Wstęp
Zmiana stylu życia i włączenie o leczenia statyn powoduje zmniejszenie stężenia LDL i obniżenie ryzyka choroby wieńcowej, to jednak znaczna cześć chorych nie osiąga zalecanych docelowych stężeń LDL. Dodanie ezetimibu do stosowanych statyn w większym stopniu obniża stężenie LDL w porównaniu z monoterapią statynami, co wykazano w badaniach randomizowanych.
Cel badania
Ocena skuteczności ezetimibu stosowano razem z atorwastatyną w dawce 20 mg w porównaniu do podwojonej dawki atorwastatyny stosowanej w monoterapii u chorych z hipercholesterolemią i umiarkowanym ryzykiem choroby wieńcowej, którzy nie osiągnęli zalecanego stężenia LDL < 100 mg/dl według NCEP ATP III (National Cholesterol Education Program Adult Treatment Panel III) po stosowaniu dawki 20 mg atorwastatyny.
Grupę badaną stanowiło 196 chorych w wieku pomiędzy 18 a 79 lat z umiarkowanym ryzykiem choroby wieńcowej, stężeniem LDL pomiędzy 100 a 160 mg/dl, TG ≤ 350 mg/dl. Chorzy stosowali w okresie co najmniej 6 tyg. przed włączeniem do badania statyny w dawce; atorwastatynę 10 mg dziennie, simwastatynę 10-40 mg dziennie, rosuwastatynę 5-10 mg dziennie, prawastatynę 10-40 mg dziennie, fluwastatynę 20-80 mg dziennie, lowastatynę 10-80 mg dziennie, lub ezetimib 10 mg dziennie lub ezetimib w połączeniu z 10 mg prawastatyny dziennie, 20-40 mg fluwastatyny dziennie lub 10-20 mg lowastatyny dziennie.
Randomizacja po 2 tyg. stosowania atorwastatyny w dawce 20 mg dziennie do grupy leczonej 10 mg ezetimibu i 20 mg atorwastatyny (n = 98 chorych) lub do grupy leczonej 40 mg atorwastatyny (n = 98 chorych).
Pierwszorzędowy punkt końcowy: procentowa zmiana stężenia LDL po 6 tyg. leczenia.
Drugorzędowy punkt końcowy: odsetek chorych którzy osiągnęli docelowe wartości LDL, zmiany w innych parametrach lipidogramu i CRP, ocena podgrup badania.
Średni wiek chorych wyniósł 57 lat, mężczyźni stanowili 55% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 90% chorych, zespół metaboliczny u 49%. Dwa lub więcej czynników ryzyka z 10-20% ryzykiem rozwoju choroby wieńcowej w okresie 10lat – 96% chorych. Palacze – 31% badanych. BMI ≥ 30 kg/m2 u 33% chorych.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: leczenie skojarzone 10 mg ezetimibu i 20 mg atorwastatyny w istotnie statystycznie większym stopniu powoduje redukcję stężenia LDL w porównaniu z podwojoną dawkę atorwastatyny. Redukcją stężenie LDL wyniosła 31 vs 11% odpowiednio w grupach, z różnicą pomiędzy grupami wynoszącą 20% (p < 0,001).
Drugorzędowy punkt końcowy: w grupie otrzymującej 10 mg ezetimibu i 20 mg atorwastatyny docelowe wartości LDL stwierdzono u 84% chorych, w grupie otrzymującej 40 mg atorwastatyny u 49% chorych (p < 0,001). Również w grupie otrzymującej leczenie skojarzone obserwowano istotnie statycznie lepsze parametry lipidogramu w porównaniu do grupy leczonej sama atorwastatyna. Nie wykazano różnic w stężeniu HDL, TG i ApoA-1. Stężenie CRP było porównywalne pomiędzy grupami na zakończenie badania.
Korzyść z leczenia skojarzonego obserwowano we wszystkich podgrupach badania obejmujących; płeć, wiek (< 65 lub ≥ 65 lat), rasę, region badania (US lub inny kraj), BMI, zespół metaboliczny (stwierdzony lub bez zespołu), wyjściowe stężenie LDL (≥ 100 i < 130 mg/dl oraz ≥ 130 i < 160 mg/dl), HDL (< 40 lub ≥ 40 mg/dl dla mężczyzn i < 50 lub ≥ 50 mg/dl dla kobiet) i TG (< 150 lub ≥ 150 mg/dl).
Leczenie skojarzone jak i monoterapia atorwastatyną były dobrze tolerowane przez chorych. Wzrost stężenia ALT 3 razy powyżej górnej granicy normy obserwowano u 1 chorego leczonego ezetimibem i atorwastatyną i u 2 chorych leczonych atorwastatyną.
Wnioski
Leczenie skojarzone ezetimibem w dawce 10 mg i atorwastatyną w dawce 20 mg jest dobrze tolerowane i wiąże się z większym obniżeniem stężenia lipidów w porównaniu z podwojoną dawką atorwastatyny do 40 mg dziennie u chorych z hipercholesterolemią i umiarkowanym ryzykiem rozwoju choroby wieńcowej.
Conard SE, Bays HE, Leiter LA, Bird SR, Rubino J, Lowe RS, Tomassini JE, Tershakovec AM. Efficacy and safety of ezetimibe added on to atorvastatin (20 mg) versus uptitration of atorvastatin (to 40 mg) in hypercholesterolemic patients at moderately high risk for coronary heart disease. Am J Cardiol. 2008 Dec 1, 102(11), 1489-1494. [PMID]: 19026302 .