Dieta o małym indeksie glikemicznym nie tylko poprawia skuteczność leczenia cukrzycy, ale również zmniejsza ryzyko sercowo-naczyniowe. Obserwuje się w czasie jej stosowania obniżenie stężenia HDL, TG, inhibitora aktywatora plazminogenu i CRP. Znaczenie i praktyczne zastosowanie diety o małym indeksie glikemicznym jest nie do końca poznane, gdyż w badaniach często nie uzyskuje się jasnych korzyści związanych z wprowadzeniem tej diety. Metaanalizy, często oparte na małej liczbie chorych i o krótkich okresie obserwacji wskazują jednak, że uzyskuje się redukcję stężeń glikolizowanych białek.

 

Ocena diety o małym indeksie glikemicznym zastosowanej u chorych z cukrzycą typu 2, leczonych doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi. W grupie kontrolnej stosowano dietę z wysoką zawartością włóknika pochodzenia roślinnego.

Grupę badaną stanowiło 210 chorych z cukrzycą typu 2, leczonych doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi z wyłączeniem akarbozy, na stałych dawkach leków w ostatnich 3 mies., z stężeniem hemoglobiny glikolizowanej (glycated hemoglobin, HbA_1C) pomiędzy 6,5-8,0%.

Randomizacja do grupy otrzymującej dietę o małym indeksie glikemicznym (n = 104 chorych) lub do grupy w której stosowano dietę  z wysoką zawartością włóknika pochodzenia roślinnego (n = 106 chorych). W diecie o niskim indeksie glikemicznym preferowano; pieczywo niskokaloryczne, płatki owsiane, otręby, makarony, preparowany ryż, fasolę, groch, soczewicę i orzechy, owoce i warzywa. Główne składniki diety z wysoka zawartością włóknika to; pieczywo gruboziarniste, płatki zbożowe, brązowy ryż, pomidory, krakersy, owoce, warzywa. Ponieważ większość chorych miała nadwagę, informowano uczestników badania, że w badaniu nie dąży się do obniżenia masy ciała, ale ocenia się wpływ diety na parametry biochemiczne. Wszyscy uczestnicy badania byli informowani o zasadach tworzenia diety, jak i skład diety był kontrolowany przez dietetyków. Kontrolne badania w 2. i 4. tyg., a następnie co mies. przez okres 6 mies.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: zmiany w stężeniu HbA_1C, glukozy, HDL, TG, CRP i ciśnienia krwi.

Drugorzędowy punkt końcowy: ubytek masy ciała.

Średni wiek chorych wyniósł 61 lat, mężczyźni stanowili 61% badanych. Średni czas trwania cukrzycy – 7,9 lat. Palacze – 7% badanych. Średni BMI – 31 kg/m², średnia wartość BP – 128/75 mm Hg. Średnie stęknie glukozy na czczo – 140 mg/dl, HbA_1C – 7,1%, LDL – 100 mg/dl, HDL – 43 mg/dl, TG – 125 mg/dl.

Wartość energetyczna zastosowanych diet podobna w grupach, jak również zawartość poszczególnych składników tworzących dietę. Zawartość włóknika była wyższa w grupie w której stosowano dietę o niskim indeksie glikemicznym w porównaniu z dietą z wysoką zawartością włóknika, 18,7 vs 15,7g/1000 kacl. W grupie tej stwierdzono również spadek indeksu glikemicznego w porównaniu do wartości wyjściowej (z 80,8 do 69,6 jednostek, p < 0,001). Wzrost dawek leków przeciwcukrzycowych stwierdzono u 3 chorych w każdej z grup, natomiast zmniejszenie dawek leków u 13 chorych w grupie stosującej dietę o niskim indeksie glikemicznym i u 4 chorych w grupie stosującej dietę o wysokiej zawartości włóknika (p = 0,06).

Pierwszorzędowy punkt końcowy: w analizie intet-to-treat stężenie HbA_1C uległo obniżeniu o 0,5% w grupie stosującej dietę o niskim indeksie glikemicznym i o 0,18% w grupie stosującej dietę o wysokiej zawartości włóknika, z różnicą pomiędzy grupami 0,33% (95% CI od -0,48 do – 0,17; p < 0,001). Różnica w stężeniu glukozy na czczo wyniosła 6,8 mg/dl (95% CI od -12,9 do -0,6 mg/dl; p = 0,02). W dodatkowej analizie stężenie HbA_1C było istotnie statystycznie niższe w grupie stosującej dietę o niskim indeksie glikemicznym po uwzględnieniu zmian masy ciała (p = 0,002), spożywanego włóknika (p < 0,001) i węglowodanów (p < 0,001).

Nie obserwowano wpływu diet na zmiany stężenia cholesterolu, LDL i TG. Natomiast w grupie stosującej dietę o małym indeksie glikemicznym wzrosło stężenie HDL o 1,7 mg/dl, prze spadku HDL w grupie stosującej dietę z wysoką zawartością włóknika o 0,2 mg/dl (p = 0,005). Podobnie nie obserwowano zmian w stężeniu CRP i nie odnotowano różnic w wartości ciśnienia tętniczego.

Drugorzędowy punkt końcowy: nie obserwowano różnic w masie ciała pomiędzy grupami na zakończenie badania (różnica 0,9 kg, p = 0,53).

Zmiana masy ciała była pozytywnie związana z zmniejszeniem stężenia HbA_1C (p < 0,001), glukozy (p < 0,001), wartości ciśnienia skurczowego (p = 0,04) i rozkurczowego (p = 0,005), a negatywnie z stężeniem HDL (p = 0,007).

 

U chorych z cukrzycą typu 2, sześciomiesięczne stosowanie diety z niskim indeksem glikemicznym wiąże się z umiarkowanym obniżeniem stężenia HbA_1C w porównaniu do diety z wysoką zawartością włóknika.