Przerwanie nałogu palenia, w grupie palaczy z choroba wieńcową, wiąże się z 36% zmniejszeniem ryzyka zgonu co powoduje, że zaprzestanie palenia jest podstawą wtórnej prewencji chorób sercowo-naczyniowych. Znaczna część chorych po przebytym zawale serca lub po innej hospitalizacji z powodu chorób sercowo-naczyniowych zrywa z nałogiem, lecz w większości przypadków zaprzestanie palenia jest krótkotrwałe. Farmakoterapia jest jedną z strategii postępowania celem przerwania nałogu palenia tytoniu. Wareniklina, częściowy antagonista receptora acetylocholinowego nikotyny α4β2, jest skuteczna w przerwaniu palenia tytoniu w grupie zdrowych palaczy. Sympatykomimetyczny efekt nikotyny na układ krążenia jest pośredniczono poprzez receptor nikotynowy α3β2, którego pobudzenie prowadzi do przyspieszenia pracy serca, wzrostu kurczliwości i ciśnienia tętniczego, w efekcie prowadząc do wazokonstrykcji i zmniejszenia przepływu także w naczyniach wieńcowych. Wareniklina nie wpływa na układ krążenia, ale nie oceniano jej skuteczności w przypadku grupy palaczy z chorobami sercowo-naczyniowymi.

 

Ocena i skuteczności warenikliny stosowanej u chorych z chorobami sercowo-naczyniowymi.

Grupę badaną stanowiło 714 chorych w wieku 35-75 lat, palący ≥ 10 papierosów dziennie, nie próbujący rzucić palenie w ciągu ostatnich 3 mies., z udokumentowaną chorobą sercowo-naczyniową (z wyłączeniem nadciśnienia tętniczego). Do badania nie włączano chorych po przebytych zabiegach inwazyjnych na naczyniach, z niekontrolowanym nadciśnieniem tętniczym, z znaczącymi ubytkami neurologicznymi, chorobami naczyń obwodowych po przebytych amputacjach lub z ciążka niewydolnością serca jak również chorych leczonych z powodu depresji.

Średni wiek chorych wyniósł 56 lat, mężczyźni stanowili 79% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 56% chorych, dusznicę bolesną u 51%, przebyty zawał u 49%, przebyte PCI u 49%, niewydolność serca u 4%, cukrzycę u 15%, incydenty mózgowe u 11%, chorobę naczyń obwodowych u 15%. Średni BMI – 27,5 kg/m².

Średni okres palenia tytoniu – 40 lat, Średnia liczba wypalanych papierosów – 22 szt. dziennie. Średni wskaźnik Fagerströma – 5,7.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: w ciągu ostatnich 4 tyg. leczenia nie paliło tytoniu 47,0% chorych w grupie otrzymującej wareniklinę i 13,9% chorych w grupie placebo (OR 6,11; 95% CI 4,18-8,93; p < 0,0001).

Drugorzędowy punkt końcowy: korzystny wynik leczenia warenikliną obserwowano również w okresie pomiędzy 9 a 24 i pomiędzy 9 a 52 tyg. badania. Nie paliło odpowiednio 28,2 vs 9,5% chorych w grupie leczonej warenikliną vs placebo w okresie pomiędzy 9 a 24 tyg. badania (OR 3,92; 95% CI 2,55-6,03; p < 0,0001) i 19,2 vs 7,2% chorych w okresie pomiędzy 9 a 52 tyg. badania (OR 3,14; 95% CI 1,93-5,11; p < 0,0001).

Po 12 tygodniach co najmniej 7 dniowy okres bez palenia tytoniu stwierdzono u 54,1 vs 18,1% chorych w grupie leczonej vs w grupie placebo (p< 0,0001), po 24 tyg. u 34,9 vs 15,9% chorych (p < 0,0001) i po 52 tyg. 27,9 vs 15,9% chorych odpowiednio w grupach (p < 0,0001).

Badanie przerwało z powodu objawów ubocznych 9,6% chorych w grupie leczonej warenikliną i 4,3% chorych w grupie placebo. Najczęściej zgłaszanymi objawami ubocznymi były nudność (29,5 vs 8,6% chorych odpowiednio w grupach), ból głowy (12% chorych w grupach) i bezsenność (11,9 vs 6,6% chorych). Poważne objawy uboczne obserwowano u 6,5% chorych w grupie leczonej warenikliną i u 6,0% chorych w grupie placebo. Objawy psychiatryczne inne niż bezsenność obserwowano u 22,1% chorych w grupie leczonej warenikliną i u 9,7% chorych w grupie placebo. Zaburzenia depresyjne wystąpiły z jednakową częstością w grupach u 3,1 vs 2,3% chorych odpowiednio w grupach.

W czasie badania zdarzenia sercowo-naczyniowe obserwowano u 7,1% chorych w grupie leczonej wareniklina i u 5,7% chorych w grupie placebo. W czasie badania zmarło 2 chorych w grupie leczonej i 5 w grupie placebo. Nie obserwowano różnic w wartościach ciśnienia tętniczego po 12 tyg. trwania badania.

 

Wareniklina jest skuteczna w przerywaniu nałogu palenia u chorych z chorobami sercowo-naczyniowymi. Lek jest dobrze tolerowany i nie powoduje zwiększenia niepożądanych zdarzeń sercowo-naczyniowych oraz liczby zgonów.