Wstęp
Skuteczność i bezpieczeństwo stosowania leków przeciwnadciśnieniowych u dzieci uległy istotnym zmianom w ostatnich latach w wyniku licznych badań klinicznych. Jednak większość z badań wykonano u dzieci w wieku > 6 lat. Brak danych na temat leczenia młodszych dzieci, szczególnie u tych z chorobami nerek i z nadciśnieniem wtórnym. Walsartan jest skutecznym lekiem przeciwnadciśnieniowym, z redukcją proteinurii co szczególnie jest korzystne u chorych z chorobami nerek.
Cel badania
Ocena skuteczności i bezpieczeństwa stosowania walsartanu w obniżeniu ciśnienia tętniczego u dzieci w wieku 1 do 5 lat.
Grupę badaną stanowiło 90 dzieci w wieku od 1 do 5 lat, z SBP ≥ 95 procentyla dla wieku, płci i wzrostu, o masie ciała > 8 kg. Do badania nie włączano dzieci z poważnymi chorobami narządów, koarktacją aorty, obustronnym zwężeniem tętnic nerkowych i zakwalifikowanych do przeszczepu narządów.
Randomizacja po tygodniu stosowania placebo do grupy otrzymującej mała dawkę walsartanu (n = 37 dzieci), do grupy otrzymującej średnia dawkę walsartanu (n = 18 dzieci) i do grupy otrzymującej dużą dawkę walsartanu (n = 35 dzieci). Dawka leku w zależności od masy ciała. Po 2 tyg. leczenia chorych randomizowano do grupy w dalszym ciągu otrzymujących ta samą dawkę leku (n = 44 dzieci) lub do grupy placebo (n = 43 dzieci). Po kolejnych 2 tyg. rozpoczynano fazę otwartą badania w której do 52 tyg. leczono walsartanem z uzyskaniem docelowym wartości SBP < 95 procentyla. Walsartan stosowano w dawce wstępnej 20 mg, zwiększając dawkę do 80 mg. W przypadku nie uzyskania wartości docelowych dodawano 12,5 mg hydrochlorotiazyd. W początkowym okresie badania kontrolne na zakończenie każdej fazy badania, w fazie otwartej co 2 tyg. przez pierwszych 8 tyg., a następnie co 8-10 tyg. do zakończenia badania.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: zmiana SBP na koniec fazy pierwszej badania w porównaniu z wartościami wyjściową i zmiana SBP na koniec fazy drugiej badania w porównaniu z wartościami na koniec fazy pierwszej.
Drugorzędowy punkt końcowy: zmiany BP na koniec każdej fazy badania.
Średni wiek dzieci wyniósł 3,2 lata, chłopcy stanowili 60% badanych. Średni BMI – 17 kg/m2, średnia wartość BP – 115/69 mm Hg.
Choroby nerek stwierdzono u 63% dzieci, zakażenia i infekcje u 47%, choroby wrodzone i genetyczne u 42%. Otyłość rozpoznano u 7% dzieci. Przed włączeniem do badania 71% dzieci było leczonych z powodu nadciśnienia tętniczego głównie ACEI i CCB.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: walsartan bez względu na stosowaną dawkę istotnie statystycznie obniżył BP na koniec fazy pierwszej badania. SBP uległo obniżeniu o 8,4 mm Hg w grupie małej dawki, o 8,3 mm Hg w grupie średniej odawki i o 8,6 mm Hg w grupie wysokiej dawki. Obniżenie DBP odpowiednio w grupach o 5,5, 6,4 i 5,5 mm Hg. Dalsze obniżenie wartości SBP na koniec fazy drugiej badania obserwowano w grupie leczonej walsartanem (o 1,5 mm Hg0, natomiast w grupie placebo doszło do wzrostu SBP o 1,5 mm Hg (p = 0,0217). Podobne zmiany obserwowano w stosunku do DBP, spadek o 2,5 mm Hg i wzrost o 2,0 mm Hg odpowiednio w grupach (p = 0,0089).
Drugorzędowy punkt końcowy: w fazie otwartej badania 80 chorych leczono tylko walsartanem (38 dzieci otrzymywało 20 mg leku, 24 – 40 mg i 18 – 80 mg), a 8 dodatkowo hydrochlorotiazydem. Na zakończenie badania u 77% dzieci uzyskano docelowe wartości SBP.
Objawy uboczne obserwowane w czasie badania nie miały związku z stosowanym leczeniem (głównie infekcje). W czasie badania zmarło dwoje dzieci bez związku z stosowanym leczeniem. Nie obserwowano wzrostu stężenia K+ ≥ 5,5 mmol/l. U jednego chorego z zespołem nerczycowym przerwano leczenie w fazie otwartej badania z powodu pogorszenia funkcji nerek.
Wnioski
Walsartan skutecznie obniża SBP i DBP u dzieci w wieku < 6 lat.
Flynn JT, Meyers KE, Neto JP, de Paula Meneses R, Zurowska A, Bagga A, Mattheyse L, Shi V, Gupte J, Solar-Yohay S, Han G; Pediatric Valsartan Study Group. Efficacy and safety of the Angiotensin receptor blocker valsartan in children with hypertension aged 1 to 5 years. Hypertension. 2008 Aug, 52(2), 222-228. [PMID]: 18591457 .