Głównym problemem zdrowotnym u chorych z przewlekłą chorobą nerek nie jest progresja choroby lub wzrost ryzyka zgonu sercowo-naczyniowego. Ryzyko sercowo-naczyniowe wzrasta odwrotnie proporcjonalnie do wielkości filtracji kłębuszkowej pomimo, że u chorych w początkowym okresie przewlekłej choroby nerek ryzyko to jest 4 krotnie wyższe. U chorych z przewlekłymi chorobami nerek często współistnieją choroby sercowo-naczyniowe. Leczenie chorych oparte jest głownie na małych badaniach klinicznych, gdyż w dużych badaniach chorzy z chorobami nerek są wyłączani z oceny. Układ renina-angiotensyna-aldosteron odgrywa istotną rolę w progresji choroby, a angiotensyna II jak i aldosteron odpowiadają za przerost mięśnia lewej komory jak i sztywność naczyń tętniczych. Zarówno ACEI jak ARB skutecznie zwalniają progresję nerkowych i naczyniowych uszkodzeń w przebiegu przewlekłych chorób nerek, to jednak w niewielkim stopniu wpływają na zahamowanie aldestornu, odpowiedzialnego głównie za przerost mięśnia komory, włóknienie i zapalenie zaczyń.

 

Ocena wczesnego włączenia aldosteronu do leczenia chorych z przewlekłymi chorobami nerek.

Grupę badaną stanowiło 112 chorych w wieku pomiędzy 18 a 80 lat, w 2 stadium (GFR 60 do 89 ml/min/1,73 m² i uszkodzenie nerek trwające ≥ 3 mies.) lub 3 (GFR 30 do 59 ml/min/1,73 m²) niewydolności nerek, leczenie ACEI lub ARB przez okres co najmniej 6 mies., z prawidłowo kontrolowanym nadciśnieniem tętniczym

Randomizacja po okresie 4 tyg. okresie próby otwartej do grupy otrzymującej 25 mg spironolaktonu (n = 56 chorych) lub do grupy placebo (n = 56 chorych). Wyjściowo i na zakończenie badania u chorych oceniano ciśnienie tętnicze w 24 godz. monitorowaniu, oceniano masę mięśnia lewej komory w MRI, oraz oceniano prędkość przepływu fali tętna (puls-wave velocity, PWV) i wskaźniki fali tętna (ciśnienie wzmocnienia i indeks wzmocnienia). Kontrolne badania z oceną biochemiczną po 1, 2, 4, 8, 16, 28 i 40 tyg.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: zmiany w masie lewej komory i ocena sztywności aorty w pomiarze PWV.

Drugorzędowy punkt końcowy: rozciągliwość aorty, ciśnienie wzmocnienia, indeks wzmocnienia, ciśnienie tętnicze i albuminuria.

Średni wiek chorych wyniósł 54 lat, mężczyźni stanowili 58% badanych. Średnie stężenie kreatyniny 1,5 mg/dl, GFR 51 ml/min/1,73 m², średnia wartość BP – 130/77 mm Hg.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: w porównaniu do placebo w grupie otrzymującej spironolakton stwierdzono zmniejszenie masy lewej komory o 14 g, a w grupie placebo dalszy wzrost masy o 3 g (p < 0,01). Również zmiana indeksu masy lewej komory był istotnie statystycznie większy w grupie leczonej (6,9 vs 0,3 g/m², p < 0,01). W grupie leczonej parametry związane z rozciągliwością aorty były istotnie statystycznie lepsze. Zmiany w PWV (spadek o 0,8 vs 0,2 m/s, p < 0,01), wskaźniku wzmocnienia (spadek o 4,6 vs 0,4%, p < 0,05) i rozciągliwości aorty (wzrost  o 0,8 vs 0,1, p < 0,01) były większe w grupie leczonej niż w grupie placebo.

Drugorzędowy punkt końcowy: w grupie otrzymującej spironolakton średni spadek SBP był istotnie statystycznie większy niż w grupie kontrolnej (11 vs 5 mm Hg, p < 0,05), podobnie jak i ciśnienia tętna (5 vs 1 mm Hg, p < 0,05). Podobnie centralne SBP (12 vs 4 mm Hg, p < 0,01), średnie ciśnienie tętnicze (8 vs 4 mm Hg, p < 0,05) i centralne ciśnienie tętna (5 vs 1 mm Hg, p < 0,01) było niższe w grupie leczonej. Nie obserwowano różnic w GFR, a leczenie spironolaktonem wiązało się ze spadkiem albuminurii w porównaniu do grupy placebo (21 vs 8 mg/mmol, p< 0,05).

Po 40 tyg. leczenia stężenie potasu było nieznacznie większe w grupie leczonej spironolaktonem (4,6 vs 4,4 mmol/l w grupie placebo, p < 0,05).

 

Leczenie spironolaktonem zmniejsza masę lewej komory i poprawia rozciągliwość aorty we wczesnym okresie przewlekłych chorób nerek chorych. Uzyskane wyniki sugerują, że leczenie sprionolaktonem powinno wiązać się z zmniejszeniem zdarzeń sercowo-naczyniowych, dlatego lek ten wymaga dalszych badań celem oceny skuteczności w zmniejszeniu liczby zdarzeń niepożądanych.