leczenia estrogenami u 7%, w przebiegu choroby nowotworowej u 6%, w przebiegu połogu u 0,5% chorych. Wcześniej przebyta zatorowość żylna – u 19% chorych. Średni czas leczenia enoksaparyną wynosił 8 dni, a na koniec leczenia enoksaparyną u 81% chorych stwierdzono INR ≥2.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: nawrót zatorowości żylnej stwierdzono u 2,1% chorych leczonych riwaroxabanem i u 3,0% chorych w grupie leczonej enoksaparyną i antykoagulantami (HR 0,68; 95% CI 0,44–1,04; p<0,001 dla non-inferiority, p=0,08 dla superiority). Natomiast krwawienia istotne klinicznie stwierdzono u 8,1% chorych w obu grupach (p=0,77).

Drugorzędowy punkt końcowy: z zastosowanego leczenia nie odniosło korzyści klinicznej 2,9% chorych w grupie leczonej riwaroxabanem i 4,2% chorych w grupie leczonej standardowo (HR 0,67; 95% CI 0,47–0,95; p=0,03). Zdarzenia naczyniowe obserwowano u 0,7% v. 0,8% chorych odpowiednio w grupach.

Prospektywne, z randomizacją, wieloośrodkowe, przeprowadzone metodą podwójnie ślepej próby, z grupą kontrolną.

 

Grupę badaną stanowiło 1197 chorych po przebytej ostrej zakrzepicy żył głębokich lub zatorowości płucnej potwierdzonej badaniami, a chorzy zostali zakwalifikowani do przewlekłego leczenia antykoagulantami.

 

Randomizacja do grupy leczonej riwaroxabanem (n=197) lub do grupy placebo (n=197). Riwaroxaban podawano w dawce 20 mg dziennie z leczeniem planowanym przez 6 lub 12 miesięcy.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: nawrót objawowej zatorowości żylnej (zakrzepica żył głębokich lub zatorowość płucna zakończona lub niezakończona zgonem). W ocenie bezpieczeństwa duże krwawienia.

Drugorzędowy punkt końcowy: zgony, zdarzenia naczyniowe (ostry zespół wieńcowy, udar niedokrwienny, TIA, zator obwodowy). Korzyść kliniczna zastosowanego leczenia określana jako pierwszorzędowy punkt końcowy i duże krwawienia.

 

Średni wiek chorych wynosił 58 lat, 58% badanych stanowili mężczyźni. U 74% chorych nie ustalono przyczyny zakrzepicy żył głębokich, w pozostałej grupie zakrzepicę rozpoznano (możliwość kilku przyczyn) po przebytych zabiegach chirurgicznych lub urazach u 4,0%, z powodu unieruchomienia u 14%, w przebiegu leczenia estrogenami u 4%, w przebiegu choroby nowotworowej u 5% chorych. Wcześniej przebyta zatorowość żylna – u 16% chorych.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: nawrót zatorowości żylnej stwierdzono u 1,3% chorych leczonych riwaroxabanem i u 7,1% chorych w grupie placebo (HR 0,18; 95% CI 0,09–0,39; p<0,001). Natomiast krwawienia istotne klinicznie stwierdzono u 6,0% v. 1,2% chorych odpowiednio w grupach (HR 5,19; 95% CI 2,3–11,7; p<0,001).

Drugorzędowy punkt końcowy: z zastosowanego leczenia nie odniosło korzyści klinicznej 2,0% chorych w grupie leczonej riwaroxabanem i 7,1% chorych w grupie placebo (HR 0,28; 95% CI 0,15–0,53; p<0,001). Zdarzenia naczyniowe obserwowano u 3 v. 4 chorych odpowiednio w grupach.

 

Leczenie antykoagulogiczne riwaroxabanem poprawia stosunek korzyści do ryzyka zarówno w ostrej, jak i przewlekłej fazie zatorowości żylnej.