Wstęp. Cel badania
Zespół metaboliczny jest związany z ryzykiem rozwoju chorób sercowo-naczyniowych i cukrzycy typu 2. Etiologia zespołu jest nieznana lecz przypuszczalnie związana z powiązaniami genetycznymi, metabolicznymi i środowiskowymi, w tym z dietą. Dieta, choć jej rola w etiologii zespołu jest niejasna, jest celem postepowania w zespole metabolicznym w obniżeniu ryzyka chorób naczyniowo-sercowych.
Chorzy prowadzący siedzący tryb życia, którzy w ciągu ostatnich 6 miesiącach nie uczestniczyli w pragramach odchudzajacych i pozostawali na stałym poziomie masy ciała. Chorzy włączani do badania spełniali co najmniej 3 kryteria rozpoznania zespołu metabolicznego według APT III. 1. Obwód pasa >102 u mężczyzn i >88cm u kobiet 2. HDL-C <40mg/dl mężczyźni i <50mg/dl kobiety 3. TG>150mg/dl 4. BP>130/85 mmHg 5. IFG glukoza >110mg/dl.
Chorzy byli randmizowani do grup 1:1. Grupa z dietą typu śródziemnomorskiego była intensywnie szkolona, i w razie potrzeby zmniejszano dawki kalorii. Posiłki zawierały węglowodany 50-60% składu, białko 15-20%, tłuszcz <30%, tłuszcze nasycone <10%, choesterol <300mg/dzień. Pacjenci spożywali 200-300gowoców, 125-150g warzyw i 25-50g orzechów włoskich, dodatkowo ziarna zbóż i oliwa z oliwek.
Ocenę funkcji śródbłonka dokonywano za pomocą testu z L-argininą. Bolus 3g argininy podawano w ciągu 60sek i oceniano wzrost BP i agregacje płytek w skalach 5 punktowych. Insulinowrażliwość oceniano za pomocą HOMA [homeostasis model assessment] według wzoru: glukoza na czczo(mmol/l) x poziom insuliny na czczo(um/l)/25. U badanych oznanaczano poziomy lipidów, hs-CRP, IL6, IL7, IL18.
Po 2 latach chorzy z grupy diety śródziemnomorskiej spożywali posiłki o mniejszej kaloryczności RR -100kcal/db(95%CI;-178 do -21) p<0.001, mniej tłuszczy RR -1.4%(95%CI;-2.8 do -0.2) p<0.001, tłuszczy nasyconych RR -5.3%(95%CI;-9.5 do -2.0) p<0.001, ale więcej MUFA RR 3.0%(95%CI;1.0 do 5.0) p<0.001 i PUFA RR 0.9%(95%CI;0.3 do 1.5) p=0.01. Chorzy więcej spożywali weglowodanów złożonych (o 7%), włóknika (o 16g/db), warzyw (o 274g/db), ziarn zbóz (o 103g/db) i oliwy z oliwek (o 8g/db) a mniej cholesterolu o RR -80mg/db(95%CI;-135 do 25) p<0.001 i alkoholu (o -2g/db).
Aktywność fizyczna pomiędzy grupami była porównywalna.
W grupie interwencyjnej diety doszło do spadku masy ciała RR -2.8kg(95%CI;-5.1 do -0.5) p<0.001, BMI (o -0.8 p=0.01) i obwodu brzucha (o -2 cm p=0.01).
Poziom glukozy na czczo był nizszy w grupie diety o RR -6mg/dl(95%CI;-11 do -2) p<0.001. Poziom insulinu uległ obnizeniu o RR -3.5uU/ml(95%CI;-6.1 do -1.7) p=0.01, a wskaźnik HOMA RR -1.1(95%CI;-1.9 do -0.3) p<0.001. Nastąpił wzrost aktywności śródbłonka w grupie diety interwencyjnej ocenianej w teście z argininą o RR 1.7(95%CI;1.0 do 2.4) p<0.001. Również uległy obnizeniu markery zapalenia hs-CRP RR -1.0mg/l(95%CI;-1.7 do -0.3) p=0.01, jak również IL6 o RR -0.6pg/ml(95%CI;-1.1 do -0.1) p=0.04, IL7 RR -0.5pg/ml(95%CI;-0.9 do -0.1) p=0.04 i IL18 RR -15pg/ml(95%CI;-28 do -2) p=0.03.
Po 2 latach stosowania diety śródziemnomorskiej 40 chorych w dalszym ciągu spełniało kryteria zespołu metabolicznego, w porównaniu do 78 chorych z grupy diety tradycyjnej p<0.001.
Wyniki
Dieta środziemnomorska może być efektywna w redukowaniu obecności zespołu metablicznego i związanego z nim ryzyka chorób naczyniowo-sercowych.
Esposito K, Marfella R, Ciotola M, Di Palo C, Giugliano F, Giugliano G, D'Armiento M, D'Andrea F, Giugliano D. Effect of a mediterranean-style diet on endothelial dysfunction and markers of vascular inflammation in the metabolic syndrome: a randomized trial. JAMA. 2004 Sep 22, 292(12), 1440-6. [PMID]: 15383514.
drukuj
